Αντικρουόμενα αισθήματα έχει προκαλέσει η προχθεσινή ανακοίνωση του Συμβουλίου της Επικρατείας περί της αντισυνταγματικότητας των κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ). Από τη μια πλευρά το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας εξέφρασε την απογοήτευσή του, υποστηρίζοντας ότι οι ρυθμίσεις είναι ουσιαστικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού εξέφρασε την ανακούφισή της για την απόφαση, ζητώντας από το υπουργείο Περιβάλλοντος να παρέμβει άμεσα για να σταματήσει η έκδοση αδειών με τα επίμαχα μπόνους.
«Οχι a priori σωστές»
«Σε μια δημοκρατία οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης γίνονται σεβαστές και πρέπει να εφαρμόζονται. Αυτό δεν τις κάνει a priori σωστές, αλλά αυτή είναι η δημοκρατική επιλογή. Δεν τιμά τους θεσμούς της δημοκρατίας μας η κατάργηση σημαντικών διατάξεων, σχεδόν το σύνολο των κινήτρων του οικοδομικού κανονισμού, που αφορούν σχεδόν σε όλους τους πολίτες της χώρας με δελτίο Τύπου από Ανώτατο Δικαστήριο και όχι με την απόφασή του και το σκεπτικό της», αναφέρει η χθεσινή ανακοίνωση του ΤΕΕ, την οποία υπογράφει ο πρόεδρός του Γιώργος Στασινός.
Το ΤΕΕ αμφισβητεί την επιλογή του ΣτΕ να θέσει ως χρονική αφετηρία για την εφαρμογή της απόφασης την προχθεσινή ημέρα, ενώ υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να ακυρωθεί καμία από τις ήδη εκδοθείσες άδειες. «Είναι δίκαιο σε δύο όμοια γειτονικά οικόπεδα με την ίδια εφαρμογή του ΝΟΚ στα οποία έχουν ξεκινήσει οι εργασίες, στο ένα να ολοκληρωθούν οι εργασίες επειδή δεν έχει γίνει προσφυγή και το άλλο στο οποίο έχει γίνει προσφυγή να μην μπορεί να οικοδομηθεί σύμφωνα με την άδεια που νόμιμα εκδόθηκε και να είναι αβέβαιο το μέλλον του; Είναι δίκαιο να μπορεί να ολοκληρωθεί μια οικοδομή που μόλις ξεκίνησε σύμφωνα με την οικοδομική άδεια, αλλά το γειτονικό με την ίδια άδεια που βρίσκεται σε λιγότερο προχωρημένο στάδιο να πρέπει να παραμείνει ημιτελές με αβέβαιο μέλλον;», αναφέρει.
«Δεν τιμά τους θεσμούς της δημοκρατίας μας η κατάργηση σημαντικών διατάξεων που αφορούν σχεδόν σε όλους τους πολίτες της χώρας με δελτίο Τύπου», αναφέρει η ανακοίνωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
«Ανακούφιση»
Σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση η ανακοίνωση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. «Με βαθιά ανακούφιση πληροφορηθήκαμε το περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ, η οποία οδηγεί σε προστασία του εναπομείναντος φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος των πόλεων της χώρας μας», αναφέρει. «Είναι τραγικό για το περιβάλλον των πόλεών μας να πριμοδοτείται η κατεδάφιση παλιών κτιρίων με αύξηση συντελεστή κατά 25% και κατά συνέπεια να κατεδαφίζονται κτίρια που θα έπρεπε να κηρυχθούν διατηρητέα ή να αποχαρακτηρίζονται διατηρητέα, ενώ ταυτόχρονα να κόβονται εκατοντάδες ψηλά δέντρα. Είναι παράλογο, με το πρόσχημα της ενεργειακής αναβάθμισης, να κτίζονται ψηλότερα κτίρια, που στην πράξη υποβαθμίζουν το άμεσο περιβάλλον τους από άποψη αερισμού, ηλιασμού και εγκλωβισμού της ρύπανσης σε χαμηλότερα επίπεδα».
