ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Το ζήτημα των ανησυχητικά αυξημένων μεταναστευτικών ροών από τη Λιβύη προς την Ελλάδα έφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο χθεσινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, ενώ στα συμπεράσματά του έγινε ειδική αναφορά στις επιπτώσεις που προκαλεί η κατάσταση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά και στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Προσερχόμενος, άλλωστε, στη χθεσινή συνεδρίαση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι η Ελλάδα πρόκειται να στείλει πολεμικά πλοία έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε οι βάρκες των διακινητών να επιστρέφουν πίσω, ενώ επισήμανε την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας με την αφρικανική χώρα για τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Το ζήτημα αυτό έθεσε και η Ιταλία, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, καθώς υπάρχουν ανησυχίες (και) στη Ρώμη για «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού, ενώ οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Τζόρτζια Μελόνι είχαν ενημερώσει σχετικά τους ομολόγους τους και νωρίτερα, στο πλαίσιο άτυπης ομάδας 15 ηγετών κρατών-μελών και της Κομισιόν, που συναντάται πριν από την έναρξη των Συμβουλίων, ώστε να συζητήσουν «καινοτόμους λύσεις» στο μεταναστευτικό. Οι «27» στα συμπεράσματά τους επισημαίνουν την «ανησυχητική κατάσταση στη Λιβύη» ως προς τις μεταναστευτικές ροές και τις «πιθανές συνέπειές της» για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Ικανοποιημένη εμφανίζεται η Αθήνα και με την προσθήκη αναφοράς στο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ουσιαστικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υιοθετώντας την ίδια λεκτική διατύπωση των συμπερασμάτων του Δεκεμβρίου 2019, λίγους μήνες δηλαδή μετά την υπογραφή του «παράνομου» μνημονίου, υπενθυμίζει ότι «το μνημόνιο συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη».
Ικανοποίηση στην Αθήνα με την προσθήκη αναφοράς στο τουρκολιβυκό μνημόνιο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Αμυνα και ασφάλεια
Το μεγαλύτερο μέρος των χθεσινών συνομιλιών των «27» επικεντρώθηκε στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, μία ημέρα μετά τη νατοϊκή σύνοδο και την απόφαση για αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 5% του ΑΕΠ των εθνικών προϋπολογισμών. Οι Ευρωπαίοι μπόρεσαν να καταθέσουν προβληματισμούς σχετικά με την αύξηση των αμυντικών δαπανών, εν απουσία του Αμερικανού προέδρου, ενώ αρκετά κράτη-μέλη, όπως και η Ελλάδα, ανέφεραν ότι τα προσφερόμενα έως τώρα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά «εργαλεία», όπως η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών ή η δανειοδότηση μέσω αγορών, στο πλαίσιο του μηχανισμού SAFE, δεν είναι επαρκή.
Η συζήτηση για ενδεχόμενο κοινό δανεισμό «φρέναρε» κυρίως από τη Γερμανία. Αλλες χώρες, όπως η Ισπανία, εξέφρασαν ανησυχία ότι τα κονδύλια για την άμυνα θα λειτουργήσουν εις βάρος των κοινωνικών δαπανών και με αυτόν τον τρόπο, μάλιστα, ο Ισπανός πρωθυπουργός εξήγησε την άρνησή του να φτάσει τον στόχο του 5%, με τις χώρες της Βαλτικής πάντως να κάνουν λόγο για «ψευτοδίλημμα» εξαιτίας της γεωπολιτικής συγκυρίας.
Από την πλευρά του, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγησε τους στόχους του 12ετούς ελληνικού εξοπλιστικού σχεδίου, ενώ αναφερόμενος εμμέσως πλην σαφώς στην Τουρκία επισήμανε την ανάγκη οι χώρες με τις οποίες συνεργάζεται η Ε.Ε. να ευθυγραμμίζονται με την κοινή της εξωτερική πολιτική. Σημείωσε, παράλληλα, ότι η Ευρώπη οφείλει να μην αντιμετωπίζει τις εν λόγω συνεργασίες ως απλή επιχειρηματική συναλλαγή. Η άποψη αυτή, μάλιστα, αντανακλάται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου με αναφορά στο ζήτημα της αμυντικής συνεργασίας της Ενωσης με «ομονοούσες χώρες», που πρέπει «να συμμερίζονται τους στόχους μας στην εξωτερική πολιτική και στην πολιτική ασφαλείας».
Στο μεταξύ, όπως αναμενόταν, οι «27» παρέπεμψαν στους υπουργούς Εξωτερικών αποφάσεις για λήψη πιθανών μέτρων στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ, βάσει έκθεσης της Κομισιόν, που καταγράφει «ενδείξεις» παραβίασης εκ μέρους της ισραηλινής πλευράς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Οχθη.
