Σε ηλικία 88 ετών έφυγε σήμερα από τη ζωή ο Κώστας Σημίτης, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας (1996-2004) και πολιτικός που σημάδεψε την πορεία της χώρας προς τον εκσυγχρονισμό και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Κατά τη διάρκεια της μακράς σταδιοδρομίας του, ο Κ. Σημίτης διαμόρφωσε σημαντικές πολιτικές που καθόρισαν την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, ενώ άφησε πίσω του μια σύνθετη κληρονομιά που εξακολουθεί να προκαλεί συζητήσεις και αποτιμήσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κώστας Σημίτης βρισκόταν στο εξοχικό του στους Αγίους Θεοδώρους όταν υπέστη καρδιακό επεισόδιο.
Μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Κορίνθου στις 07:31 χωρίς τις αισθήσεις του, και ο θάνατός του διαπιστώθηκε στις 08:10, παρά τις προσπάθειες ανάνηψης.
Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 9 Ιανουαρίου στη Μητρόπολη Αθηνών, με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα γίνει δημοσία δαπάνη και κήρυξε τετραήμερο εθνικό πένθος.
Η ζωή πριν την πολιτική
Ο Κώστας Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 23 Ιουνίου 1936. Ήταν γιος του Γεωργίου Σημίτη, καθηγητή πανεπιστημίου και δικηγόρου.
Σπούδασε νομικά στη Γερμανία και οικονομικά στο London School of Economics, όπου ανέπτυξε ενδιαφέρον για τις σοσιαλιστικές ιδέες και τον πολιτικό ακτιβισμό.
Στη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974), δραστηριοποιήθηκε στον αντιδικτατορικό αγώνα, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος (ΠΑΚ), μιας οργάνωσης που επεδίωκε την πτώση του καθεστώτος των συνταγματαρχών.
Μετά την πτώση της χούντας το 1974, ο Σημίτης συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία του ΠΑΣΟΚ. Εργάστηκε για τη διαμόρφωση της «Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη», που αποτέλεσε τη βάση της ιδεολογικής ταυτότητας του κόμματος.
Υπουργός και πρωθυπουργός
Ο Κώστας Σημίτης ανέλαβε διάφορα υπουργικά χαρτοφυλάκια στις κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου. Ως υπουργός Γεωργίας και αργότερα Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας, προώθησε πολιτικές που στόχευαν στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και στη βελτίωση των υποδομών.
Οι προτάσεις του για διαρθρωτικές αλλαγές συχνά συγκρούονταν με τις παραδοσιακές γραμμές του ΠΑΣΟΚ, ενισχύοντας τη φήμη του ως τεχνοκράτη πολιτικού.
Το 1996, μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου, εξελέγη πρωθυπουργός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.
Μετά τον θάνατο του Α. Παπανδρέου, εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ σε ένα φορτισμένο συνέδριο.
Οδήγησε το κόμμα σε δύο εκλογικές νίκες, το 1996 και το 2000, ενώ το 2004 -λίγο πριν από τις εκλογές- παρέδωσε την ηγεσία του κόμματος στον Γιώργο Παπανδρέου.
Επιτεύγματα και προκλήσεις
Η διακυβέρνηση Σημίτη χαρακτηρίστηκε από μια σειρά σημαντικών επιτευγμάτων αλλά και έντονες αντιπαραθέσεις.
Τα κυριότερα σημεία της πρωθυπουργίας του περιλαμβάνουν:
- Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ: Το 2001, η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, μια απόφαση που ο Κ. Σημίτης υποστήριξε ως θεμελιώδη για τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας.
- Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.: Με συντονισμένες διπλωματικές προσπάθειες, η Κύπρος έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2004, παρά την εκκρεμότητα του Κυπριακού προβλήματος.
- Εκσυγχρονισμός υποδομών: Η Αττική Οδός, το νέο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και οι επεκτάσεις του Μετρό της Αθήνας ολοκληρώθηκαν επί πρωθυπουργίας του.
- Ολυμπιακοί Αγώνες 2004: Η προετοιμασία για τη διοργάνωση έγινε κατά τη διάρκεια της θητείας του, με σημαντικές βελτιώσεις στις υποδομές της χώρας.
