1974
«Καραμανλής ή τανκς»
Στις 17 Νοεμβρίου 1974 διεξήχθησαν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα μετά από δέκα χρόνια, εννέα μήνες και μία ημέρα. Στην αναμέτρηση κυριάρχησε το σύνθημα «Καραμανλής ή τανκς», από μια φράση του Μίκη Θεοδωράκη, και μπορεί η Νέα Δημοκρατία να μην το υιοθέτησε επίσημα, αλλά σίγουρα την εξυπηρετούσε απόλυτα. Η προεκλογική εκστρατεία του νεοσύστατου κόμματος επικεντρώθηκε αποκλειστικά στο πρόσωπο του ηγέτη του, με κεντρικό σύνθημα το «Όλοι μαζί για την πιο σύγχρονη Δημοκρατία στην Ευρώπη». Στις συγκεντρώσεις, οι οπαδοί υποδέχονταν τον Κ. Καραμανλή φωνάζοντας ρυθμικά «Έ, Έ, Έρχεται» και συνθήματα όπως: «Εκατό τοις εκατό στον μεγάλο αρχηγό», «Εθνάρχης είναι ο Καραμανλής», «Κώστα, προχώρα, σε θέλει η χώρα».
1977
«Παρέλαβε χάος, έφτιαξε κράτος»
Το 1977 υπήρξε η πρώτη πρόωρη προσφυγή στις κάλπες της Μεταπολίτευσης. Στις αφίσες της η ΝΔ συνέχισε να προβάλλει τον ιδρυτή της και το κεντρικό της σύνθημα τον παρουσίαζε σαν τη «Μεγάλη εγγύηση» που «παρέλαβε χάος, έφτιαξε κράτος». H κεντρική συγκέντρωση έγινε στην πλατεία Συντάγματος και τα συνθήματα που κυριάρχησαν ήταν τα: «Εκατό τοις εκατό στον μεγάλο αρχηγό», «Ελλάς, Ευρώπη, Καραμανλής», «Απόψε σβήνει ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ», «Ανδρέα, πάρε το ουίσκι σου και φύγε». Η ΝΔ απώλεσε 12,5 ποσοστιαίες μονάδες, αλλά εξασφάλισε 171 έδρες.
1981
«Την αλλαγή θα φέρει η ΕΟΚ και όχι Κάππα Κάππα και ΠΑΣΟΚ»
Μετά τη μετάβαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Προεδρία της Δημοκρατίας, στις 8 Μαΐου 1980 νέος πρόεδρος της ΝΔ εξελέγη ο Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος ανέλαβε και πρωθυπουργικά καθήκοντα. Στην αναμέτρηση της 18ης Οκτωβρίου 1981, που διεξήχθη ταυτόχρονα με τις πρώτες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο, απέναντι στο αίτημα της «αλλαγής» το κυβερνών κόμμα πρόταξε το σύνθημα «Νέα Δημοκρατία, για πάντα δημοκρατία», ενώ χρησιμοποιήθηκε και το «Εμπρός για πρόοδο και ευημερία». Στη συγκέντρωση στην Αθήνα, ακούστηκαν συνθήματα όπως «Ελλάς, Ευρώπη, ευημερία, ζήτω η Νέα Δημοκρατία», «Δημοκρατικός λαός, Ράλλης ο πρωθυπουργός», «Την αλλαγή θα φέρει η ΕΟΚ και όχι Κάππα Κάππα και ΠΑΣΟΚ» και «Ανδρέα, δεν κάνεις ούτε για τσομπάνης». Το ΠΑΣΟΚ κατήγαγε ιστορική νίκη και οι Νεοδημοκράτες θα προέτρεπαν τον νέο αρχηγό τους με το… ποιμενικό σύνθημα «Αβέρωφ-Τοσίτσα, βάρα με την γκλίτσα»!