Η ΕΛΛΕΤ ζητεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος να μεριμνήσει για την άμεση εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ. «Η ΕΛΛΕΤ, πιστή στην ιστορία και στις αξίες της και στο πλαίσιο των προσπαθειών της είχε ταχθεί αλληλέγγυα με τους δημάρχους που τόλμησαν να αναστείλουν την έκδοση οικοδομικών αδειών, οι οποίες εκδίδονταν κατά παράβαση της πάγιας νομολογίας του ΣτΕ. Και καλεί το ΥΠΕΝ να τηρήσει χωρίς καθυστερήσεις τη νομολογία αυτή, διασώζοντας το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στις πόλεις μας», καταλήγει.
Την απόφαση σχολίασε και ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, Μίλτος Ζαμπάρας. «Η κυβέρνηση και το ΥΠΕΝ, νομοθετώντας χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την τοπική αυτοδιοίκηση και το δομημένο περιβάλλον, φέρνουν αντισυνταγματικές ρυθμίσεις που καταρρίπτονται από το ΣτΕ. Αντί να διασφαλίσουν το δημόσιο συμφέρον, η κυβέρνηση εξυπηρετεί «ρουσφέτια», αδιαφορώντας για τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας», αναφέρει.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΣΙΝΟΣ
Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας
Θα επέλθει βίαιηκαθίζηση στην αγορά
1. Η μεγαλύτερη αντίδραση κατά την άποψή μου υπήρξε όταν εφαρμόστηκε ο συνδυασμός άρθρων των Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και εκδόθηκαν άδειες με ύψος μεγαλύτερο του ενός ορόφου σε σχέση με τα υφιστάμενα κτίρια. Αυτό βέβαια το διόρθωσε το ΥΠΕΝ πριν από περίπου έξι μήνες. Κατά τα λοιπά θεωρώ ότι αν δεν υπήρχε ο συνδυασμός των κινήτρων, δεν θα υπήρχε ζήτημα για έναν νόμο που εξυπηρετεί τους βασικούς σκοπούς που έχουν να κάνουν με περιβαλλοντικό σχεδιασμό και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων.
2. Εκ των υστέρων μπορούμε να πούμε πολλά, αλλά πιστεύω ότι εν τέλει δεν θα αποφεύγονταν η δικαστική οδός, γιατί τα κίνητρα όσων προσέφυγαν δεν ήταν μόνο περιβαλλοντικά – ή για να είμαι ακριβής ήταν πολλών ειδών και κατά μικρό ποσοστό περιβαλλοντικά.
3. Ακριβώς για τον λόγο που παραπάνω ανέφερα. Την προστασία του περιβάλλοντος δεν την έχουν καημό αποκλειστικά οι δήμαρχοι συγκεκριμένων δήμων. Πιστεύει κανείς σοβαρά ότι όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη δεν ενδιαφέρονται για το περιβάλλον των δήμων τους; Ή για την ποιότητα ζωής των δημοτών τους; Τα συμπεράσματα δικά σας. 4. Αποδείξαμε ως Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας μέσα από εμπεριστατωμένη μελέτη ότι οι περιβαλλοντικές ρυθμίσεις του ΝΟΚ είναι αναγκαίες σε περίοδο κλιματικής κρίσης. Αρα οφείλει το ΥΠΕΝ να προβλέψει τον τρόπο που τα κτίρια θα γίνονται ανθεκτικά, περιβαλλοντικά και ενεργειακά, όπως επιβάλλουν οι σημερινές συνθήκες. Επομένως, αν χρειαστεί το ΥΠΕΝ να νομοθετήσει εκ νέου, θα πρέπει να θεωρήσει δεδομένο ότι ο σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας κτίρια, συμπεριλαμβάνοντας και τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, ανεξαρτήτως αν αυτός θα γίνεται με κίνητρα προσαύξησης συντελεστή και ύψους ή με άλλον τρόπο.