Ωστόσο, η περίοδος διακυβέρνησης του δεν ήταν απαλλαγμένη από σκάνδαλα και αντιπαραθέσεις. Υποθέσεις όπως οι εξοπλισμοί, οι καταγγελίες για διαφθορά και το Χρηματιστήριο σημάδεψαν την πολιτική του κληρονομιά, ενώ η εφαρμογή ορισμένων πολιτικών δημιούργησε αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.
Η αποχώρηση από την πολιτική σκηνή
Το 2004, μετά την εκλογική ήττα του ΠΑΣΟΚ, ο Σημίτης αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στη συγγραφή και την ανάλυση.
Τα βιβλία και οι δημόσιες παρεμβάσεις του επικεντρώθηκαν κυρίως στις οικονομικές και ευρωπαϊκές πολιτικές, ενώ συχνά ασκούσε κριτική στις μεταγενέστερες κυβερνήσεις.
Το τελευταίο αντίο
Η κηδεία του Κώστα Σημίτη θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Πέμπτη με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού.
Η κυβέρνηση αποφάσισε την ανακήρυξη τετραήμερου εθνικού πένθους, με τις σημαίες να κυματίζουν μεσίστιες στα δημόσια κτίρια.
Πολιτικοί ηγέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναμένεται να παραστούν, αποτίοντας φόρο τιμής.
Η τελετή θα γίνει δημόσια δαπάνη και θα συνοδευτεί από στρατιωτικές τιμές, ως ένδειξη σεβασμού για την προσφορά του στον τόπο.
Πολιτικές αντιδράσεις
Τη θλίψη της για την απώλεια του Κώστα Σημίτη, εξέφρασε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, σημειώνοντας πως ο πρώην πρωθυπουργός «υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές και πολύπλευρες πολιτικές προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας μας». «Η παρουσία του στον δημόσιο βίο της χώρας συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση και τη συνέχεια μιας άλλης πολιτικής συνείδησης και κουλτούρας στη Μεταπολίτευση, με έμφαση στη μέθοδο, τον ορθολογισμό και την προσήλωση στον στόχο», τονίζει σε δήλωσή της η ΠτΔ.
«Με θλίψη και σεβασμό αποχαιρετώ τον Κώστα Σημίτη. Τον άξιο και ευγενή πολιτικό αντίπαλο. Αλλά και τον Πρωθυπουργό που συνόδευσε την Ελλάδα στα μεγάλα εθνικά της βήματα: την ένταξη στην Ευρωζώνη και στο Ευρώ και την είσοδο της Κύπρου στην Ευρώπη. Μία προσωπικότητα η οποία, αναμφίβολα, αφήνει το δικό της αποτύπωμα στην εξέλιξη του τόπου, όλες τις τελευταίες δεκαετίες» τονίζει σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Κώστας Σημίτης «περνά σήμερα στην ευάριθμη χορεία των πραγματικά ιστορικών προσωπικοτήτων», τόνισε σε δήλωσή του για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού, ο πρόεδρος της Βουλής, Κωνσταντίνος Τασούλας. «Καθώς μελετάμε και ξαναζυγίζουμε τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση του 1974, ο Κώστας Σημίτης, που ως πρόσωπο συνδιαμόρφωσε σημαντικά αυτήν την περίοδο, περνά σήμερα με την εκδημία του στην ευάριθμη χορεία των πραγματικά ιστορικών προσωπικοτήτων», δήλωσε ο κ. Τασούλας.
«Ο Κώστας Σημίτης ήταν από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Μεταπολίτευσης αφήνοντας σπουδαία πολιτική παρακαταθήκη και κάνοντας πράξη την ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη», υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, σε συλλυπητήρια δήλωσή του για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού και πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
«Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε αγωνιστής του Αντιδικτατορικού Αγώνα, ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, μαχητής της Αλλαγής, υπουργός των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός με όραμα για μια ισχυρή Ελλάδα με φωνή και ρόλο στην Ε.Ε. και στον κόσμο», επισημαίνει ο Γιώργος Παπανδρέου σε δήλωση του για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού. «Πολιτικός με προσωπική και ολοκληρωμένη άποψη, γνήσιος σοσιαλδημοκράτης, με όραμα για μια Ευρώπη δημοκρατική και προοδευτική, με δυναμικό και αποφασιστικό ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Υπήρξε ένας από τους ηγέτες της Ε.Ε. που κατανοούσε απολύτως τη σημασία και την αναγκαιότητα ύπαρξης μιας ενωμένης Ευρώπης», τονίζει ο κ. Παπανδρέου, εκφράζοντας συλλυπητήρια στην οικογένειά του.