1985
«Σεισμός, σεισμός, έρχεται ο Ψηλός»
Μετά την ήττα στις Ευρωεκλογές του 1984, τον Ευάγγελο Αβέρωφ διαδέχθηκε στην ηγεσία του κόμματος ο Κώστας Μητσοτάκης. Η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση της 2ας Ιουνίου 1985 διεξήχθη σε κλίμα πρωτοφανούς πόλωσης. H ΝΔ κυκλοφόρησε μια σειρά από αφίσες που αναφέρονταν σε «Φιλελεύθερη Νέα Ελλάδα» και σε «Φιλελεύθερη Νέα Δημοκρατία» και υπόσχονταν, μεταξύ άλλων, μια Ελλάδα «χωρίς ανεργία», «χωρίς ακρίβεια» και «χωρίς άγρια φορολογία». Στις συγκεντρώσεις ξεχώρισαν τα συνθήματα «Κάτω η χούντα του ΠΑΣΟΚ», «Σεισμός, σεισμός, έρχεται ο Ψηλός», «Ο λαός προχωρεί, το ΠΑΣΟΚ αποχωρεί», «Αέρα, αέρα, να φύγει η χολέρα». Ο Α. Παπανδρέου αναδείχθηκε νικητής, με τον Κ. Μητσοτάκη να κάνει λόγο για «εκλογές της ντροπής».
1989
«Κα..κα…κάθαρση»
Στις εθνικές εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989, που διεξήχθησαν μαζί με τις Ευρωεκλογές, ο Κώστας Μητσοτάκης πρόβαλε το αίτημα της «κάθαρσης», με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου να βρίσκεται σε αναταραχή, κυρίως λόγω του «σκανδάλου Κοσκωτά». Κεντρικό σύνθημα της ΝΔ ήταν το «Αξίζουμε μια καλύτερη Ελλάδα» που, σε κάποιες περιπτώσεις, συνδυάστηκε με το συμφιλιωτικό «Ενωμένοι – Κερδισμένοι». Δημοφιλή συνθήματα στις συγκεντρώσεις ήταν τα: «Κά..κά…κάθαρση», «Ψηλός σημαίνει Ελλάδα ενωμένη», «Ο λαός απαντά όχι πια στη διαφθορά», «Κάτω οι κλέφτες του ΠΑΣΟΚ», «Βάλτε στον Κορυδαλλό τον Ανδρέα τον γαμπρό», «Τίποτα, τίποτα δεν μας σταματά, θα είμαστε κυβέρνηση στις 19». Η ΝΔ κατάφερε να νικήσει για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ μετά από 12 χρόνια, αλλά, λόγω του εκλογικού νόμου, δεν εξασφάλισε αυτοδυναμία.
1990
«Μαζί και συ – Για μια καλύτερη Ελλάδα»
Αφού ολοκλήρωσε το έργο της η κυβέρνηση Τζαννετάκη, προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 5 Νοεμβρίου. Η ΝΔ απέφυγε τη διοργάνωση μεγάλων συγκεντρώσεων, για να μην ευνοηθεί η συσπείρωση των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ. Κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής της εκστρατείας ήταν το ενωτικό-πολυσυλλεκτικό «Μαζί και συ – Για μια καλύτερη Ελλάδα», το οποίο λειτουργούσε ως πρόσκληση στον αναποφάσιστο ψηφοφόρο και κυρίως εκείνον που προερχόταν από το ΠΑΣΟΚ. Η απουσία αυτοδυναμίας οδήγησε στη συγκρότηση «οικουμενικής κυβέρνησης» υπό τον Ξενοφώντα Ζολώτα. Μετά από τρεις άκαρπες ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές για τρίτη φορά σε διάστημα δέκα μηνών. Η ΝΔ πρόταξε το σύνθημα «Νέες ιδέες για μια νέα Ελλάδα», που έκανε «ντεμπούτο» σε μια γιγαντοαφίσα όπου κυριαρχούσαν μια φωτογραφία από την κατεδάφιση του Τείχους του Βερολίνου και η φράση «Ο κόσμος αλλάζει. Εμείς;». Στην κεντρική συγκέντρωση, στο Πεδίον του Άρεως, κυριάρχησε το σύνθημα «Ψηλέ, μπροστά, η νίκη είναι κοντά». Η ΝΔ εξέλεξε 150 βουλευτές και ο Κ. Μητσοτάκης ορκίστηκε πρωθυπουργός στα 72 του χρόνια, χάρη στη στήριξη της Δημοκρατικής Ανανέωσης.
