Σε αχαρτογράφητα νερά, όπως και ο υπόλοιπος πλανήτης, βρίσκεται η Αθήνα στον απόηχο της ορκωμοσίας Τραμπ, καθώς ουδείς μπορεί να εκτιμήσει με ασφάλεια τον τρόπο με τον οποίο θα κινηθεί η Ουάσιγκτον συνολικά και ειδικότερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Στο κυβερνητικό επιτελείο κυριαρχεί η εκτίμηση πως τις επόμενες εβδομάδες θα υπάρξουν «διαγκωνισμοί» στον στενό κύκλο των συνεργατών του Ντόναλντ Τραμπ, από τους οποίους θα κριθεί το μείγμα της εξωτερικής πολιτικής που θα ακολουθήσει ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η μάχη θα δοθεί μεταξύ των ισχυρών οικονομικών παραγόντων, με πρώτον τον Ελον Μασκ, που πιέζουν για μείζονες παρεμβάσεις στη διεθνή σκηνή, και πολιτικών στελεχών, περιλαμβανομένου του νέου υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, που εισηγούνται μετριοπαθέστερες προσεγγίσεις. Παρά το γεγονός ότι η Αθήνα έχει οικοδομήσει μια στέρεη αμυντική σχέση με τις ΗΠΑ που δεν αναμένεται να αμφισβητηθεί από τη νέα Αμερικανική Διοίκηση, είναι προφανές πως επιθυμεί να επικρατήσει το δεύτερο στρατόπεδο, καθώς μάλιστα ο Ρούμπιο έχει και ιστορικό στήριξης των ελληνοκυπριακών θέσεων. Τυχόν υιοθέτηση, αντιθέτως, μιας άκρως «αναθεωρητικής» πολιτικής εκ μέρους των ΗΠΑ είναι σαφές πως δεν υπηρετεί την ελληνική ατζέντα, ενώ και ενδεχόμενος εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελλάδα. Η επαναχάραξη της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον σημειώνεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά προχωρούν με βήμα σημειωτόν: Στην Αθήνα είναι γνωστές οι εσωτερικές αντιδράσεις στην ελληνοτουρκική προσέγγιση, η Αγκυρα έχει στρέψει την προσοχή της σχεδόν αποκλειστικά στη Συρία, ενώ και οι δύο πρωτεύουσες αναμένουν την αποσαφήνιση του τοπίου στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, πολλά θα κριθούν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας υπό τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν, η ημερομηνία διεξαγωγής του οποίου δεν έχει οριστικοποιηθεί. Το ενδεχόμενο διεξαγωγής του τον Φεβρουάριο έχει αποκλειστεί. Το πιθανότερο είναι πλέον να πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο ή και αργότερα, ενώ η ημερομηνία θα επιλεγεί σε συνάρτηση με το πότε ο γ.γ. του ΟΗΕ θα συγκαλέσει την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό.
Μετά τον Πρόεδρο ο ανασχηματισμός
Παρά τη διάχυτη αίσθηση ότι η δημοσκοπική ανάκαμψη της Ν.Δ. απομακρύνει για τις αρχές του καλοκαιριού ή και αργότερα τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επιφυλάσσει εκπλήξεις στους στενούς συνεργάτες του και, βεβαίως, στους υπουργούς του. Ημερομηνία-ορόσημο θεωρείται σε κάθε περίπτωση η 12η Μαρτίου, οπότε και ο Κώστας Τασούλας θα ορκιστεί νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Είναι προφανές πως αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα δεν πρόκειται να υπάρξουν πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Ομως, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί να δρομολογηθούν λίγες ημέρες ή εβδομάδες αργότερα. Μέσω του ανασχηματισμού θα αντιμετωπιστούν δυσλειτουργίες που έχει εντοπίσει ο πρωθυπουργός, ενώ δεν θα πρέπει να αποκλειστούν ευρύτερες ανακατατάξεις. Εξάλλου, λίγο αργότερα η κυβέρνηση θα εισέλθει στο δεύτερο μισό της θητείας της, ενώ πολλοί υπουργοί απλώς εναλλάσσονται σε κομβικά χαρτοφυλάκια τα τελευταία έξι χρόνια. Επίσης, θα υπάρχει η δυνατότητα να σχηματοποιηθούν νέες ισορροπίες μεταξύ στελεχών με εντονότερο «δεξιό» ή «κεντρώο» προφίλ. Πάντως, παρότι η προσπάθεια επανασυσπείρωσης της παραδοσιακής βάσης του κόμματος δεν πρόκειται να εγκαταλειφθεί, η διατήρηση της ηγεμονίας του πρωθυπουργού και της Ν.Δ. στον κρίσιμο χώρο του Kέντρου θα συνεχίσει να αποτελεί προτεραιότητα για το Μέγαρο Μαξίμου. Υπό αυτήν την έννοια, όπως αναφέρουν σταθεροί συνομιλητές του πρωθυπουργού, θα πρέπει η κυβέρνηση:
• Να συνεχίσει να «ενσωματώνει» προτάσεις της αντιπολίτευσης με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο, όπως έγινε, για παράδειγμα, με τις προμήθειες των τραπεζών και τα ασφάλιστρα υγείας.