«Ο Κώστας Σημίτης έχει καταγραφεί στην κοινή συνείδηση ως εκφραστής του εκσυγχρονιστικού ρεύματος. Αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή για μια Ελλάδα που μπορεί να κινείται ισότιμα στην Ευρώπη και διεκδικεί τη θέση της στο διεθνές γίγνεσθαι έχοντας επίγνωση των συσχετισμών και των καταστάσεων», τονίζει ο Ευάγγελος Βενιζέλος σε δήλωση του για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού.
Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, αναφέρεται με δήλωσή του στον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη, κάνοντας λόγο για «μια πολλαπλώς ξεχωριστή και σημαίνουσα προσωπικότητα».
«Η Ευρώπη πενθεί μαζί με το λαό της Ελλάδας για την απώλεια του πρώην Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Ενός βαθιά ευρωπαϊστή και οραματιστή πολιτικού. Ενός ηγέτη του οποίου η παρακαταθήκη διατηρεί μια ξεχωριστή θέση τόσο στην Ελληνική όσο και στην Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή», αναφέρει σε ανάρτησή της η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα.
Ανακοίνωση για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη, εξέδωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, κάνοντας λόγο για «μια εξέχουσα, ηγετική φυσιογνωμία». «Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, σε πλήρη και αγαστή συνεργασία με τον αείμνηστο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκο Κληρίδη, οδήγησαν την Κύπρο στο μεγαλύτερο της επίτευγμα από το 1960, στην απόφαση για ένταξή της στην Ε.Ε.», σημειώνει ο κ. Χριστοδουλίδης.
Τα ειλικρινή του συλλυπητήρια για το θάνατο του Κώστα Σημίτη, εκφράζει στην οικογένειά του, στους συντρόφους και συνεργάτες του, ο Σωκράτης Φάμελλος. «Ο Κώστας Σημίτης ως πρωθυπουργός κυβέρνησε τη χώρα για 8 χρόνια, συνέδεσε το όνομά του με κρίσιμες στιγμές της χώρας μας, είχε πλούσιο κοινοβουλευτικό έργο στη μεταπολίτευση, ενώ υπήρξε θαρραλέος αγωνιστής κατά της χούντας και αξιόλογος πανεπιστημιακός δάσκαλος», αναφέρει σε μήνυμά του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Συλλυπητήρια για τον θάνατο του Κώστα Σημίτη εξέφρασε προς τους οικείους του ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας. Σε ανάρτησή του, χαρακτηρίζει τον Κώστα Σημίτη αγωνιστή της Δημοκρατίας, τολμηρό μεταρρυθμιστή και μεγάλο Ευρωπαϊστή. «Ενας σπουδαίος καθηγητής, αλλά και άνθρωπος. Ο Κώστας Σημίτης μας δίδαξε πολλά. Με το παράδειγμα και το ήθος του. Η σύγχρονη Ελλάδα έχει την υπογραφή του».
«Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο κύριος πολιτικός και ιδεολογικός αντίπαλος της Παράταξής μας και ταυτόχρονα επί 8 χρόνια ο πρωθυπουργός της χώρας. Τα ορόσημα της θητείας του, θετικά και αρνητικά, θα αξιολογηθούν από την ιστορία. Εκφράζω στην οικογένειά του τα ειλικρινή συλλυπητήρια μου», αναφέρει σε γραπτή του δήλωση ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς.
«Δικαιούται σεβασμού ως πολιτικός αντίπαλος, αλλά και την αναγνώριση ότι ως ηγέτης έλαβε κρίσιμες αποφάσεις που καθόρισαν την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας. Συνέδεσε το όνομά του με το δικό του όραμα για τον εκσυγχρονισμό, που καθόρισε τόσο την οικονομική εξέλιξη της χώρας όσο και τη φυσιογνωμία του πολιτικού της συστήματος. Ιδίως, δε, με την απόφασή του για την είσοδο στην Ευρωζώνη, που είχε σημαντικά οφέλη αλλά και σοβαρότατες οικονομικές συνέπειες, μετέπειτα», σημείωσε στο συλλυπητήριο μήνυμά του ο Αλέξης Τσίπρας.
