Νέες κινήσεις της Τουρκίας που θα διατηρούν το σκηνικό ελεγχόμενης –αλλά όχι ακραίας– έντασης στις διμερείς σχέσεις αναμένει η Αθήνα ως συνέχεια της ματαίωσης της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Νέα Υόρκη. Τα σενάρια που εκτιμάται ότι μπορεί να ενεργοποιηθούν είναι δύο:
– Πρώτον, η Αγκυρα να επιστρέψει στο «μοτίβο» των ερευνών στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπενθυμίζεται ότι προ δύο εβδομάδων είχε εκδοθεί NAVTEX για το «Πίρι Ρέις», αλλά έπειτα από επικοινωνία των Γεραπετρίτη – Φιντάν το τουρκικό ερευνητικό δεν απέπλευσε από τη Σμύρνη, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί το κλίμα ενόψει του τετ α τετ του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο, που τελικώς δεν πραγματοποιήθηκε.
– Δεύτερον, η Τουρκία να επιχειρήσει να «εκβιάσει» τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα SAFE χωρίς να άρει το casus belli εις βάρος της Ελλάδας.
Παράλληλα, μεγάλο κρας τεστ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα αποτελέσει η συνέχιση των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, που παραμένει ασαφές εάν και πότε θα προχωρήσει, παρά τη συνάντηση των Κυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη.
Αντιθέτως, απομακρυσμένο θεωρείται το ενδεχόμενο η Aγκυρα να προκαλέσει ένταση στο Αιγαίο, επιστρέφοντας στην πρακτική των μαζικών παραβιάσεων ή υπερπτήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα της Αθήνας είναι ότι η χώρα θα συνεχίσει να ασκεί «ενεργητική πολιτική» και θα προωθήσει το έργο του καλωδίου –όπως και το εγχείρημα των ερευνών νοτίως της Κρήτης– ανεξαρτήτως των αντιδράσεων της Αγκυρας. Oπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «προχωράμε, και εάν η Τουρκία θέλει τον διάλογο και την προσέγγιση έχει καλώς. Αλλιώς ας παγώσουν οι σχέσεις».
Πάντως, επί του παρόντος και παρά το αρνητικό κλίμα που επικράτησε στη Νέα Υόρκη, οι δίαυλοι των Γεραπετρίτη και Φιντάν παραμένουν ενεργοί, χωρίς όμως να διαφαίνεται συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στον ορίζοντα, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος θα αποτελέσει έκπληξη να παραστεί στη σύνοδο της Κοπεγχάγης στις αρχές Οκτωβρίου.
Οι βολές και το ρίσκο
Το εσωκομματικό θερμόμετρο στο ΠΑΣΟΚ βρέθηκε ψηλά τις προηγούμενες ημέρες, μπορεί να ανέβει περισσότερο το επόμενο διάστημα, αλλά δεν πρόκειται να «σπάσει» μέχρι τις προσεχείς εκλογές. Τα πρωτοκλασάτα στελέχη έκαναν, βεβαίως, αισθητή την παρουσία τους: Ο Παύλος Γερουλάνος ανέφερε ότι εάν η «βελόνα» του ΠΑΣΟΚ δεν κινηθεί το επόμενο δίμηνο, δύσκολα θα ανέβει προς τα επάνω μέχρι τις εκλογές. Ο Χάρης Δούκας ζήτησε δέσμευση μέσω συνεδρίου ότι δεν θα υπάρξει κυβερνητική συνεργασία με τη Ν.Δ., ενώ η Αννα Διαμαντοπούλου έστειλε μηνύματα ζητώντας το ΠΑΣΟΚ να μη διολισθήσει στον λαϊκισμό. Βασική στόχευση ήταν, όπως λέγεται, μέσω τροχιοδεικτικών βολών να ασκηθεί πίεση ώστε στη Χαριλάου Τρικούπη να επανέλθει το μοντέλο της συλλογικής λειτουργίας.
Παράλληλα, οι «τρεις» εκτιμάται πως, φέρνοντας στο προσκήνιο συγκεκριμένες «πλατφόρμες», επιχειρούν να διατηρήσουν «ζεστά» τα εσωκομματικά τους ακροατήρια, ενώ συνυπολογίζουν και τα νέα, όχι θετικά για το ΠΑΣΟΚ, δεδομένα που θα δημιουργήσει ενδεχόμενη ίδρυση νέου κόμματος από τον Αλέξη Τσίπρα. Παρά το γεγονός ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν έκρυψε την ενόχλησή του –συνομιλητές του υποστηρίζουν ότι αντί να προβάλλεται το κυβερνητικό πρόγραμμα της Χ. Τρικούπη τροφοδοτείται η εσωστρέφεια, σε μια περίοδο μάλιστα που Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ δοκιμάζονται–, είναι δεδομένο ότι ουδείς εκ των Γερουλάνου, Διαμαντοπούλου και Δούκα επιδιώκει να ανοίξει παράθυρο αμφισβήτησης του Ν. Ανδρουλάκη στην παρούσα φάση.