• Να μην οδηγηθεί σε εφησυχασμό εξαιτίας της δημοσκοπικής ανόδου της και της υποχώρησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά να επιμείνει στη στρατηγική των μεταρρυθμίσεων.
• Να συνεχίσει να «ωθεί» τη Χαριλάου Τρικούπη προς τα αριστερά, δημιουργώντας ζωτικό χώρο για την ίδια στο κέντρο του πολιτικού φάσματος, όπως έπραξε αξιοποιώντας τις αναφορές στελεχών του ΠΑΣΟΚ σε σενάρια κυβερνητικής συνεργασίας.
Στρατηγικές στην πράσινη «Βαβέλ»
Τις εύθραυστες ισορροπίες στο ΠΑΣΟΚ, παρά τη σχετικά πρόσφατη επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία, αναδεικνύει η εσωκομματική ένταση που προκάλεσε η συζήτηση περί κυβερνητικών συνεργασιών. Το θέμα βεβαίως το άνοιξε ο ίδιος ο Ανδρουλάκης «φωτογραφίζοντας» ουσιαστικά την πιθανότητα κυβερνητικής συμπόρευσης με κόμματα αριστερά του ΠΑΣΟΚ, ασχέτως εάν τις τελευταίες ημέρες με διαδοχικές παρεμβάσεις του επιχειρεί να τερματίσει τη σχετική φιλολογία. Oμως, τη μεγαλύτερη συζήτηση προκάλεσε η παρέμβαση του Παύλου Γερουλάνου, που έβαλε στο κάδρο των συνεργασιών ακόμη και τη Ζωή Κωνσταντοπούλου και τον Γιάνη Βαρουφάκη, επιτρέποντας στη Ν.Δ. να κάνει λόγο για σύμπλευση του ΠΑΣΟΚ με κόμματα των «δραχμιστών». Σε κάθε περίπτωση, από πολλούς στη Χαριλάου Τρικούπη η αναφορά του Π. Γερουλάνου δεν θεωρείται τυχαία, αλλά εκτιμάται πως έγινε πρωτίστως με το βλέμμα στους εσωκομματικούς συσχετισμούς. Οπως υποστηρίζουν, με δεδομένη την απήχηση που εμφανίστηκε να διαθέτει στον λεγόμενο κεντρώο χώρο κατά τις εκλογές για την ηγεσία, νέος στόχος του πρώην υπουργού είναι να διεισδύσει στα πιο αριστερόστροφα ακροατήρια εντός του ΠΑΣΟΚ, που τον περασμένο Νοέμβριο στράφηκαν στον Χάρη Δούκα, καθώς και στους υποστηρικτές του Γ. Παπανδρέου, ο οποίος τάσσεται σταθερά υπέρ της συμπόρευσης με την Αριστερά. Πάντως, μετά τις αναταράξεις των τελευταίων ημερών στη Χαριλάου Τρικούπη, το πρώτο ερώτημα είναι εάν μετά το «μήνυμα» του Ν. Ανδρουλάκη για τερματισμό της πολυφωνίας ο Π. Γερουλάνος θα αναδιπλωθεί. Το δεύτερο είναι κατά πόσον η στρατηγική του θα διευρύνει το εσωκομματικό του ακροατήριο ή εάν, αντιθέτως, θα τον οδηγήσει σε απώλειες στον χώρο του Κέντρου.
