Οι νέοι ανησυχούν για το μέλλον τους. Στέκονται με κριτική οργή απέναντι σε ένα σύστημα που δείχνει να περιφρονεί τον άνθρωπο. Δεν διαμαρτύρονται απλά για τον νόμο- πλαίσιο για την Παιδεία. Διαμαρτύρονται για το επίπεδο γνώσης που τους παρέχει το πανεπιστήμιο. Διαμαρτύρονται για την παγίδα των «ειδικεύσεων» που οδηγούν στην ανεργία. Για τον εφιάλτη ότι θα αποτελέσουν τη γενιά των 700 και -στην καλύτερη περίπτωση- των 1.000 ευρώ, χωρίς ωράριο, χωρίς συλλογική σύμβαση εργασίας. Χωρίς αξιοπρέπεια, αλλά με πολλά «εφόδια». Καταλογίζουν στην κυβέρνηση ότι αρνήθηκε να συζητήσει μαζί τους και τους ανάγκασε να αντιδράσουν με καταλήψεις και διαδηλώσεις. Θυμίζουν ότι η κυβέρνηση το 1979 αναγκάστηκε τελικά με προεδρικό διάταγμα να αποσύρει τον περιβόητο ν. 815. Ανεξαρτήτως της θέσης τους για τον νόμο, αποδοκιμάζουν τη συμπεριφορά των αστυνομικών αρχών την Πέμπτη 8 Μαρτίου. Ασκούν κριτική στα συνδικάτα και τους καταλογίζουν ότι καθυποτάσσονται από τα δύο κυρίαρχα κόμματα. Ασκούν κριτική στους 50χρονους και 60χρονους γονιούς, διότι γίνονται παθητικοί δέκτες της τηλεοπτικής προπαγάνδας. Εχοντας μεγαλώσει σε ανώνυμα διαμερίσματα με τη μοναξιά της τηλεόρασης, βιώνουν τώρα τη μέθη της συλλογικότητας. Ψευδαίσθηση ή πραγματικότητα; Θα δούμε τους ερχόμενους μήνες. Η «Κ» δίνει τον λόγο σε παιδιά όλων των αντιλήψεων – κοινωνικών ή πολιτικών, διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων.
Μαριώτα, Ιατρική Αθηνών
Χρόνια τα λάθη στην εκπαίδευση
Ο κόσμος στις συνελεύσεις ψηφίζει, πέρα από τον νόμο, ένα «δεν πάει άλλο». Υπάρχει μια βαθιά αγωνία για το πώς θα δουλεύουμε αύριο. Αν θα έχουμε δουλειά ή θα είμαστε άνεργοι, αν θα έχουμε εργασιακά δικαιώματα, τι θα σημαίνει το πτυχίο μας. Ο αυριανός γιατρός είναι ένας άνθρωπος που θα μείνει άνεργος πέντε χρόνια. Σήμερα ο γιατρός δουλεύει ημιαπασχολούμενος σε κέντρα αδυνατίσματος και γήπεδα 5 επί 5. Κάνει μια δουλειά που δεν έχει σχέση με τις σπουδές του. Αύριο θα δουλεύει 80 ώρες την εβδομάδα και θα παίρνει -αν παίρνει- 1.000 ευρώ τον μήνα.
Από εκεί και πέρα υπάρχει μια γενικευμένη δυσαρέσκεια απέναντι σε μια πολιτική πολλών χρόνων στην εκπαίδευση. Μια πολιτική που σπάει τα γνωστικά αντικείμενα σε ειδίκευση και κατάρτιση, που έχει δημιουργήσει σχολές οι οποίες στερούνται τυπικού γνωστικού αντικειμένου, που έχει προσαρμόσει την έρευνα στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Το άρθρο 16 και ο νέος νόμος -εκτός από το κομμάτι που αφορά το άσυλο- έχουν εν μέρει ήδη περάσει στα πανεπιστήμια. Οταν το πανεπιστήμιο λειτουργεί με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια στην έρευνα και τα αντικείμενα σπουδών, κτυπιέται ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας του.
Η κοινωνία θα έπρεπε να είναι στο πλευρό μας, αλλά τα ΜΜΕ και οι δημοσκοπήσεις διαμορφώνουν κατά τη γνώμη μου λανθασμένες εντυπώσεις.
Βίκυ, Πολιτική Επιστήμη Αθηνών
Ψηφίζω κατάτων καταλήψεων
Πιστεύω ότι ο νόμος είναι καλός, διότι στοχεύει στην εξυγίανση του πανεπιστημίου. Από εκεί και πέρα είναι λογικό να υπάρχουν αντιδράσεις. Πηγαίνω στις συνελεύσεις και ψηφίζω κατά των καταλήψεων. Πιστεύω ότι οι αριστερές πεποιθήσεις έχουν οδηγήσει τα παιδιά στις καταλήψεις. Αυτά τα παιδιά πηγαίνουν στα συλλαλητήρια. Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε σύγχυση. Από τη μια δεν θέλουν να χάσουν την εξεταστική και από την άλλη δεν ξέρουν για ποιους λόγους είναι υπέρ των καταλήψεων.
