Με σκηνικό αμερικανικού αστυνομικού σίριαλ φιλοδοξεί να μοιάζει το επόμενο διάστημα η ιατροδικαστική υπηρεσία, για τον ριζικό εκσυγχρονισμό της οποίας το υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί νέες ρυθμίσεις.
Διενέργεια νεκροτομής με κάμερα, πληροφοριακό σύστημα με χρήση τεχνητής νοημοσύνης και άμεση έκδοση προσωρινής ιατροδικαστικής έκθεσης προκειμένου να προχωρούν ταχύτερα οι διαδικασίες, είναι κάποιες από τις προωθούμενες αλλαγές που έρχονται πολύ σύντομα, αφού θα περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για την ενδοοικογενειακή βία που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος του μήνα.
Ο ιατροδικαστής θα διαθέτει πλέον «ψηφιακό βοηθό», που θα του «παραθέτει» σενάρια τα οποία θα βασίζονται στα ευρήματα, στη βιβλιογραφία και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις, με τον ίδιο να κάνει την τελική γνωμάτευση.
Την ίδια ώρα επιχειρείται να δοθεί λύση στο χρόνιο πρόβλημα της ιατροδικαστικής υπηρεσίας Αθηνών, η οποία δεν διαθέτει νεκροτομείο και «φιλοξενείται» στο Λαϊκό Νοσοκομείο. Ενδεικτικό των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στις νεκροτομές είναι το γεγονός ότι η «φιλοξενία» του πανεπιστημιακού νοσοκομείου περιορίζεται στις τρεις φορές την εβδομάδα, με αποτέλεσμα η υπηρεσία να είναι «άστεγη» τις υπόλοιπες ημέρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» γίνεται συντονισμένη προσπάθεια από το υπουργείο Δικαιοσύνης προκειμένου να βρεθούν χρήματα για τη δημιουργία του χώρου, αφού τέτοιο έργο δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης ή το ΕΣΠΑ. Πάντως, ο χώρος φαίνεται πως έχει βρεθεί στο νοσοκομείο «Σωτηρία» και πλέον αναζητείται τρόπος προκειμένου να ενισχύσει το έργο η Περιφέρεια Αττικής.
Τα κενά και οι αδυναμίες του υφιστάμενου νομικού πλαισίου οδήγησαν το υπουργείο Δικαιοσύνης στην επεξεργασία ενός πλέγματος διατάξεων και ρυθμίσεων, οι οποίες οργανώνουν ορθότερα την υπηρεσία σε διοικητικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο διασφάλισης του τρόπου λειτουργίας της.
«Το υπουργείο Δικαιοσύνης, στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει για την επιτάχυνση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης, δίνει μεγάλη έμφαση στην άμεση έκδοση της ιατροδικαστικής έκθεσης, στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας. Για τον λόγο αυτό έχει υπογράψει προγραμματική σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Πειραιά. Και υλοποιεί αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο πληροφοριακό σύστημα όπου είναι πολύ έντονη η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Με το σύστημα αυτό μετατρέπεται η εικόνα σε δεδομένα και έτσι πολύ γρήγορα θα είναι δυνατή η έκδοση μιας ιατροδικαστικής έκθεσης, αφού θα ψηφιοποιηθούν πλήρως για τις δικαστικές μας υπηρεσίες», σημειώνει στην «Κ» η υπηρεσιακή γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης Βίκυ Γιαβή.
Με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πειραιά βρίσκεται σε ισχύ προγραμματική σύμβαση για πλήρη ψηφιοποίηση της ιατροδικαστικής υπηρεσίας με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Πλέον, οι νεκροτομές θα γίνονται ψηφιακά με τη βοήθεια ενός προγράμματος που δημιούργησε το Πανεπιστήμιο Πειραιά και δεν υπάρχει αλλού στην Ευρώπη. Οι διαδικασίες βρίσκονται στο τελικό στάδιο και δεν απομένει παρά το επόμενο διάστημα το πληροφοριακό σύστημα να λειτουργήσει πιλοτικά. Οταν συμβεί αυτό, οι ιατροδικαστές θα αφήσουν στην άκρη χαρτιά και στιλό, καθώς ακόμη και η εισαγγελική παραγγελία θα δίνεται μέσω πλατφόρμας.
Με γνώμονα την απόλυτη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων έχει προβλεφθεί πιστοποίηση ασφαλείας με συγκεκριμένους κωδικούς για όποιον χρησιμοποιεί την πλατφόρμα και εισέρχεται στον φάκελο κάποιας υπόθεσης.
Μετά την ενημέρωση της πλατφόρμας και την υποβολή της παραγγελίας η υπόθεση θα ανατίθεται σε ιατροδικαστή, ο οποίος θα εκδίδει άμεσα μια έστω «προσωρινή» έκθεση, ανεξάρτητα από το αν έχουν βγει οι τοξικολογικές ή οι ιστολογικές εξετάσεις.
Η εισαγωγή και χρήση του πληροφοριακού συστήματος αποτελεί σημαντική αλλαγή, αφού ο κάθε ιατροδικαστής θα κατευθύνεται από τον ίδιο τον υπολογιστή, η νεκροτομή θα γίνεται με κάμερα, ενώ ο υπολογιστής στον οποίο θα είναι συνδεδεμένη η κάμερα θα λειτουργεί με τεχνητή νοημοσύνη. Το σύστημα θα περιλαμβάνει προηγμένες τεχνολογίες μηχανικής μάθησης, εξαγωγής στατιστικών, καθώς και δυνατότητα διασύνδεσής του με άλλα κεντρικά πληροφοριακά συστήματα.
Για παράδειγμα, θα εξετάζει ο ιατροδικαστής ένα όργανο του σώματος στο οποίο θα εντοπίζει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ο υπολογιστής θα δίνει αυτόματα κάποιες πιθανές αιτίες για το τι μπορεί να συμβαίνει. Σταδιακά, από τα στατιστικά που θα αποθηκεύονται στο σύστημα θα μπορεί να δώσει και πιο σημαντικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα ότι ένα σημαντικό ποσοστό των περιπτώσεων αυτών των περιστατικών είναι αποτέλεσμα εγκληματικής ενέργειας.
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι η διάγνωση θα γίνεται από τον υπολογιστή, καθώς ο ιατροδικαστής είναι αυτός που θα έχει τον τελικό λόγο και η χρήση του προγράμματος θα λειτουργήσει ως εργαλείο που θα μπορεί να του παραθέσει άμεσα ακόμη και υλικό από τη διεθνή βιβλιογραφία.

