Οι επιλογές χαμηλού έως μηδενικού ρίσκου κυριάρχησαν κατά την εν εξελίξει διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και αυτό δεν αφορά αποκλειστικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά και τους Νίκο Ανδρουλάκη και Σωκράτη Φάμελλο. Ο πρωθυπουργός κατέληξε στον Κώστα Τασούλα γνωρίζοντας πως ο αντίκτυπος στην κοινοβουλευτική ομάδα και στην εκλογική βάση της Ν.Δ. θα ήταν θετικός, εξέλιξη που δεν θα θεωρείτο αυτονόητη εάν είχε καταλήξει σε πρόσωπο με κεντροαριστερό πρόσημο. Είναι σαφές πως στο Μέγαρο Μαξίμου κυριαρχεί η εκτίμηση ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης θα διατηρήσει την ηγεμονία του στον κεντρώο χώρο όταν τεθούν τα διλήμματα των επόμενων εκλογών. Ως εκ τούτου, στόχος είναι όχι μόνο να ανακοπούν οι διαρροές προς τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ., αλλά πρωτίστως να επιστρέψουν στις γαλάζιες κάλπες οι «δεξιόστροφοι» ψηφοφόροι του κόμματος, οι οποίοι στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου επέλεξαν την αποχή. Η στρατηγική του πρωθυπουργού για επανασυσπείρωση των παραδοσιακών ψηφοφόρων της Ν.Δ. γίνεται εξάλλου περισσότερο «ορατή» εάν η υποψηφιότητα Τασούλα δεν αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, αλλά ως κομμάτι μιας αλυσίδας που περιλαμβάνει την επιλογή του Απόστολου Τζιτζικώστα για την Κομισιόν και του Νικήτα Κακλαμάνη ως νέου προέδρου της Βουλής. Αντιστοίχως κινήθηκε ο Νίκος Ανδρουλάκης. Παρά την κριτική που του ασκείται στο παρασκήνιο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν μπορούσε παρά να αναμείνει τις ανακοινώσεις του Κυρ. Μητσοτάκη, όσο ήταν ανοικτό το ενδεχόμενο από τον πρωθυπουργό να προταθεί ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Στη συνέχεια κατέληξε σε μια «ασφαλή» επιλογή, καθώς ουδείς στο ΠΑΣΟΚ μπορούσε να διατυπώσει ενστάσεις για τον Τάσο Γιαννίτση, που πέραν των θετικών πολιτικών του χαρακτηριστικών, είχε συνδεθεί στενά με τον Κ. Σημίτη. Επιπροσθέτως, ο Ν. Ανδρουλάκης μπορεί να ευελπιστεί ότι μέσω της υποψηφιότητας Γιαννίτση το ΠΑΣΟΚ θα αντλήσει το 1%-2% των κεντρώων ψηφοφόρων που ενδεχομένως έχουν «ενοχληθεί» με την επιλογή Τασούλα από τον πρωθυπουργό. Τέλος, στο ίδιο μήκος κύματος πορεύθηκε και ο Σ. Φάμελλος προτείνοντας τη Λούκα Κατσέλη. Στόχος της Κουμουνδούρου δεν ήταν να «εξαναγκαστεί» το ΠΑΣΟΚ να στηρίξει την επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ – ήταν δεδομένο ότι η Χαριλάου Τρικούπη θα έλεγε «όχι» στη συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Βασική επιδίωξη ήταν το «μίνιμουμ», δηλαδή η Λούκα Κατσέλη να ψηφιστεί και από τη Νέα Αριστερά, κάτι που είναι πιθανό να συμβεί.
