Σημάδια επιδείνωσης παρουσιάζουν τους τελευταίους μήνες οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς καταγράφονται πλέον ολοένα και περισσότερα επεισόδια που αποδεικνύουν ότι πέρα από τη σαφή κόπωση σε επίπεδο κορυφής (αποφυγή με τουρκική υπαιτιότητα συνάντησης ηγετών, αλλά και διεξαγωγής του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας), δημιουργούνται πάλι συνθήκες έντασης. Λίγες ημέρες μετά το επεισόδιο σε εθνικά χωρικά ύδατα στο Αγαθονήσι ανάμεσα στο Λιμενικό και συνοδευόμενα από την τουρκική ακτοφυλακή αλιευτικά, το τουρκικό υπ. Εξωτερικών αντέδρασε χθες εντελώς ασύμμετρα για το ζήτημα του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ), ο οποίος –όπως είναι γνωστό– έχει αναρτηθεί από τον Απρίλιο και, μάλιστα, δεν έχουν ολοκληρωθεί τα τυπικά διαδικαστικά βήματα που απαιτούνται για την κατάθεσή του στην Ε.Ε. Η αντίδραση των Τούρκων είχε αφορμή την επικαιροποίηση του ΘΧΣ σε διαδικτυακή πλατφόρμα της Κομισιόν, δηλαδή την ανάρτηση του χάρτη με προσθήκη των διεθνών συμφωνιών οριοθέτησης ΑΟΖ που έχει κάνει η Ελλάδα με την Ιταλία και την τμηματική με την Αίγυπτο, όπως έχει γίνει και στην ιστοσελίδα της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO. Στην πρώτη περίπτωση οι Τούρκοι εξ ορισμού δεν μπορεί να κάνουν κάτι, ενώ στη δεύτερη, του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO), έχουν καταθέσει και αυτοί τον χάρτη με τις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις τους.
«Οι αντιδράσεις της Τουρκίας δεν έχουν κανένα έρεισμα στο ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο», αντέτεινε χθες το απόγευμα η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Λάνα Ζωχιού, υπενθυμίζοντας ότι η επικαιροποίηση του ΘΧΣ έχει γίνει σύμφωνα με την οδηγία 2014/89, το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και τις διμερείς συμφωνίες που έχει συνάψει η Ελλάδα. Oλες αυτές οι αντιδράσεις συνδέονται, βέβαια, και με την αίσθηση που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες ημέρες ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε κόμβο μεταφοράς αμερικανικού LNG προς την Ανατολική Ευρώπη, μάλιστα εν μέσω πανηγυρικών τελετών στην Αθήνα, ενώ η Aγκυρα πιέζεται να εγκαταλείψει το φθηνό και απαραίτητο για την τουρκική βιομηχανία φυσικό αέριο, ώστε να επιτύχει τους μακροπρόθεσμους στόχους της, όπως η απεμπλοκή της υπόθεσης πώλησης των F-35.
Το επεισόδιο στο Αγαθονήσι ακολούθησε η «υπεραντίδραση» για τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό – Τι απαντάει η Αθήνα.
Ενδεικτική της δυστοκίας που υπάρχει από την πλευρά της Αγκυρας είναι ακόμη και η τακτική καθυστερήσεων που ακολουθεί στην υλοποίηση φαινομενικά «εύκολων» ελληνοτουρκικών επαφών, όπως είναι η θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) σε στρατιωτικό επίπεδο.
Ενας από τους λόγους εκνευρισμού των Τούρκων συνδέεται, μεταξύ άλλων, με τη στάση που τηρεί η Αθήνα στο ζήτημα των δανείων του κανονισμού SAFE. Το ζήτημα δεν είναι ουσιαστικό, καθώς η Τουρκία ήδη συνεργάζεται και έχει αποκτήσει εταιρείες σε Ισπανία, Ιταλία και αλλού στην Ευρώπη. Φαίνεται, όμως, ότι στην Αγκυρα ενοχλούνται από την εκστρατεία που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς και συνολικότερα τα στελέχη της κυβέρνησης που εκπροσωπούν την Ελλάδα σε σημαντικές συναντήσεις στην Ε.Ε., για την ανάγκη η Τουρκία να συμμορφωθεί με κάποιους ελάχιστους όρους καλής γειτονίας, με κύρια την άρση του casus belli. Αν και το επιχείρημα αυτό εκ των πραγμάτων αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από τους Ευρωπαίους (κυρίως τους Γερμανούς), οι οποίοι προτιμούν να εστιάζουν στο γεγονός ότι μετά τον Φεβρουάριο του 2023 πρακτικά δεν υπάρχει ελληνοτουρκική ένταση στο πεδίο, η Ελλάδα ως κράτος-μέλος, σε συνεργασία με τη Γαλλία και την Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να δημιουργήσει αρκετά προσκόμματα στην Αγκυρα. Η γενικότερη αβελτηρία περί τον SAFE, όπως φαίνεται και από το πρακτικό «πάγωμα» των συζητήσεων με τους Βρετανούς και τους Καναδούς που τηρούν και τις προϋποθέσεις για συμμετοχή, φαίνεται ότι ίσως καθυστερήσει λίγο ακόμη τη διαδικασία για τους τρίτους.
Κάτι που, επίσης, εξηγεί τον τουρκικό εκνευρισμό των τελευταίων ημερών ήταν η άστοχη ανάρτηση από τον επίσημο λογαριασμό του ΓΕΑ στην πλατφόρμα X ελληνικών C-130 να τροχοδρομούν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας, την ημέρα που οι Τούρκοι ακόμη περισυνέλεγαν τα πτώματα των 20 αεροπόρων που σκοτώθηκαν από την πτώση τουρκικού C-130 στη Γεωργία, στο μέσον πτήσης επιστροφής από το Αζερμπαϊτζάν. Η ανάρτηση τότε «κατέβηκε» ύστερα από κάποιες ώρες, και αντικαταστάθηκε από συλλυπητήρια επιστολή του αρχηγού ΓΕΑ Δ. Γρηγοριάδη προς τον ομόλογό του. Πέρα από τον «πόλεμο» στα κοινωνικά δίκτυα, είχαν προηγηθεί και πολύ έντονες τουρκικές διπλωματικές διαμαρτυρίες.
