Σε τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια υπολογίζεται ο αριθμός των ενηλίκων που τζόγαραν το 2023 σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Lancet. Η έρευνα που διενεργήθηκε από μια ομάδα κορυφαίων εμπειρογνωμόνων σε θέματα τυχερών παιχνιδιών, δημόσιας υγείας και ρυθμιστικής πολιτικής, κατέληξε στο συμπέρασμα πως σχεδόν 450 εκατομμύρια ενήλικες επηρεάζονται από τουλάχιστον ένα συμπεριφορικό σύμπτωμα εξαιτίας του τζόγου. Η ευρεία διάδοση των τυχερών παιχνιδιών τα τελευταία χρόνια, που εν πολλοίς οφείλεται στην επέκτασή τους στο διαδίκτυο, φαίνεται πως προκαλεί δυσμενείς συνέπειες, οι οποίες δεν έχουν έως τώρα χαρτογραφηθεί επαρκώς.
«Απώλειες 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων»
Σύμφωνα με την επίμαχη έρευνα, η παγκόσμια βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών επεκτείνεται με ταχείς ρυθμούς, καθώς οι καθαρές απώλειες των καταναλωτών προβλέπεται να φτάσουν σχεδόν τα 700 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2028. Αυτή η ανάπτυξη του κλάδου τροφοδοτείται μεταξύ άλλων, από την αυξημένη νομιμοποίηση των τυχερών παιχνιδιών και την εισαγωγή τους σε νέες περιοχές. Είναι ενδεικτικό, ότι όπως αναγράφεται, «τυχερά παιχνίδια, σε κάποια μορφή τουλάχιστον, επιτρέπονται πλέον νόμιμα σε περισσότερες από το 80% των χωρών παγκοσμίως». Αντίστοιχα, τα διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια, «δεδομένης της χωρίς σύνορα προσβασιμότητάς τους, είναι διαθέσιμα παντού».
Η ευρεία ψηφιοποίηση των διαδικτυακών παιχνιδιών έχει μεταμορφώσει την παραγωγή και λειτουργία τους, όμως, σύμφωνα με την έκθεση, οι επιπτώσεις αυτών των αλλαγών στους καταναλωτές δεν έχουν αναγνωριστεί πλήρως. Αλλωστε, βάσει της έρευνας, τα τυχερά παιχνίδια «ζωντανής μετάδοσης», όπως τα στοιχήματα κατά τη διάρκεια αγώνων, έχουν αυξήσει «τόσο τη συχνότητά, όσο και τη διάδοσή τους». Αντίστοιχα, περισσότερο παραδοσιακά τυχερά παιχνίδια, όπως λοταρίες και μπίνγκο, είναι πλέον συνεχώς προσβάσιμα μέσω διαδικτυακών εφαρμογών.
Ως αποτέλεσμα, οι εταιρείες τυχερών παιχνιδιών, αξιοποιώντας τις διαδικτυακές ψηφιακές υποδομές και τα δεδομένα παρακολούθησης, «έχουν πλέον απαράμιλλες δυνατότητες να στοχεύουν τους καταναλωτές, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης» ή των διαδικτυακών δεδομένων των χρηστών.
«80 εκατομμύρια ενήλικες βιώνουν κάποιου είδους διαταραχή»
Οι συντάκτες της έρευνας, διενήργησαν συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση του παγκόσμιου επιπολασμού της συμμετοχής στα τυχερά παιχνίδια. Οπως προέκυψε, το 46,2% των ενηλίκων συμμετείχαν την περσινή χρονιά σε κάποιου είδους δραστηριότητα τζόγου. Πρόκειται για ποσοστό που ισοδυναμεί «με περίπου 2-3 δισεκατομμύρια ανθρώπους που τζόγαραν τον τελευταίο χρόνο, με τη συμμετοχή να είναι μεγαλύτερη στους άντρες απ’ ό,τι στις γυναίκες». Αντίστοιχα, υπολογίστηκε πως περίπου 159,6 εκατομμύρια έφηβοι τζόγαραν το 2023.
