«Υπάρχει κυκεώνας προβλημάτων. Τρέχουμε και δεν φτάνουμε. Οι φοιτητές αυξάνονται, και ταυτόχρονα υπάρχουν ελλείψεις σε αίθουσες, σε εργαστήρια, σε γραφεία, σε βιβλιοθήκες. Τι να πω; Ότι οι υπολογιστές χρειάζονται ανανέωση, καθώς δεν έχουν πλέον την απαραίτητη χωρητικότητα; Από πού να ξεκινήσω…». Η δήλωση στην «Κ» του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιου Βενιέρη αποτυπώνει την κατάσταση που επικρατεί στα ελληνικά πανεπιστήμια κατά την έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς. Το ζήτημα της υποχρηματοδότησης στιγματίζει όλες τις δραστηριότητες των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και λειτουργεί υπό τη μορφή του ντόμινο, που επηρεάζει όλη την εύρυθμη λειτουργία των πανεπιστημίων.
Ειδικότερα, η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χωρίς ουσιαστικά να υπάρξει πρόβλεψη ώστε να δοθούν τα απαραίτητα κονδύλια στα ΑΕΙ για να υποδεχθούν τον κατά πολύ αυξημένο αριθμό των φοιτητών έχει οξύνει ακόμη περισσότερα τα προβλήματα.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία των οικονομικών υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αθηνών, η αύξηση των φετινών κονδυλίων για τις λειτουργικές δαπάνες των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων σε σχέση με πέρυσι προσεγγίζει συνολικά το 6%, ενώ επιμέρους κυμαίνεται από το 5% έως και το 13,3%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται σε περιφερειακά ιδρύματα, τη στιγμή που σε μεγάλα πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης η ετήσια αύξηση των φοιτητών προσεγγίζει έως και το 20%.
Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανεπιστημίου Αθηνών, από τα 7.857 άτομα που εισήχθησαν τελικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το ακαδημαϊκό έτος 1998-1999 το 2001-2002 ο αριθμός τους έφθασε τους 8.628. Αν συνυπολογισθούν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές τότε οι εισακτέοι για τη χρονιά 2001-2002 προσεγγίζουν τις 11.000.
Και αυτό τη στιγμή που σε ορισμένες σχολές του ιδρύματος υπάρχει μία τεράστια διασπορά αιθουσών σε διάφορα σημεία του κέντρου. Ενδεικτικά η Νομική και το τμήμα Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης αναζητούν χώρους για να κάνουν μάθημα. Είναι αυτές συνθήκες για να αναπτυχθεί η λειτουργία ενός Πανεπιστημίου; Με ποια κριτήρια αποφασίζεται η διεύρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ήδη από φέτος ξεκίνησε τη λειτουργία του το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ενώ άμεσα θα εκδοθούν τα προεδρικά διατάγματα για την ίδρυση δύο ακόμη ΑΕΙ), όταν δεν έχουν εξασφαλισθεί τα απαραίτητα εφόδια για τη λειτουργία των υπαρχόντων ΑΕΙ;
«Το βάρος δίδεται στα καινούργια τμήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων -εύλογα- δημιουργούνται στα περιφερειακά πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα, όμως, αυξάνεται ο αριθμός των φοιτητών μας. Την τελευταία πενταετία η αύξηση στο πανεπιστήμιό μας έχει φθάσει το 40%» ανέφερε, μιλώντας στην «Κ», ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος. «Η κατάσταση είναι απαράδεκτη. Δεν υπάρχουν χώροι για να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί ομαλά το πανεπιστήμιο. Με αυτά τα προβλήματα πώς μπορεί να προαχθεί η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας; Ας μη μιλήσουμε για την έλλειψη σε διοικητικό προσωπικό, που ταλανίζει ιδιαίτερα το ΑΠΘ με τα γνωστά κατά το τελευταίο διάστημα προβλήματα των καταλήψεων», προσθέτει.
Ριζικές λύσεις
Από την πλευρά του ο πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου κ. Γεώργιος Βενιέρης, μιλώντας στην «Κ» μοιάζει «αγανακτισμένος», καθώς μόλις έχει ολοκληρωθεί μία σύσκεψη για το νέο κτίριο της βιβλιοθήκης του ιδρύματος. «Τεράστια γραφειοκρατία. Κάθε υπουργείο έχει τις δικές του διατάξεις, οι οποίες μπλέκονται και τίποτε δεν μπορεί να προχωρήσει γρήγορα», μας λέει. «Απαιτούνται ριζικές λύσεις. Σήμερα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο αναλογούν 33 φοιτητές σε κάθε μέλος ΔΕΠ. Η διόγκωση του ιδρύματος είναι οξύτατη. Κάθε χρόνο ο αριθμός των νέων φοιτητών αυξάνεται κατά περίπου 20%. Πλέον δεν χωράμε. Από την άλλη, υπάρχουν σημαντικές ανάγκες σε θέματα εξοπλισμών. Υπάρχουν ελλείψεις σε διοικητικό προσωπικό. Δεν διαθέτουμε τεχνικές υπηρεσίες και εξαρτώμεθα από το ΕΜΠ…», συμπληρώνει ο ίδιος.
Η υποδομή
Τα προβλήματα, όμως, δεν λείπουν ακόμη και στα ΑΕΙ για τα οποία -από τη σύγκριση των κονδυλίων των δύο ακαδημαϊκών ετών 2001 και 2002- προκύπτει να έχει γίνει η μεγαλύτερη αύξηση. Χαρακτηριστικά ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου -όπου καταγράφηκε η υψηλότερη αύξηση (13,3%) ανάμεσα στις δύο χρονιές λόγω της ίδρυσης νέων τμημάτων- κ. Θεμιστοκλής Λέκκας, μιλώντας στην «K», εστίασε στο πρόβλημα της κτιριακής υποδομής, καθώς το νέο πανεπιστήμιο πρέπει να αναπτυχθεί σε τέσσερα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Επίσης, πάγιο αίτημα είναι η αύξηση του διοικητικού προσωπικού «καθώς εμείς εφαρμόσαμε ευλαβικά τον νόμο για τις προσλήψεις χωρίς να υπερβούμε τα όρια», σύμφωνα με τον πρύτανη. Ενδεικτικό τέλος είναι το πρόβλημα που έχει ανακύψει και σχετίζεται με τη φύση του περιφερειακού πανεπιστημίου: δεν υπάρχουν κονδύλια για την κινητικότητα των φοιτητών από νησί σε νησί για εκπαιδευτικό και μορφωτικό έργο. Πρόβλημα, που καταδεικνύει ότι ο σχεδιασμός δεν έχει λάβει υπ’ όψιν του ακριβώς τον χαρακτήρα του πανεπιστημίου, που έχει αναπτυχθεί σε 4 σημεία…