Νέες τάσεις στα γκάλοπ
Μερική διαφοροποίηση του πολιτικού σκηνικού, σε σχέση με τα δεδομένα που επικρατούσαν τους τελευταίους μήνες του 2024, καταγράφεται στα δημοσκοπικά ευρήματα του νέου έτους: η Ν.Δ. κινείται πλέον σε ανοδική τροχιά, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει μικρή κάμψη, ενώ εικόνα ανάκαμψης μεταδίδει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ενδεικτικό ότι στις έρευνες της ΜΑRC (Antenna) και της Opinion Poll (Action 24) η Ν.Δ. στην εκτίμηση ψήφου καταγράφει ποσοστά 31,4% και 30,8% αντίστοιχα, το ΠΑΣΟΚ 18% και 17,4%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 8,5% και 7,5%. Οπως επισημαίνεται, είναι κρίσιμο για το Μέγαρο Μαξίμου ότι η Ν.Δ. εμφανίζεται να έχει αποφύγει ένα καθοδικό σπιράλ διαρκείας με αφετηρία τις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου. Επίσης, σημαντική παράμετρο για την πολιτική της «ανθεκτικότητα» αποτελεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει κεντρικός φορέας υποδοχής των όποιων απωλειών της –θα μπορούσε να είναι το ΠΑΣΟΚ–, αλλά αυτές «διαχέονται» σε περισσότερα του ενός κόμματα, με αποτέλεσμα η Χαριλάου Τρικούπη, τουλάχιστον επί του παρόντος, να μην είναι σε θέση να αναδειχθεί σε εναλλακτικό πόλο διακυβέρνησης. Αναφορικά με τη μικρή κάμψη του ΠΑΣΟΚ επισημαίνεται πως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τους προηγούμενους μήνες είχε επωφεληθεί από την επανεκλογή του Ν. Ανδρουλάκη στην ηγεσία, την πτωτική πορεία της Ν.Δ., αλλά και τις αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ λόγω του Στ. Κασσελάκη. Τώρα που τα δύο κόμματα, έστω μερικώς, ανακάμπτουν, είναι λογικό να επαναπατρίζουν τμήμα των ψηφοφόρων τους εις βάρος του ΠΑΣΟΚ. Εάν υπάρχει μια προβληματική για τη Ν.Δ. πτυχή στις τρέχουσες δημοσκοπήσεις είναι ότι με βάση την εκτίμηση ψήφου παραπέμπουν σε εννεακομματική ή δεκακομματική Βουλή μετά τις προσεχείς εκλογές: με δεδομένη την τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη ότι το όριο του 3% δεν πρόκειται να αλλάξει, ο πήχυς της αυτοδυναμίας θα είναι ιδιαίτερα υψηλός.
Η Παιδεία και η «λίστα» του 2027
Eνας από τους λόγους που κατέστησαν ευκολότερη την επιλογή του Κυρ. Μητσοτάκη να στραφεί σε κεντροδεξιά υποψηφιότητα για την Προεδρία της Δημοκρατίας είναι ότι στο τέλος της τετραετίας θα είναι σε θέση να αναδείξει μια αλυσίδα μεταρρυθμίσεων που έχουν θετική απήχηση στους κεντρώους ψηφοφόρους. Ενδεικτική είναι η εικόνα στο μέτωπο της Παιδείας. Ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναδιαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό: σημαντικά πανεπιστήμια του εξωτερικού συμπράττουν με δημόσια ΑΕΙ, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2025 θα λειτουργήσουν τα πρώτα μη κρατικά πανεπιστήμια. Μάλιστα, από το Μέγαρο Μαξίμου επισημαίνεται πως «κλειδί» αποτελεί αυτή καθαυτήν η άφιξη μη κρατικών ΑΕΙ που διορθώνει μια μεγάλη «ανορθογραφία», και όχι τόσο πόσα και ποια θα έλθουν.
Σε κάθε περίπτωση, οι παρεμβάσεις δεν έχουν περιορισθεί στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, τα 22 δημόσια Ωνάσεια σχολεία σε ευάλωτες περιοχές αυξάνουν τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες για χιλιάδες παιδιά, ενώ το διεθνές απολυτήριο στα πρότυπα και πειραματικά μειώνει τις ανισότητες μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης. Είναι, πάντως, σημαντικό ότι αυτό το μπαράζ των αλλαγών πραγματοποιείται χωρίς τις μεγάλες εντάσεις του παρελθόντος. Καταδεικνύεται ως εκ τούτου αφενός ότι ο σχεδιασμός του Κυριάκου Πιερρακάκη είναι στέρεος και αφετέρου πως η κοινωνία είναι πλέον δεκτική στις μεταρρυθμίσεις.