Το γεγονός πως περίπου το 10,3% των εφήβων παγκοσμίως τζόγαραν διαδικτυακά το 2023, είναι σύμφωνα με την έρευνα αξιοσημείωτο, «δεδομένης της ευρέως διαδεδομένης συμφωνίας ότι ο εμπορικός τζόγος μεταξύ των εφήβων θα πρέπει να απαγορεύεται».
Σύμφωνα με την έρευνα, υπολογίστηκε πως περίπου 448,7 εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως εμφανίζουν τουλάχιστον ένα συμπεριφορικό σύμπτωμα ή δυσμενή συνέπεια από τα τυχερά παιχνίδια. Από αυτούς, «περίπου 80 εκατομμύρια ενήλικες εκτιμάται ότι βιώνουν κάποιου είδους διαταραχή τζόγου», μια κατάσταση ψυχικής υγείας που χαρακτηρίζεται από ένα μοτίβο επαναλαμβανόμενων και συνεχών στοιχημάτων πάρα τις αρνητικές συνέπειες στη ζωή του ατόμου.
Περίπου 448,7 εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως εμφανίζουν τουλάχιστον ένα συμπεριφορικό σύμπτωμα ή δυσμενή συνέπεια από τα τυχερά παιχνίδια, ενώ περίπου 80 εκατομμύρια ενήλικες εκτιμάται ότι βιώνουν κάποιου είδους διαταραχή τζόγου.
Πάντως, η αληθινή κλίμακα των ζημιών που προκαλούνται από τον τζόγο παραμένει αβέβαιη, καθώς, όπως επισημαίνεται, το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού που επηρεάζεται είναι ακόμη υψηλότερο, εφόσον εξεταστεί «η επίδραση στις οικογένειες, τους φίλους και συγγενείς αυτών που παίζουν».
Αναφορικά με το τζογάρισμα από ανήλικους, η Κριστιάνα Σίστε, μία εκ των συγγραφέων της μελέτης, σχολίασε στον Guardian πως «γνωρίζουμε ότι η πρώιμη έκθεση στον τζόγο αυξάνει τον κίνδυνο της ανάπτυξης διαταραχών τζόγου αργότερα στη ζωή και τα παιδιά και οι έφηβοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στη γοητεία του εύκολου χρήματος και στον σχεδιασμό του διαδικτυακού τζόγου, που μοιάζει με παιχνίδι». Οπως άλλωστε σημειώνεται στην έρευνα «οι φορείς εκμετάλλευσης τυχερών παιχνιδιών αγοράζουν λογισμικό και υλικό από σχεδιαστές και κατασκευαστές παιχνιδιών».
«15πλάσια αύξηση της θνησιμότητας από αυτοκτονίες»
Ενας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι η απώλεια οικονομικών εσόδων, καθώς βάσει διαχρονικών δεδομένων από τη Νέα Ζηλανδία, που επικαλείται η έρευνα, διαπιστώθηκε ότι άτομα με ιστορικά διαταραχής τζόγου, «είχαν χειρότερα πιστωτικά αποτελέσματα, περισσότερες πιθανότητες να δυσκολεύονται οικονομικά στα μέσα της ζωής τους και περνούσαν περισσότερο χρόνο λαμβάνοντας επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας».
Σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες που επικαλείται η μελέτη του Lancet, τα άτομα που αντιμετωπίζουν διαταραχή τζόγου, έχουν 1,8 φορές υψηλότερα ποσοστά πρόωρης θνησιμότητας από κάθε αιτία, απ’ ό,τι ο γενικός πληθυσμός. Στην ηλικιακή κατηγορία 20-49 ετών, οι ίδιοι δείκτες ήταν 6,2 φορές υψηλότεροι.
Ο προβληματικός τζόγος μπορεί επίσης να συνδέεται με τη χρήση ουσιών. Μια μετα-ανάλυση που επικαλείται η έρευνα, διαπίστωσε ότι το 57,5% των ατόμων που έχουν διαταραχή με τον τζόγο είχαν επίσης κάποια διαταραχή χρήσης ουσιών, ενώ το 28,1% είχε διαταραχή συγκεκριμένα με τη χρήση αλκοόλ.