1993
«Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω»
Η χώρα οδηγήθηκε σε πρόωρες εκλογές στις 10 Οκτωβρίου 1993, όταν η κυβέρνηση απώλεσε τη δεδηλωμένη, μετά την «εντολή» του αρχηγού της Πολιτικής Άνοιξης και πρώην στελέχους της, Αντώνη Σαμαρά, για «διακοπή ανοχής» προς εκείνη. Με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται στον δρόμο για την επιστροφή του στην εξουσία, η «γαλάζια παράταξη» αυτοπροσδιορίστηκε ως «Υπεύθυνη δύναμη» και επέλεξε για συνθήματα τις φράσεις «Η Ελλάδα δεν γυρίζει πίσω» και «Μπροστά με Νέα Δημοκρατία». Τα συνθήματα που ακούγονταν περισσότερο στις συγκεντρώσεις του κόμματος ήταν τα: «Ποτέ, ποτέ, ποτέ, ποτέ, ΠΑΣΟΚ ποτέ», «Μητσοτάκης αρχηγός και κυρίαρχος λαός», «Ο λαός δεν ξεχνά τον προδότη Σαμαρά». Μετά τον Γεώργιο Ράλλη και τον Ευάγγελο Αβέρωφ, ο Κ. Μητσοτάκης έγινε ο τρίτος αρχηγός της ΝΔ που αποχώρησε από την ηγεσία της έπειτα από ήττα από τον Α. Παπανδρέου.
1996
«Ώρα για δουλειά!»
Τα δύο μεγάλα κόμματα βρέθηκαν με νέους αρχηγούς στις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου 1996, που χαρακτηρίστηκαν «εκλογές του καναπέ», λόγω της διάθεσης των ψηφοφόρων να βιώσουν την προεκλογική περίοδο κυρίως από τη μικρή οθόνη. Η ΝΔ του Μιλτιάδη Έβερτ προβλήθηκε ως «Η σίγουρη λύση» και κεντρικό της σύνθημα ήταν το «Ώρα για δουλειά!». Το κόμμα δεν διοργάνωσε μεγάλες συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, και έδωσε βαρύτητα στην τηλεοπτική του προβολή, με σποτ όπου, μεταξύ άλλων, διαβεβαίωνε ότι στις 23 Σεπτεμβρίου η Ελλάδα «βρίσκει τη χαμένη της υπερηφάνεια» και ότι «ξαναγίνεται Ευρώπη». Παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του, ο «Μπουλντόζας», όπως αυτοχαρακτηριζόταν ο Μ. Έβερτ, δεν κατάφερε να «ξηλώσει» τον Κώστα Σημίτη από την πρωθυπουργική καρέκλα.
2000
«Ήρθε η ώρα του Καραμανλή»
Στις 21 Μαρτίου 1997, ο Κώστας Καραμανλής εξελέγη πρόεδρος της Ν.Δ. και την οδήγησε σε νίκη στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 1999. Ωστόσο, με μια σειρά κινήσεων ο Κώστας Σημίτης κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα θετικό κλίμα για το κυβερνών κόμμα και ανήγγειλε πρόωρες εκλογές για τις 9 Απριλίου 2000. Η ΝΔ υιοθέτησε τη στρατηγική του «μεσαίου χώρου» και ο ηγέτης της υποσχέθηκε «επανίδρυση του κράτους». Στις συγκεντρώσεις, οι οπαδοί τον υποδέχονταν με το σύνθημα «Έ, Έ, Έρχεται», φωνάζοντας «Ήρθε η ώρα του Καραμανλή» και τραγουδώντας: «Εκεί ψηλά στο Μέγαρο Μαξίμου, θα βάλουμε ένα γαλανό πανί, θα βάλουμε και μια φωτογραφία του Κώστα του Καραμανλή». Κεντρικό σύνθημα της ΝΔ ήταν το «Υπάρχει καλύτερη Ελλάδα και τη θέλουμε», που μελοποίησε ο συνθέτης Σταμάτης Σπανουδάκης. Επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που έκαναν λόγο για «ντέρμπι», η αναμέτρηση κρίθηκε με μια διαφορά 72.400 ψήφων υπέρ του ΠΑΣΟΚ.