5. Είναι δεδομένο ότι για τα επόμενα δύο χρόνια η αγορά θα πάθει βίαιη καθίζηση, ειδικά όταν ολοκληρωθούν οι κατασκευές που έχουν ξεκινήσει. Μέχρι να δοθεί θεσμική λύση ή νομοθετήσει εκ νέου άλλον οικοδομικό κανονισμό το ΥΠΕΝ, κάτι που είναι πολύπλοκο, δύσκολο και χρονοβόρο, θα σταματήσει σε τεράστιο ποσοστό η έκδοση νέων αδειών. Επίσης, σε μια περίοδο έντονης στεγαστικής κρίσης, η απόφαση του ΣτΕ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αύξηση των τιμών των κατοικιών και προφανώς των ενοικίων, αφού δεν θα δημιουργούνται νέες.
ΕΛΕΝΗ ΜΑΪΣΤΡΟΥ
Πρόεδρος Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Νέα κτίρια δίχως τη χορήγηση «κινήτρων»
1. H αντίδραση εμφανίστηκε όταν οι κάτοικοι και οι δήμαρχοι στους δήμους που ανέδειξαν το πρόβλημα διαπίστωσαν ότι τα κτίρια που άρχισαν να οικοδομούνται προκαλούσαν υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Με τον συνδυασμό των διατάξεων του ΝΟΚ, κτίζονται κτίρια που ενίοτε υπερβαίνουν έως τρεις ορόφους τα ύψη της περιοχής και, πέραν της αλλοίωσης του αστικού μετώπου, στερούν τη θέα, τον αερισμό, τον ηλιασμό και παράλληλα εγκλωβίζουν τη ρύπανση στα χαμηλά επίπεδα. Διαπιστώθηκε ότι πριμοδοτείται η κατεδάφιση παλαιών κτιρίων με αύξηση Σ.Δ. κατά 25% μέσα στον πυκνό αστικό ιστό, και στις περιοχές που διατηρούσαν κήπους, άρχισαν να αποψιλώνονται τα δέντρα και να δημιουργούνται υπόγεια που κάλυπταν το σύνολο του οικοπέδου.
2. Ζητήθηκε από το ΥΠΕΝ πολλές φορές να παρέμβει με εγκύκλιο προς τις ΥΔΟΜ προκειμένου, σε περιοχές όπου προϋπήρχαν ειδικά διατάγματα με όρους δόμησης, να τηρούνται τα διατάγματα αυτά, σύμφωνα και με τη νομολογία του ΣτΕ και όχι οι όροι του ΝΟΚ. Το ΥΠΕΝ θα μπορούσε να τις έχει αξιολογήσει και περιορίσει νομοθετικά.
3. Οι αντιδράσεις πραγματοποιήθηκαν στους δήμους γύρω από την Αθήνα, που έχουν λιγότερο πυκνή δόμηση, χαμηλότερα κτίρια και διαθέτουν στοιχεία φυσικού περιβάλλοντος και αξιόλογα κτίρια, που άρχισαν να κατεδαφίζονται. Εκεί οι συνέπειες της εφαρμογής του ΝΟΚ έγιναν σύντομα φανερές, γιατί υπήρξε σημαντική έξαρση της οικοδομικής δραστηριότητας. Σημαντικό είναι όμως ότι αντέδρασε και ο Δήμος Αθηναίων.
4. Η ΕΛΛΕΤ έχει ήδη εκφράσει την ανησυχία της. Απαιτούμε από την πολιτεία να εξασφαλίσει την εκπόνηση των πολεοδομικών σχεδίων με επιστημονικά και μόνο κριτήρια και να μην τα χρησιμοποιήσει ως εργαλείο νομιμοποίησης καταστάσεων που το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές.
5. Κατά τη γνώμη μας η οικοδομική δραστηριότητα δεν πρόκειται να ανακοπεί αν καταργηθούν τα «κίνητρα» του NOK. Οι πολίτες και οι δήμοι έχουν ήδη αντιληφθεί ότι είναι παράλογο, με το πρόσχημα της ενεργειακής αναβάθμισης, να κτίζονται ψηλότερα κτίρια, που υποβαθμίζουν το άμεσο περιβάλλον. Η ίδια η αγορά, πιστεύουμε, θα επιδιώξει άμεσα, λόγω της κλιματικής κρίσης, να εξασφαλίσει κτίρια με περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, χωρίς τη χορήγη-ση «κινήτρων» που έχουν αντίθετα αποτελέσματα στο οικιστικό περιβάλλον.
