Στη συνεδρίαση της διαρκούς επιτροπής Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων λέχθηκαν σκληρές αλήθειες για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ενοπλες Δυνάμεις. Συναφώς, πρέπει να επισημανθεί ότι υπάρχει μια ευδιάκριτη δυσαρμονία ανάμεσα στους τρεις κλάδους, που δημιουργεί ένα στράτευμα δύο ταχυτήτων.
Από τη μία, η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό έχουν λάβει τη μερίδα του λέοντος στο εξοπλιστικό πρόγραμμα μετά το 2019. Η ελληνική Αεροπορία διαθέτει μαχητικά τέταρτης γενιάς και δικαιολογημένα θεωρείται η δεύτερη ισχυρότερη στην ανατολική Μεσόγειο. Η πιθανή απόκτηση των F-35 θα παγιώσει την ελληνική αεροπορική υπεροχή και υπό προϋποθέσεις ίσως οδηγήσει στην αεροπορική κυριαρχία στο Αιγαίο. Η επικείμενη έλευση των φρεγατών Belharra θα δώσει το πολυπόθητο τεχνολογικό προβάδισμα στο Π.Ν. εντός και εκτός Αιγαίου. Συνοπτικά, αυτοί οι δύο κλάδοι λειτουργούν πλέον ως η αιχμή του δόρατος της αμυντικής μας θωράκισης.
Από την άλλη, ο Στρατός Ξηράς παραμένει ο «φτωχός συγγενής» με εμφανείς ελλείψεις. Πρώτον, οι χερσαίες δυνάμεις μας είναι τρωτές σε επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροχήματα και μικρότερα drones. Το δίδαγμα από την αρμενοαζερική σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι ότι η μορφή του πολέμου έχει αλλάξει δραματικά. Στο νέο πεδίο μάχης ο στρατός χρειάζεται περισσότερους καταρτισμένους χειριστές drones και αποτελεσματική αντιαεροπορική – αντιβαλλιστική προστασία. Υπό αυτή την έννοια, η αναφορά της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ για απόκτηση συστημάτων αντι-drones από κάθε μονάδα είναι πολύ θετική. Επίσης χρειάζονται νέα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού με σύστημα ενεργητικής προστασίας. Οι ζωές των στρατιωτών μας είναι πολύτιμες, αφού η κοινωνία δεν είναι προετοιμασμένη ψυχολογικά για μεγάλες απώλειες σε περίοδο επιχειρήσεων. Δεύτερον, ο κατακερματισμός των χερσαίων δυνάμεων συνιστά μια χρόνια παθογένεια της ελληνικής άμυνας που πρέπει να αντιμετωπιστεί επιτέλους με αποφασιστικότητα. Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που γίνεται εξαγγελία για κλείσιμο στρατοπέδων στην ενδοχώρα. Συνήθως επικρατούν τοπικιστικές λογικές έναντι του εθνικού συμφέροντος. Το κλείσιμο δεκάδων στρατοπέδων συνιστά μια θετική πρωτοβουλία, αλλά δεν φτάνει από μόνη της. Η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία γνωρίζουν πολύ καλά τις δυσμενείς συνθήκες που προκαλεί το δημογραφικό πρόβλημα. Οι επιλογές για τη διατήρηση της υφιστάμενης οροφής των ελληνικών δυνάμεων είναι λίγες και συγκεκριμένες.
Καταληκτικά, οι νέες εξαγγελίες κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι μεταρρυθμίσεις στις Ενοπλες Δυνάμεις, ειδικά στον Στρατό Ξηράς, πρέπει να προχωρήσουν με γρήγορο ρυθμό. Το στράτευμα είναι ο τελευταίος και ο απόλυτος εγγυητής της εθνικής μας ανεξαρτησίας και ακεραιότητας. Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο ή παλινωδίες μικροπολιτικού χαρακτήρα.
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Reader in International Security στο King’s College London. Το βιβλίο του «Αποτροπή και Αμυνα» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