Κατά τις ίδιες πηγές, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει ανοιχτό διάδρομο τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες κάλπες, με συγκεκριμένα όμως πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα: Ο Ν. Ανδρουλάκης έθεσε ως στόχο το ΠΑΣΟΚ να είναι πρώτο κόμμα έστω με μία ψήφο στις προσεχείς εκλογές. Ετσι έκλεισε –για τους επόμενους τουλάχιστον μήνες– τη συζήτηση περί πιθανών κυβερνητικών συνεργασιών, που διχάζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ομως, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη, συνιστά ερώτημα εάν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα καταστεί δυνατόν να επιμείνει στη συγκεκριμένη στρατηγική στην περίπτωση κατά την οποία το κόμμα του συνεχίσει τις χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις. Παράλληλα, εάν το πράξει, θα πρόκειται για κίνηση υψηλού ρίσκου, καθώς δημιουργείται το έδαφος για να αμφισβητηθεί εκ νέου στην περίπτωση κατά την οποία η Ν.Δ. θα είναι και πάλι με διαφορά πρώτο κόμμα.
Δύσκολα δίδυμα στην κυβέρνηση
Στα βαθιά νερά της εσωτερικής πολιτικής σκηνής επιστρέφει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που στον απόηχο της παρουσίας του στη Νέα Υόρκη θα αντιμετωπίσει μια βεντάλια σύνθετων θεμάτων, όπως η επαναφορά της τραγωδίας των Τεμπών και του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ στο προσκήνιο, αλλά και ορισμένα που αφορούν την ίδια την κυβέρνηση και τη Νέα Δημοκρατία.
Στην προσπάθεια επιστροφής σε τροχιά αυτοδυναμίας, η κυβέρνηση καλείται να πείσει τους πολίτες ότι παράγει έργο και δεν έχει υποστεί μεταρρυθμιστική κόπωση μετά μια εξαετία παραμονής στην εξουσία.
Σε αυτή την κατεύθυνση θεωρείται κρίσιμο:
– Οι υπουργοί να ανεβάσουν ρυθμούς. Oπως λέγεται, ορισμένα μέλη της κυβέρνησης είναι «απρόθυμα» να προωθήσουν τομές ή να λάβουν δύσκολες αποφάσεις, είτε λόγω του φόβου του πολιτικού κόστους, καθώς βλέπουν πλέον στον ορίζοντα τη «μάχη του σταυρού» στις εκλογικές τους περιφέρειες, είτε επειδή τους προβληματίζει το κλίμα σκανδαλολογίας των τελευταίων μηνών.
– Να αντιμετωπιστούν ορισμένες τριβές και εντάσεις που έχουν εντοπιστεί μεταξύ υπουργών.
Ειδικότερα, λέγεται πως θα πρέπει να αναζητηθεί μορατόριουμ μεταξύ δύο ισχυρών υπουργών μη παραγωγικών υπουργείων, αλλά και σε έτερο κυβερνητικό δίπολο με διαφορετικές «αναφορές» στον πρωθυπουργό.
Επίσης, δυσκολίες επικοινωνίας εντοπίζονται στις σχέσεις ενός «νεαρού» διδύμου υπουργού – αναπληρωτή υπουργού, όπως και μεταξύ συγκεκριμένου υπουργού και υφυπουργού του.
Τέλος, προβληματική χαρακτηρίζεται η σχέση μεταξύ κεντρικού κυβερνητικού στελέχους και μέλους του σκληρού πυρήνα του Μεγάρου Μαξίμου.
Παράλληλα, σημαντικό για την κυβερνητική εικόνα είναι να βελτιωθεί το κλίμα στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας, καθώς τα ποσοστά της Ν.Δ. έχουν υποχωρήσει –με αποτέλεσμα αρκετοί βουλευτές να φοβούνται ότι θα απολέσουν τις έδρες τους–, ενώ παράλληλα φουντώνουν τα σενάρια για τη δημιουργία νέου κόμματος από τον Αντώνη Σαμαρά.