Το 57,5% των ατόμων που έχουν διαταραχή με τον τζόγο είχαν επίσης κάποια διαταραχή χρήσης ουσιών, ενώ το 28,1% είχε διαταραχή συγκεκριμένα με τη χρήση αλκοόλ.
Μάλιστα, «στη Σουηδία, μια πανεθνική μελέτη καταγραφής διαπίστωσε 15πλάσια αύξηση της θνησιμότητας από αυτοκτονίες μεταξύ των ατόμων με διαταραχή τυχερών παιχνιδιών, συγκριτικά με άτομα χωρίς διαταραχή τυχερών παιχνιδιών». Στην έρευνα αναφέρεται επίσης πως «ο τζόγος αυξάνει τους κινδύνους ενδοοικογενειακής βίας», ενώ «πρόσωπα που ζουν με άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα τζόγου έχουν αναφέρει αυξημένα επίπεδα συναισθηματικής ή ψυχολογικής δυσφορίας».
«Ζήτημα δημόσιας υγείας»
Οι εταιρείες τυχερών παιχνιδιών έχουν επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, «κατευθύνει την προσοχή τους σε καινοτόμες προσεγγίσεις μάρκετινγκ που έχουν τις ρίζες τους στην επιτήρηση δεδομένων. Οι εφαρμογές τυχερών παιχνιδιών επιτρέπουν άμεση και πραγματική επικοινωνία μεταξύ των τυχερών παιχνιδιών και των καταναλωτών. Οι φορείς εκμετάλλευσης χρησιμοποιούν τα δεδομένα των καταναλωτών για να σκιαγραφήσουν τη συμπεριφορά τους και να εξατομικεύσουν τις προσφορές μάρκετινγκ».
Στην έκθεση πάντως υπογραμμίζεται ότι «υπάρχουν αποτελεσματικά εργαλεία πολιτικής για την πρόληψη του ευρέος φάσματος των βλαβών που συνδέονται με τα τυχερά παιχνίδια». Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλούνται οι συγγραφείς της έρευνας, «τα καθολικά μέτρα που απευθύνονται σε ολόκληρους πληθυσμούς είναι πιο αποτελεσματικά όταν εφαρμόζονται με συνέπεια και πληρότητα, ευθυγραμμιζόμενα με μια προσέγγιση δημόσιας υγείας».
Οι εταιρείες τυχερών παιχνιδιών χρησιμοποιούν τα δεδομένα των καταναλωτών για να σκιαγραφήσουν τη συμπεριφορά τους και να εξατομικεύσουν τις προσφορές μάρκετινγκ.
Πρόκειται για μέτρα που περιλαμβάνουν «την επιβολή των νόμιμων ορίων ηλικίας, τον περιορισμό της προσβασιμότητας και διαθεσιμότητας των τυχερών παιχνιδιών, την απαγόρευση ή τον ουσιαστικό περιορισμό της διαφήμισης, την εφαρμογή καθολικών και υποχρεωτικών ορίων για την κατανάλωση τυχερών παιχνιδιών και την επιβολή ελέγχων στα χαρακτηριστικά των προϊόντων τυχερών παιχνιδιών που είναι γνωστό ότι είναι επιβλαβή».
Ταυτόχρονα, «απαιτούνται επιλεκτικές και στοχευμένες παρεμβάσεις για την υποστήριξη ατόμων που κινδυνεύουν από βλάβες από τα τυχερά παιχνίδια, που τις υφίστανται ήδη ή αναρρώνουν από αυτές».
Σχολιάζοντας στον Guardian τα ευρήματα της έρευνας, ο καθηγητής Μάλκομ Σπάροου, ένας από τους συγγραφείς της, ανέφερε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει «να αντιμετωπίσουν τον τζόγο ως ζήτημα δημόσιας υγείας, με τον ίδιο τρόπο ακριβώς που αντιμετωπίζουμε και άλλα εθιστικά και ανθυγιεινά αγαθά, όπως το αλκοόλ και ο καπνός».
Κεντρική φωτογραφία: Shutterstock
