Η χθεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ομόλογό του της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ στην Ντάουνινγκ Στριτ είχε μια επίσημη και μια ανεπίσημη ατζέντα.
Η επίσημη αφορούσε τις διμερείς σχέσεις με έμφαση στην οικονομία, στη ναυτιλία και στον τουρισμό και στην κοινή πρόκληση του μεταναστευτικού.
Η ανεπίσημη συζήτηση αφορούσε το μείζον για την Ελλάδα θέμα σχετικά με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, με τον πρωθυπουργό να θέτει ξανά το ζήτημα στον κ. Στάρμερ.
Η συνάντηση επιβεβαίωσε αυτό που ήθελε το Μέγαρο Μαξίμου: ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει διαφορετική στάση στο θέμα από τον προκάτοχό του, τονίζοντας προς τον πρωθυπουργό ότι η βρετανική κυβέρνηση δεν θα σταθεί εμπόδιο εφόσον υπάρξει συμφωνία με το Βρετανικό Μουσείο.
Οι εκπρόσωποι του Βρετανικού Μουσείου εγείρουν το ζήτημα της «αποξένωσης», δεν θέλουν δηλαδή τα Γλυπτά να σταματήσουν να είναι μέρος της δικής τους συλλογής, ασχέτως αν εκτίθενται στην Ελλάδα.
Τα επόμενα βήματα
Το θέμα, ούτως ή άλλως, αφορά την ελληνική κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο, που έχει την πλήρη αρμοδιότητα των Γλυπτών που εκλάπησαν από τον Λόρδο Ελγιν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συζητήσεις μεταξύ του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και του Τζορτζ Οσμπορν, προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, είναι σε «αρκετά καλό στάδιο», με αρμόδιες πηγές να σημειώνουν στην «Κ» πως η επιστροφή των Γλυπτών στη γενέτειρά τους φαντάζει πιο ορατή από ποτέ. Το ερώτημα να είναι υπό ποιο καθεστώς θα γίνει αυτό.
Το μεγαλύτερο «αγκάθι», όπως λένε οι τελευταίες πληροφορίες της «Κ», αφορά το θέμα της «αποξένωσης» που βάζει το Βρετανικό Μουσείο.
Τι σημαίνει αυτό; Η βρετανική πλευρά δεν θέλει τα Γλυπτά να σταματήσουν να είναι μέρος της βρετανικής συλλογής, ασχέτως αν εκτίθενται στην Ελλάδα. Από ελληνικής πλευράς, αρμόδιες πηγές επισημαίνουν πως δεν πρόκειται να δεχτούν δύο λέξεις, που είναι κόκκινη γραμμή: την «ιδιοκτησία» και το «δάνειο».
Δηλαδή, η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται να αποδεχτεί βρετανική κυριότητα στα Γλυπτά, ούτε να έρθουν υπό μορφή δανείου. Οπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, πρόκειται για φαινομενικά τεχνικές λεπτομέρειες, οι οποίες ωστόσο είναι «πολύ ουσιαστικές» για την τελική εξεύρεση λύσης.
Το θέμα πάντως της λεγόμενης «παρακαταθήκης», που έγραψαν βρετανικά μέσα ενημέρωσης, η Ελλάδα δεν το συζητά καθώς συνεπάγεται ότι οι Βρετανοί θα διατηρούν την κυριότητα και η Ελλάδα το δικαίωμα χρήσης.
Σε κάθε περίπτωση, οι συζητήσεις «είναι αρκετά προχωρημένες» όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, με την κ. Μενδώνη να δηλώνει χθες πως υπάρχει πίστη ότι τα Γλυπτά «θα επανέλθουν στο αττικό φως». Οσον αφορά πληροφορίες που λένε ότι γίνονται συζητήσεις για τον τρόπο μεταφοράς των σπάνιων ελληνικών θησαυρών, κυβερνητικές πηγές σχολιάζουν πως πρέπει πρώτα να διευθετηθούν τα ζητήματα «αποξένωσης» και «κυριότητας» και μετά τα υπόλοιπα είναι πιο διαδικαστικά.
Από εκεί και πέρα, ο κ. Μητσοτάκης με τον κ. Στάρμερ συζήτησαν διμερή θέματα, όπως η κοινή πρόκληση του μεταναστευτικού «στην πρώτη γραμμή της οποίας βρίσκεται η Ελλάδα ως ευρωπαϊκό σύνορο και ως χώρα πρώτης υποδοχής», ο συντονισμός των δύο χωρών ενόψει της θητείας της Ελλάδας ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κατά τη διετία 2025-26, αλλά και για τις ευρωβρετανικές σχέσεις, την αναθέρμανση των οποίων στηρίζει η Ελλάδα, ιδιαίτερα στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κιρ Στάρμερ αντάλλαξαν απόψεις και για περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, με έμφαση στις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία, αλλά και για το Κυπριακό.
Το Βρετανικό Μουσείο
Σε ερώτηση της «Κ» για το πόσο «κοντά» σε συμφωνία βρίσκονται οι δύο πλευρές και αν αυτή περιλαμβάνει το σύνολο των Γλυπτών του Παρθενώνα, εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου απάντησε: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα για μια “Συνεργασία για τον Παρθενώνα” είναι συνεχείς και εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι αυτή η μακροχρόνια συνεργασία θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ αφενός του διαμοιρασμού των εξαιρετικών μας αντικειμένων με κοινά σε όλο τον κόσμο και αφετέρου της διατήρησης της ακεραιότητας της απίστευτης συλλογής του Μουσείου».
