Οι ελληνοβρετανικές σχέσεις έχουν μια πλούσια ιστορία, η οποία ωστόσο από το 2016 και μετά, όταν οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου ψήφισαν υπέρ της εξόδου από την Ε.Ε. (Brexit), δεν έχει αποδειχθεί αρκετή προκειμένου να τις στηρίξει.
Παρά τη γενικότερα θετική ατμόσφαιρα μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου (με εξαίρεση τη μάλλον άκομψη συμπεριφορά του Ρίσι Σούνακ προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τον περασμένο Νοέμβριο), οι δύο χώρες αναζητούν πεδία συνεργασίας.
Η σημερινή επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Λονδίνο και η συνάντησή του με τον Βρετανό ομόλογό του Κιρ Στάρμερ είναι μια προσπάθεια οι διμερείς σχέσεις να αποκτήσουν χειροπιαστό περιεχόμενο. Και στην παρούσα φάση η απουσία στενών διαβουλεύσεων με το Λονδίνο, ειδικά πάνω στα σημαντικά γεωπολιτικά και περιφερειακά θέματα, προκαλεί αμηχανία στην Αθήνα.
Πρόκειται πάντως για αμηχανία η οποία προκύπτει περισσότερο από την εσωστρέφεια των τελευταίων ετών και την απουσία σαφούς προσανατολισμού από το Ηνωμένο Βασίλειο πάνω σε όλα τα θέματα που άπτονται του ελληνικού γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος.
Ως προς το πιο προβεβλημένο θέμα των ελληνοβρετανικών σχέσεων (τουλάχιστον στα πρωτοσέλιδα των ταμπλόιντ), δηλαδή την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, οι δύο πλευρές αναμένεται να επαναλάβουν τις θέσεις τους. Αλλωστε ο βασικός παίκτης στο συγκεκριμένο ζήτημα, είτε πρόκειται να επιλεγεί η λύση των ανταλλαγών ή της μακροχρόνιας έκθεσης ή απλώς διαιώνιση του στάτους κβο, είναι το Βρετανικό Μουσείο. Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχει επαφές προς αυτή την κατεύθυνση, οι οποίες σπάνια ανακοινώνονται, ωστόσο οι συζητήσεις φαίνεται να αντιμετωπίζουν ακόμη δυσκολίες.
Στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Λονδίνο (20.11), πάντως, ο κ. Γεραπετρίτης συζήτησε με τον ομόλογό του Ντέιβιντ Λάμι για το στρατηγικό πλαίσιο των ελληνοβρετανικών σχέσεων. Η πλέον σημαντική πτυχή στην οποία οι δύο πλευρές επιχειρούν να επικεντρώσουν είναι αυτή της νέας γεωπολιτικής κατάστασης στην περιοχή, που δημιουργεί κάποιες επιπλοκές και στις ελληνοβρετανικές σχέσεις. Η πολύ στενή σχέση του Ηνωμένου Βασιλείου με την Τουρκία αποτελεί έναν αντικειμενικό ανασταλτικό παράγοντα και αυτό αντικατοπτρίζεται σε μια σειρά ζητημάτων, όπως για παράδειγμα στα εξοπλιστικά.
Ραντάρ, Κυπριακό, ναυτιλία
Παρά τα προβλήματα, φαίνεται ότι τους επόμενους μήνες θα προχωρήσουν κάποια όχι μεγάλα, αλλά σημαντικά για τις Ενοπλες Δυνάμεις προγράμματα, όπως η αντικατάσταση των πέντε πολύ κρίσιμων ραντάρ τύπου Commander, που αποτελούν κρίσιμο εργαλείο στα χέρια της Πολεμικής Αεροπορίας και είναι ανεπτυγμένα σε τοποθεσίες που επιτρέπουν την παρακολούθηση της κατάστασης πάνω από το Αιγαίο, με πιο εξελιγμένα συστήματα του ίδιου τύπου.
Τόσο η Αθήνα όσο και το Λονδίνο βρίσκονται, επίσης, εν αναμονή των ανακοινώσεων του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος αναμένεται να συγκαλέσει άτυπη πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό στις αρχές του χρόνου. Βέβαια, το Κυπριακό αποτελεί ένα ζήτημα στο οποίο Αθήνα και Λονδίνο έχουν διαχρονικά απόψεις που δημιουργούν τριβές, ωστόσο στην παρούσα φάση οι δυσκολίες στη διαδικασία προκύπτουν από την κατεύθυνση της Αγκυρας.
Σημαντική πτυχή των ελληνοβρετανικών σχέσεων είναι, βεβαίως, και η ναυτιλία, τόσο διμερώς όσο και στο πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), ο οποίος εδρεύει στο Λονδίνο. Παράλληλα, τη διετία 2025-26 η Ελλάδα ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ θα συνεργάζεται στενά με το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αποτελεί ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη.
