Γιατί πανηγυρίζουν τα κόμματα δεξιότερα της Ν.Δ. την εκλογή Τραμπ και την αποπομπή Σαμαρά από τη Νέα Δημοκρατία; Θα μπορούσαν αυτά τα δύο γεγονότα να φουσκώσουν περισσότερο τα πανιά των κομμάτων του δεξιού εξώστη ή οι επίδοξοι Ελληνες Τραμπ βιάζονται να μεταφράσουν προς όφελός τους εγχώρια και διεθνή πολιτικά γεγονότα;
Το δεδομένο μέχρι στιγμής είναι ότι στις ευρωεκλογές, ακολουθώντας την ευρωπαϊκή τάση, ένας στους πέντε Ελληνες ψήφισε ένα από αυτά τα κόμματα. Πέντε μήνες μετά, η τάση δεν δείχνει να υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις, προάγγελος ενός τοπίου που παγιώνεται.
Το βασικό χαρακτηριστικό του χώρου είναι ότι παραμένει κατακερματισμένος, με τη δύναμη να μοιράζεται σε κόμματα με μικρή ιστορία, συχνά μονοθεματικά, με πολλά υπερτροφικά εγώ που δύσκολα συνυπάρχουν και την απουσία μιας ξεκάθαρα ισχυρής, ηγετικής φυσιογνωμίας. Οσο όμως η πολιτική δύναμη μεγαλώνει, θα μπορούσε αυτό να αλλάξει;
Η μετάδοση
Οπως αναφέρει η Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και γρήγορα διαχέεται. «Οι επιτυχίες της άκρας Δεξιάς κάπου σε κάποια χώρα του πλανήτη επιδρούν σε άλλες χώρες. Υπάρχει ένα domino effect. Αντίστοιχο φαινόμενο υπήρχε και όταν είχαμε τα κύματα εκδημοκρατισμού. Τώρα είμαστε σε μια αντίστροφη πορεία σε παγκόσμιο επίπεδο».
Στη χώρα μας ο χώρος απαρτίζεται από την Ελληνική Λύση, που προσπαθεί να καλύψει ένα ευρύτερο λαϊκιστικό φάσμα, τη Νίκη, που επενδύει στο θρησκευτικό συναίσθημα, τη Φωνή Λογικής, που υιοθετεί ένα συντηρητικό προφίλ, της «σωστής Νεοδημοκράτισσας» –όπως κατά τη γνώμη της θα έπρεπε να είναι–, και τους αποκλεισμένους πια Σπαρτιάτες, που στηρίχθηκαν από τον φυλακισμένο χρυσαυγίτη Ηλία Κασιδιάρη.
Οπως αναφέρει η κ. Γεωργιάδου, η άκρα Δεξιά έχει κανονικοποιηθεί και στη χώρα μας, όμως εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη, χωρίς λαμπερές φιγούρες. «Είχαμε ένα βίαιο φαινόμενο δεξιού εξτρεμισμού, τη Χρυσή Αυγή, που έχει στιγματίσει τον χώρο. Η μνήμη είναι νωπή και ενώ πολλοί επιχειρούν να εκφραστούν σε αυτόν τον χώρο, το επιχειρούν πιο έκκεντρα, κανείς δεν θέλει να μπει στην καρδιά του. Προσπαθούν να βρουν διάφορες γωνίες του και ίσως αυτός είναι ο λόγος του κατακερματισμού».
Ο Αγγελος Σεριάτος, επιστημονικός διευθυντής της Prorata, συμφωνεί ότι τα ρεύματα αυτά είναι ακόμη σε αναζήτηση της φιγούρας που θα τα ενοποιήσει, όμως επισημαίνει ότι δεν πρέπει να αποκλείουμε αυτό να συμβεί, καθώς μια σειρά από δεδομένα είναι πια ευνοϊκά. «Ο χώρος δείχνει ανθεκτικότητα στο κομματικό σύστημα όλα αυτά τα χρόνια. Την ψήφο των ευρωεκλογών συνηθίζουμε να την αποκαλούμε χαλαρή, όμως τα κόμματα αυτά συνεχίζουν σταθερά στα ίδια ποσοστά», αναφέρει.
Ακόμη, κατά τη δική του άποψη, η Χρυσή Αυγή μπορεί να επιδράσει αντίστροφα, καθώς εκλαμβάνεται ότι πλέον «οι κακοί είναι στη φυλακή, οπότε οι υπόλοιποι μοιάζουν να εκφράζουν έναν αγνό πατριωτισμό».