Δεκτό να θέλουν να διαδηλώνουν. Αλλά να βεβηλώνουν εθνικά μνημεία! Οσοι συμμετέχουν στις διαδηλώσεις κινδυνεύουν κατ’ αρχήν από τους κουκουλοφόρους. Αλλά και η αστυνομία έπρεπε να είχε δράσει καλύτερα. Υπάρχει και πολιτική ευθύνη.
Αλέξανδρος, ΤΕΙ Αθήνας
Τρέχουμε με άγχος από μικροί
Υπάρχει βαθιά κοινωνική δυσαρέσκεια στη γενιά μου. Από πολύ μικροί είμαστε αναγκασμένοι να τρέχουμε. Να τρέχουμε από νωρίς σε φροντιστήρια, να τρέχουμε για να πάρουμε πτυχίο. Αγχος να πάρουμε πιστοποιήσεις, να σχεδιάσουμε από το πρώτο έτος τι μεταπτυχιακό θα κάνουμε όταν τελειώσουμε, άγχος να επιβιώσουμε. Οι γονείς μας αναγκάζονται και δουλεύουν όλο και περισσότερο.
Στα ΤΕΙ ένα 40%-50% των παιδιών δουλεύουν, διότι μην ξεχνάτε ότι τα πιο φτωχά στρώματα στα ΤΕΙ καταλήγουν. Κάποιος με λεφτά που θα περάσει στα ΤΕΙ ή θα κάνει ακριβά ιδιαίτερα και θα ξαναδώσει εξετάσεις ή θα πάει σε κάποιο ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Σκέψου ότι πέρυσι το ΤΕΙ έκλεισε με απόφαση προέδρου, διότι δεν είχε λεφτά να το συντηρήσει. Στο τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων δεν έχουν λεφτά να αγοράσουν κοτόπουλα για να δείξουν στους φοιτητές πώς είναι τα χαλασμένα και πώς τα καλά. Τα ζωγραφίζουν στον πίνακα.
Οι πιο πολλοί από εμάς, άσχετα πού θα είμαστε σπουδαγμένοι, θα είμαστε εργαζόμενοι των 600 ευρώ. Γι’ αυτό ένα πολύ μεγάλο μέρος των φοιτητών που βρίσκει σταθερή δουλειά ενώ σπουδάζει, τα παρατάει. Στη Σχολή Βιβλιοθηκονομίας που είμαι εγώ, δυο-τρεις κοπέλες που βρήκαν δουλειά σαν τηλεφωνήτριες και βοηθοί λογιστή, σταμάτησαν τη σχολή. Ξέρουν ότι και να έπαιρναν πτυχίο, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα έβρισκαν δουλειά. Η αδελφή μου είναι στο τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, δουλεύει σαν σερβιτόρα και έχει την αντίληψη -και δεν έχει πολύ άδικο- ότι και να πάρει πτυχίο, σερβιτόρα θα μείνει. Ξέρω παιδιά που έβαλαν μέσο για να βρουν δουλειά σαν σερβιτόροι.
Και πέρα από το οικονομικό, υπάρχει μια αίσθηση αποξένωσης μέσα στην κοινωνία, πνιξίματος της δημιουργικότητας. Σαν να μην έχουμε το δικαίωμα να είμαστε ο καθένας ξεχωριστός, να είμαστε υποχρεωμένοι να χαθούμε μέσα στη μάζα. Μεγαλώσαμε μπροστά σε μια τηλεόραση και με ένα κομπιούτερ. Μάθαμε ότι διασκέδαση σημαίνει να πηγαίνουμε σε κλαμπ με τόσο δυνατή μουσική, ώστε να μην μπορούμε να μιλάμε μεταξύ μας.
Αννα, ΕΜΠ
Πληροφορική χωρίς κομπιούτερ
Οι περισσότεροι φοιτητές είναι κατά του νόμου. Για μένα, όμως, το βασικό είναι ότι ο νόμος δεν λύνει τα υπάρχοντα προβλήματα. Υπάρχουν σχολές πληροφορικής χωρίς υπολογιστές. Οι καθηγητές έχουν υποχρεώσεις που δεν τηρούν. Πολλές φορές αφήνουν βοηθούς ή μεταπτυχιακούς να κάνουν μάθημα, να διορθώσουν τα γραπτά. Δεν τους ενδιαφέρει τι κάνει ο φοιτητής, αν καταλαβαίνει, αν μπορεί να συμμετάσχει. Ειδικά στη σχολή μου πολλοί καθηγητές δεν σου δίνουν θέμα για διπλωματική, παρόλο που είναι υποχρεωμένοι. Βρίσκουν δικαιολογίες, σε αποφεύγουν ή σου δίνουν θέμα και σε αφήνουν στην τύχη σου. Οι καθηγητές δίνουν κατά κανόνα τα δικά τους βιβλία, που σε κάποιες περιπτώσεις δεν διαβάζονται. Πολλοί φοιτητές αναγκάζονται να αγοράζουν βοηθήματα, να βγάζουν φωτοτυπίες. Θέλει πολύ τρέξιμο, αλλά και χρήματα. Στην αρχή παρακολουθούσα συνελεύσεις, αν και δεν μου αρέσει ο τρόπος που γίνονται. Διότι συχνά δείχνει να είναι προαποφασισμένο τι θα γίνει.
