«Είμαι ανασφάλιστη και δεν υπάρχουν ειδικότητες γιατρών στο νοσοκομείο Γιαννιτσών, με αποτέλεσμα να πληρώνω σε εξωτερικούς γιατρούς», γυναίκα με κινητική αναπηρία, Κεντρική Μακεδονία.
«Η μεταφορά μου σε δημόσιο νοσοκομείο της Αθήνας και σε κέντρο διαγνωστικών εξετάσεων γίνεται με ιδιωτικό ασθενοφόρο που πληρώνω», γυναίκα με κινητική αναπηρία, Πελοπόννησος.
«Μετάβαση σε μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα) για επισκέψεις σε εξειδικευμένα κέντρα, νοσοκομεία και διαγνωστικά κέντρα, ελλείψει των ανωτέρω δομών στον τόπο κατοικίας μου», άνδρας με αιματολογική πάθηση, Θεσσαλία.
«Είμαι άτομο με βαρηκοΐα, κώφωση. Το κυριότερο πρόβλημα για άτομα σαν εμένα είναι η προφορική επικοινωνία. Πρέπει να υπάρχει ενημέρωση, αλλά και γραπτές ανακοινώσεις για όσους δεν ακούν καλά, αλλά μπορούν να διαβάσουν», άνδρας με αναπηρία ακοής, Ανατολική Μακεδονία-Θράκη.
Οι μαρτυρίες αυτές, που περιλαμβάνονται σε πρόσφατη έρευνα για την πρόσβαση στην υγεία των ατόμων με αναπηρία ή με σπάνιες/χρόνιες παθήσεις, καταδεικνύουν από μόνες τους τα δομικά ελλείμματα και τις συστηματικές ανεπάρκειες του συστήματος υγείας τις χώρας. Οι αριθμοί συμπληρώνουν την εικόνα: επτά στα δέκα άτομα με αναπηρία δηλώνουν ότι τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετώπισαν μέτρια ή μεγάλη δυσκολία στην ικανοποίηση των αναγκών υγείας τους, τέσσερις στους δέκα στερήθηκαν αναγκαία ιατρική εξέταση ή θεραπεία λόγω κόστους, αναμονής ή/και εξειδικευμένης φροντίδας, ενώ οκτώ στους δέκα αναγκάστηκαν να κόψουν από βασικές δαπάνες διαβίωσης, όπως τρόφιμα και ρούχα για να καλύψουν ανελαστικές δαπάνες υγείας.
Την έρευνα διενήργησε το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), το διάστημα από 16 Οκτωβρίου 2024 έως 6 Νοεμβρίου 2024, σε δείγμα 2.696 ατόμων ηλικίας 18 ετών και άνω με αναπηρία, χρόνιες ή σπάνιες παθήσεις και παρουσιάστηκε χθες από τα στελέχη της ΕΣΑμεΑ Νεκταρία Αποστολάκη, Φάνη Προβή και τον πρόεδρο Ιωάννη Βαρδακαστάνη, με αφορμή τη σημερινή Εθνική και Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. «Θέλαμε να καταγραφούν με τρόπο αυθεντικό και αδιαμεσολάβητο η θέση, η εμπειρία, το βίωμα των ίδιων των ατόμων με αναπηρία, με σπάνιες και με χρόνιες παθήσεις», τόνισε ο κ. Βαρδακαστάνης, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι να δοθούν λύσεις πιο φιλικές και πιο κοντά στις ανάγκες τους.
Σύμφωνα με την έρευνα, τουλάχιστον επτά στους δέκα συμμετέχοντες δήλωσαν ότι τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετώπισαν μέτρια (41,1%) ή μεγάλη (31,1%) δυσκολία στην ικανοποίηση των αναγκών υγείας τους. Το 17% αντιμετώπισε μικρού βαθμού δυσκολίες και μόνο ένας στους δέκα (10,8%) δεν αντιμετώπισε δυσκολίες.
Τέσσερις στους δέκα (39,5%) απάντησαν ότι στερήθηκαν τουλάχιστον μία φορά ιατρική εξέταση ή θεραπεία την οποία είχαν ανάγκη. Ο κυριότερος λόγος για τη στέρηση αναγκαίων ιατρικών εξετάσεων είναι οικονομικός: το 68,3% ανέφερε υψηλή οικονομική επιβάρυνση στις εξετάσεις ή ανεπαρκή ασφαλιστική κάλυψη. Μεγάλη λίστα αναμονής επικαλέστηκε το 34,8% όσων στερήθηκαν τις υπηρεσίες, έλλειψη εξειδικευμένου γιατρού το 22% και μεγάλη απόσταση από τον γιατρό ή το εξειδικευμένο κέντρο το 14,6%.
Δυσκολία μετακίνησης από και προς δομές και υπηρεσίες υγείας (νοσοκομείο, κέντρο υγείας, ιδιώτης γιατρός κ.ά.) λόγω του πώς έχει δομηθεί ο περιβάλλων χώρος αναφέρουν επτά στους δέκα συμμετέχοντες: το 23% απάντησε «μεγάλη δυσκολία», το 44,6% «κάποια δυσκολία» και το 1,9% αδυναμία πρόσβασης. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες αφορούν στη χρήση των χώρων προσωπικής υγιεινής (23,4% μεγάλη δυσκολία ή αδυναμία και το 32% κάποια δυσκολία) και στην είσοδο στο κτίριο ή στην άνοδο σε όροφο, λόγω έλλειψης ραμπών ή ανελκυστήρα (16,2% μεγάλη δυσκολία και 3,5% αδυναμία).
Αξιολόγηση
Οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν με 5,2 (με άριστα το δέκα) συνολικά τις παροχές του ΕΟΠΥΥ. Τη βάση του 5 «πέρασαν» άνετα η φαρμακευτική περίθαλψη (6,4) και οι διαγνωστικές εξετάσεις (6). Η μέση τιμή αξιολόγησης για συνολικά τη νοσοκομειακή περίθαλψη είναι 4,7 στα 10. Ο θετικότερος βαθμός ικανοποίησης εκφράστηκε για την παράμετρο που αφορά την αντιμετώπιση από το προσωπικό, ( 6,34/10). Τις χειρότερες αξιολογήσεις έλαβαν η επάρκεια ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και ο χρόνος αναμονής στα ΤΕΠ, αφού το 56,5% και το 55% αντίστοιχα βαθμολόγησε τις συγκεκριμένες παραμέτρους με μόλις 1 έως 3 με άριστα το 10.
Οι αριθμοί
7 στα 10 άτομα με αναπηρία αντιμετώπισαν μέτρια ή μεγάλη δυσκολία στην κάλυψη των αναγκών υγείας τα τελευταία δύο χρόνια.
39,5% στερήθηκαν ιατρική εξέταση ή θεραπεία.
40,1% στερήθηκαν διαγνωστικές εξετάσεις και προληπτικούς ελέγχους.
68,3% όσων στερήθηκαν υπηρεσίες ανέφεραν ως λόγο υψηλή οικονομική επιβάρυνση στις εξετάσεις ή ανεπαρκή ασφαλιστική κάλυψη.