Η Ελληνική Λύση προσπαθεί να καλύψει ένα ευρύτερο λαϊκιστικό φάσμα, η Νίκη επενδύει στο θρησκευτικό συναίσθημα και η Φωνή Λογικής υιοθετεί το προφίλ της «σωστής Νεοδημοκράτισσας».
Ο Γιώργος Αράπογλου, γενικός διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Pulse RC, τονίζει πως δεν υπάρχει κάποια εντυπωσιακή διαφοροποίηση από τις ευρωεκλογές μέχρι τώρα «στο άθροισμα των κομμάτων δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας, όπου η όποια ενίσχυση σε κάποια κόμματα προχωρεί παράλληλα με τη συμπίεση του ποσοστού των Σπαρτιατών, ούτε βέβαια και αριστερά, όπου η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ προχωρεί παράλληλα με τη συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ».
Οπως αναφέρει, «σε παγκόσμιο επίπεδο φαίνεται να υπάρχει μια ενίσχυση γενικότερα προς τα δεξιά, κυρίως όμως επειδή είχαμε στη διακυβέρνηση κεντρώα ή κεντροαριστερά κόμματα».
«Γενικά φαίνεται να τιμωρούνται τα κόμματα που είχαν την ευθύνη της διακυβέρνησης την περίοδο των οικονομικών δυσκολιών του τελευταίου διαστήματος, των πολέμων, του πληθωρισμού, και σε δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης μιλάμε για μια στροφή προς τα δεξιά».
Σημειώνει βέβαια πως η εκλογή Τραμπ είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, που σίγουρα θα επηρεάσει όλο τον κόσμο και γίνεται ήδη προσπάθεια να καταγραφεί.
Η εκλογή του Τραμπ δίνει αυτοπεποίθηση σε αυτές τις δυνάμεις, αναφέρει ο Γιώργος Σιάκας, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. «Η δεξιά ατζέντα αποκτά μια φωνή, γίνεται της μόδας και όχι μια περιφερειακή φιγούρα, αλλά πρόεδρος της Αμερικής. Ανθρωποι οι οποίοι θεωρούν ότι είναι οι ηττημένοι της παγκοσμιοποίησης αισθάνονται ότι έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τη θέση τους».
Σύμφωνα με μέτρηση που είχε γίνει τον Αύγουστο από την Prorata, ένας στους τέσσερις Ελληνες θα επέλεγε τον Τραμπ για πλανητάρχη. Στο ίδιο ακριβώς ερώτημα λίγες ημέρες μετά τις αμερικανικές εκλογές το ποσοστό αυτό έφθασε στο 34%, ένδειξη ότι γρήγορα απελευθερώνονται ψηφοφόροι στην Ελλάδα που απενοχοποιημένα λένε τι θα προτιμούσαν.
«Πολύ συστημικός»
«Η διαγραφή Σαμαρά σε συμβολικό επίπεδο λειτουργεί ως επιταχυντής της σύγκλισης του ακροδεξιού πόλου, αλλά όχι και ο καθοριστικότερος», σημειώνει ο Αγγελος Σεριάτος. Οπως αναφέρει, ο κ. Σαμαράς δεν μπορεί να είναι η ηγετική φυσιογνωμία ενός τέτοιου εγχειρήματος για μια σειρά από λόγους, κυρίως λόγω της ηλικίας του και του ότι έχει διατελέσει πρωθυπουργός με τη Νέα Δημοκρατία. Θα μπορούσε όμως, όπως αναφέρει, να παίξει ρόλο σε επίπεδο οργανωτικό, εφόσον επιλέξει να εμπλακεί πιο ενεργά στη σύγκλιση των δυνάμεων, ή ακόμη και με τη λειτουργία του ως κόμβος επικοινωνίας τους.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Σιάκα, ο κ. Σαμαράς έχει χαρακτηριστικά που δεν ευνοούν τον συνασπισμό δυνάμεων υπ’ αυτόν, καθώς όλοι οι υπόλοιποι του χώρου είτε είναι νεότεροι είτε δεν είναι συστημικοί. «Ομως είναι μια καλή ευκαιρία για την τοποθέτησή τους, να υπογραμμίσουν δηλαδή ότι εμείς είμαστε οι γνήσιοι εκφραστές αυτού που η Νέα Δημοκρατία απορρίπτει ή δείχνει να αμφιταλαντεύεται: με το Μακεδονικό, τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών, τα ελληνοτουρκικά. Αυτό ήταν μια πετυχημένη πολιτική όσο δεν υπήρχε αντίπαλος, τώρα αρχίζει να υπάρχει λιγότερη ευελιξία».