Δεν μου αρέσει ο τρόπος που γίνονται οι πορείες, που καταλήγουν σε μάχη μεταξύ φοιτητών και αστυνομίας. Η αντίδραση της αστυνομίας και των ΜΑΤ στην πορεία της περασμένης Πέμπτης ήταν ιδιαιτέρως βίαιη.
Συλληφθείς φοιτητής
Μας έριξαν κάτω και μας έδερναν
Εχουν περάσει εννέα μήνες από τότε που ξεκινήσαμε να διαμαρτυρόμαστε γι’ αυτόν τον νόμο. Μέσα σ’ αυτούς τους μήνες αρχίσαμε να βιώνουμε άλλα πράγματα. Τον πλήρη εμπαιγμό, την πλήρη απαξίωση θεσμών, που είχαμε μάθει να σεβόμαστε.
Οταν μας κύκλωσαν στην πορεία, μας έριξαν κάτω, μας ψέκαζαν συνέχεια και μας έδερναν. Στη ΓΑΔΑ μάς είχαν στοιβαγμένους, πέρναγαν από κοντά μας και μας κλώτσαγαν. Στο δικαστήριο έδειραν τους γονείς μας. Νιώσαμε ότι δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον θεσμό της Δικαιοσύνης, ότι υποκινείται από κάπου.
Ενας νέος έπειτα από μια τέτοια εμπειρία μπορεί να νιώσει απογοήτευση, να αποφασίσει να μπει σε κάποια πολιτική οργάνωση, να βγει προς τον κόσμο, να κάνει κάτι μεγαλύτερο ή να καεί – να γίνει κουκουλοφόρος, να ζητήσει εκδίκηση…
Παντελής Στεφανής
υποψήφιος διδάκτωρ, ΕΜΠ
Οι μαζικότερες συνελεύσεις
Φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες ζητούμε αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών, να φύγουν οι ειδικεύσεις και ο κατακερματισμός της γνώσης. Ζητούμε να μη συμμετέχουν οι επιχειρήσεις σε ερευνητικά προγράμματα. Διότι όταν χρηματοδοτεί ο ιδιώτης, απαιτεί. Θέλουμε έρευνα για τις ανάγκες του κόσμου.
Οσο για τις συνελεύσεις, είναι οι μαζικότερες που έχω δει στη δεκαετή πορεία μου στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Είναι ψέμα ότι οι μειοψηφίες κάνουν τις καταλήψεις. Είναι παράλογο στον 21ο αι., όταν η παραγωγικότητα και η τεχνολογία βρίσκονται σε τόσο υψηλό σημείο, να πάνε να περάσουν ένα νόμο για να ετοιμάσουν ένα μοντέλο εργαζομένου που θα δουλεύει από το πρωί έως το βράδυ.
Μεταρρύθμιση ή/και εξέγερση
Του Λευτερη Παπαγιαννακη*
Η στέρηση της εφηβικής ανεμελιάς, το δήθεν Λύκειο, το άγχος και άλγος των εισαγωγικών, το αβάσταχτο βάρος της «δωρεάν παιδείας», για ένα πτυχίο με αντίκρισμα το φόβο της ανεργίας, την ελπίδα μιας «ευέλικτης» απασχόλησης, την προοπτική των 1.000 ευρώ, τη «δουλεία» ανομολόγητων ωραρίων; Η εξέγερση της γενιάς της γνώσης μάλλον άργησε.
Η βολεμένη γενιά της αμάθειας ξεχνάει τι έλεγε και τι έφτιαξε, παρακολουθεί αμήχανη, ενοχλείται από την υπερβολή, δεν παραχωρεί ζωτικό χώρο, δεν δημιουργεί ευκαιρίες, ικανοποιείται με δήθεν μεταρρυθμίσεις της μιζέριας. Τοπίο πολιτικού παραλογισμού.
Με ανεπαρκείς πόρους, όμηρος της κρατικής εξουσίας, με προβλήματα εσωτερικής ελευθεριότητας, κατασυκοφαντημένο από παντογνώστες καιροσκόπους, το πανεπιστήμιο δίνει ευκαιρίες στη γοητεία της εξέγερσης. Αν μπορούσε να τη γονιμοποιήσει με τη δύναμη της συνεχούς μεταρρύθμισης… Γιατί όχι;
* Ο Λ. Παπαγιαννάκης είναι Οικονομολόγος, καθηγητής ΕΜΠ.
