Αυτή η χρονιά στα πανεπιστήμια ξεκίνησε πολύ περίεργα με μια -διόλου ασήμαντη σε μέγεθος- επιστροφή των φοιτητών στα αμφιθέατρα. Ιδίως σε μεγάλες σχολές, η επιστροφή αυτή καταγράφεται και σε ποσοστά της τάξης του 20%-25%.
Οι εκτιμήσεις από πλευράς διδασκόντων ποικίλλουν. Αλλοι εκτιμούν πως πρόκειται για έκφραση της ανησυχίας των φοιτητών σχετικά με το μέλλον των σπουδών τους, λόγω των πρόσφατων αναταράξεων στα πανεπιστήμια. Αλλοι το ερμηνεύουν ως διαρροές από τις φοιτητικές παρατάξεις. Αλλοι, τέλος, το εκτιμούν περισσότερο ως εκδήλωση μιας «σχολικής νοοτροπίας», που μεταφέρεται σιγά σιγά και στο πανεπιστήμιο.
Η «επιστροφή» στα αμφιθέατρα δεν είναι το μοναδικό περίεργο της φετινής χρονιάς. Ηταν και η πρόσφατη ακατανόητη στάση των πρυτάνεων σε σχέση με την οδηγία για τα κολέγια, που έδειξε είτε ότι δεν έχουν αντιληφθεί το ζήτημα είτε ότι επιθυμούν και πάλι την μπάλα στην εξέδρα.
Τα κολέγια δεν είναι το μείζον πρόβλημα των πανεπιστημίων. Και παρά την ατυχή έμπνευση του υπουργείου Παιδείας με την πρόσφατη «διασταλτική» ερμηνεία του άρθρου «16», οι πρυτάνεις καταγγέλλουν ένα θέμα που δεν τους αφορά. Επίσης καταγγέλλουν τον αρμόδιο υπουργό για την εφαρμογή του νόμου (εκλογές, αξιολόγηση, συγγράμματα – το ένα έγινε δύο!) αλλά ο νόμος προβλέπει κι άλλα πράγματα. Οπως άτοκα δάνεια και ανταποδοτικές ευκολίες για τους φοιτητές – ερευνητές. Ουδείς ασχολήθηκε.
Μοναχική βόλτα
Η μεγαλύτερη ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ευρώπης είναι γεγονός, όπως και δεκάδες άλλες, ωστόσο στα αιτήματα των πρυτάνεων δεν περιλαμβάνεται η δωρεάν πρόσβαση των φοιτητών σ’ αυτές. Ακόμη και τα περίφημα τετραετή πλάνα ανάπτυξης των πανεπιστημίων μετεξελίχθηκαν σε παραγοντίστικες επαφές γνωστού τύπου με το υπουργείο. Ετσι, αντί επιτέλους να ανοίξει μία συζήτηση μέσα στις σχολές για το μέλλον τους, για το προς τα πού θέλουν να πάνε και πόσο θα κοστίσει, ώστε ενισχυμένοι από τις αποφάσεις των τμημάτων οι πρυτάνεις να καταθέσουν συγκεκριμένες προτάσεις χρηματοδότησης στο υπουργείο, πάλι προτιμήθηκε το παραδοσιακό: Μια μοναχική βόλτα στο υπουργείο. Εκεί άκουσαν ότι χρήματα δεν υπάρχουν και τα «τετραετή πλάνα» μετεξελίχθηκαν σε «τρεις – τέσσερις» προτεραιότητες για να βγει η χρονιά.
Οι πρυτάνεις σκόνταψαν επίσης στο μοναδικό στην ευρωπαϊκή πανεπιστημιακή πραγματικότητα, «debate» για το master μετά τα πέντε χρόνια σπουδών στο ΕΜΠ. Ακόμη κι αν είναι γνωστό πως το «ετσιθελικό» μάστερ των 5ετών σπουδών στο ΕΜΠ δεν αναγνωρίζεται ως τέτοιο στο εξωτερικό, εντούτοις το ζήτημα στην Ελλάδα παραμένει ανοιχτό!
Ο πρυτάνεις, πολλές φορές και με το δίκιο τους, για να εξηγήσουν τις συνθήκες με τις οποίες προσπαθούν να κρατήσουν σε λειτουργία τα πανεπιστήμια, επικαλέσθηκαν λόγους ανωτέρας βίας. Ητοι τις δυναμικές μειοψηφίες που επέβαλαν με τη βία ή με την απειλή χρήσης βίας τις απόψεις τους.
Οι πρωτοβουλίες
Ωστόσο, φαίνεται πως οι κινητοποιήσεις της τελευταίας διετίας έχουν αφήσει γεύση ήττας στους φοιτητικούς συλλόγους. Και οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως φέτος δύσκολα θα επαναληφθούν οι μαζικές κινητοποιήσεις των προηγούμενων χρόνων. Μάλιστα, θεωρείται ως περίπου βέβαιη η απόφαση του ΚΚΕ να μην επανατροφοδοτηθούν εντάσεις στις σχολές, οπότε, λένε οι σχετικές πληροφορίες, το «μόνο» που αναμένεται είναι μιας μορφής ανταρτοπόλεμος αριστεριστών και «μπαχαλάκηδων» κατά κολεγίων.
Στις συνθήκες αυτές έχει ενδιαφέρον αν θα υπάρξουν πρωτοβουλίες για να κλείσουν μέτωπα και για να σχεδιαστεί, αυτή τη φορά χωρίς φορτίσεις, το μέλλον των ελληνικών ΑΕΙ.
