«Μαχαίρι» στις δαπάνες ακόμη και για βασικά είδη ευρείας κατανάλωσης, όπως τα απορρυπαντικά, το γάλα και το γιαούρτι, βάζουν τα ελληνικά νοικοκυριά υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και των μέτρων εισοδηματικού και φορολογικού χαρακτήρα στα οποία προχώρησε η κυβέρνηση. Η κατάσταση, όπως εκτιμούν στελέχη του κλάδου των σούπερ μάρκετ, θα χαρακτηριζόταν ακόμα χειρότερη εάν το α΄ τρίμηνο του 2010 δεν «περιελάμβανε» τη Μεγάλη Εβδομάδα, περίοδο κατά την οποία οι αγορές είναι παραδοσιακά αυξημένες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen, τα οποία παρουσιάζει η «Κ», με βάση τις μετρήσεις που διενεργεί η εταιρεία σε σούπερ μάρκετ με επιφάνεια πώλησης άνω των 100 τ. μ., ο συνολικός τζίρος των καταστημάτων έχει μειωθεί κατά 0,6% το πρώτο δίμηνο του 2010 σε σχέση με το α΄ δίμηνο του 2009. Εστω κι αν η μείωση αυτή εμφανίζεται οριακή, η επίπτωση είναι πολύ μεγαλύτερη, καθώς την ίδια ώρα έχει αυξηθεί το λειτουργικό κόστος των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως επισημαίνει στην «Κ» ο κ. Νίκος Βερόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ομώνυμης επιχείρησης. Με την αρνητική ψυχολογία, επίσης, να έχει βαρύνοντα ρόλο στη διαμόρφωση της καταναλωτικής συμπεριφοράς, η υποχώρηση του τζίρου φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στις υπεραγορές απ’ ό, τι στα μικρομεσαία καταστήματα. Με απλά λόγια, ο καταναλωτής όλο και περισσότερο αποφεύγει να περάσει την πόρτα ενός μεγάλου καταστήματος, ακόμη και αν αυτό του προσφέρει χαμηλότερες τιμές, προκειμένου να μην παρασυρθεί σε περισσότερες -και συχνά άσκοπες- αγορές.
Βάσει των μετρήσεων της Nielsen, έξι από τις δέκα μεγαλύτερες σε αξία ταχυκίνητες κατηγορίες προϊόντων (σ. σ. πρόκειται για τα προϊόντα τα οποία καταναλώνονται και επομένως αγοράζονται συχνότερα) καταγράφουν από τις αρχές του έτους έως σήμερα μείωση του όγκου πωλήσεων, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνει ακόμη και το 15%, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Οι κατηγορίες αυτές είναι το γάλα όπου παρατηρείται μείωση του όγκου πωλήσεων το 2010 κατά 1,5%, παρά την πολιτική χαμηλών τιμών που ακολούθησαν γαλακτοβιομηχανίες και αλυσίδες, το γιαούρτι με μείωση 5,5%, τα αναψυκτικά με μείωση 4%, οι χυμοί με μείωση 4,2% και τα απορρυπαντικά πλυντηρίου όπου η μείωση του όγκου πωλήσεων φτάνει στο εντυπωσιακό 15,4%.
Σε ό, τι αφορά τον τζίρο, υποχώρηση παρουσιάζει η κατηγορία τρόφιμα-ποτά (1,1%) και τα είδη bazaar (3,6%), κατηγορία στην οποία μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ είχαν προβεί σε σημαντικές επενδύσεις τα προηγούμενα χρόνια. Η κατηγορία bazaar περιλαμβάνει προϊόντα όπως ρούχα, λευκά είδη, ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, σκεύη μαγειρικής, διακοσμητικά κ. ά. Σε επιμέρους προϊόντα της τελευταίας κατηγορίας η μείωση είναι, σύμφωνα με παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου, πολύ μεγαλύτερη: 22% στα προϊόντα οικιακής ψυχαγωγίας (τηλεοράσεις, ηχοσυστήματα), 21% στα παιχνίδια, 7% στα ρούχα.
Τα επώνυμα
Στις ταχυκίνητες κατηγορίες, οι οποίες αφορούν και το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας των σούπερ μάρκετ, η μείωση του τζίρου το πρώτο δίμηνο του 2010 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 ανέρχεται σύμφωνα με τη Νielseσε 1,3%, ενώ το 2009 σε σχέση με το 2008 είχε καταγραφεί αύξηση του τζίρου κατά 1,6%. Τις μεγαλύτερες απώλειες στις ταχυκίνητες κατηγορίες καταγράφουν τα επώνυμα προϊόντα, καθώς ο τζίρος τους έχει μειωθεί το 2010 κατά 2,1%. Αντιθέτως, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και το 2010 εμφανίζουν αύξηση του τζίρου κατά 4,1%, αντιπροσωπεύοντας πλέον στον τζίρο των σούπερ μάρκετ ποσοστό που υπερβαίνει το 15%.
Αντοχές επιδεικνύουν και τα φρέσκα προϊόντα, οι πωλήσεις των οποίων καταγράφουν αύξηση σε σχέση με πέρυσι. Δεν είναι τυχαίο ότι οι μεγάλες αλυσίδες του κλάδου, όπως η Carrefour-Μαρινόπουλος και η ΑΒ Βασιλόπουλος, αλλά και οι μικρότερες, αφιερώνουν πλέον όλο και περισσότερο χώρο και χρήματα στην κατηγορία αυτή.
«Ακόμη δεν έχουμε δει τίποτα» λένε με νόημα στελέχη των σούπερ μάρκετ. Το επόμενο διάστημα, οπότε πλέον θα έχει εφαρμοσθεί πλήρως και η περικοπή των αμοιβών στον δημόσιο τομέα, και με τις εκτιμήσεις για την απασχόληση να είναι εξαιρετικά δυσοίωνες, οι πωλήσεις αναμένεται να συρρικνωθούν περαιτέρω, προκαλώντας μετά το φετινό καλοκαίρι ανακατατάξεις στον χώρο του οργανωμένου λιανεμπορίου.