2004
«Όλη η Ελλάδα είναι μπλε, είναι μπλε, είναι μπλε»
Στις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004, ο Κώστας Καραμανλής είχε για αντίπαλό του τον νέο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Γιώργο Παπανδρέου, αλλά το κόμμα του ήταν επί χρόνια «καβάλα στ’ άλογο» των δημοσκοπήσεων. Η ΝΔ αυτοχαρακτηρίστηκε «Δύναμη εμπιστοσύνης», με το σύνθημα «Ο τόπος χρειάζεται πολιτική αλλαγή» να έχει κεντρική θέση στην προεκλογική της εκστρατεία. Στις συγκεντρώσεις οι οπαδοί της φώναζαν «Γυρίζουμε σελίδα με τον Καραμανλή, θα φτιάξουμε Ελλάδα που θα ’ναι μαγική», «Όλη η Ελλάδα είναι μπλε, είναι μπλε, όλη μπλε», «Μαζί στο πάρτι στις 7 του Μάρτη». Επίσης, δημοφιλή ήταν τα συνθήματα «Σημίτης, Γιωργάκης και διαπλοκή δεν θα σταματήσουνε τον Καραμανλή», «O λαός δεν ξεχνά ποιος του πήρε τα λεφτά» και «Σήκω, Ανδρέα, για να δεις, ήρθε ο Καραμανλής». Η ΝΔ επανήλθε στην εξουσία μετά από δέκα και πλέον χρόνια.
2007
«Μαζί πάμε την Ελλάδα μπροστά»
Στις 17 Αυγούστου 2007, ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών για «εθνικούς λόγους». Οι φονικές πυρκαγιές της Ηλείας ανέτρεψαν τους προεκλογικούς σχεδιασμούς όλων των κομμάτων, αλλά έδωσαν την ευκαιρία στο επικοινωνιακό επιτελείο της ΝΔ να παρουσιάσει τον Κώστα Καραμανλή ως έναν ηγέτη ικανό να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά δύσκολες καταστάσεις. Το κυβερνών κόμμα προβλήθηκε σαν «Δύναμη μεταρρύθμισης» και είχε για κεντρικό σύνθημα το «Μαζί πάμε την Ελλάδα μπροστά», ενώ παράλληλα μια σειρά σποτ και καταχωρίσεων είχαν τον γενικό τίτλο «Εμπιστεύομαι τη Νέα Δημοκρατία. Εμπιστεύομαι τον Κώστα Καραμανλή». Στην προεκλογική συγκέντρωση που έγινε στο Πεδίον του Άρεως, το σύνθημα που συζητήθηκε ήταν το «Εμπρός, λαέ, μη σκύβεις το κεφάλι, ο μόνος δρόμος είναι Καραμανλής και πάλι», που ήταν μια παραλλαγή ενός «κλασικού» συνθήματος του ΚΚΕ. Στις κάλπες της 16ης Σεπτεμβρίου η ΝΔ πέτυχε τον στόχο της αυτοδυναμίας, που ήταν ωστόσο οριακή.
2009
«Απόφαση ευθύνης»
Στις 2 Σεπτεμβρίου 2009, με τη ΝΔ να έχει ηττηθεί στις πρόσφατες ευρωεκλογές, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε αιφνίδια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Ο Κώστας Καραμανλής προβλήθηκε σαν «ο υπεύθυνος ηγέτης που μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση», ενώ ο ίδιος κατηγορούσε για ανευθυνότητα τον Γιώργο Παπανδρέου, που υποσχόταν ένα καλύτερο μέλλον. Το κυβερνών κόμμα υιοθέτησε το σύνθημα «Απόφαση ευθύνης» και ο πρόεδρός του άκουγε στις συγκεντρώσεις τους οπαδούς του να τον προτρέπουν: «Κώστα, Κώστα, σε παρακαλώ, διώξε τον Γιωργάκη τον Αμερικανό». Στις 4 Οκτωβρίου, την ημέρα των γενεθλίων της, η ΝΔ έλαβε το χαμηλότερο ποσοστό σε εθνικές εκλογές από την ίδρυσή της.
Μάιος 2012
«Ελλάς, Ελλάς, Αντώνης Σαμαράς»
Οι εκλογές της 6ης Mαΐου 2012 διεξήχθησαν στη σκιά των δύο μνημονίων που είχαν προκαλέσει λαϊκές αντιδράσεις και με έντονες αναταράξεις να λαμβάνουν χώρα στο εγχώριο πολιτικό σύστημα. Η προεκλογική εκστρατεία της ΝΔ βασίστηκε στο ενωτικό και αισιόδοξο σύνθημα «Η Ελλάδα θα τα καταφέρει», που, σε πολλές περιπτώσεις, συνοδευόταν από τη φράση «Μπορούμε διαφορετικά». Στις προεκλογικές ομιλίες του Αντώνη Σαμαρά οι οπαδοί φώναζαν ή τραγουδούσαν συνθήματα όπως «Ελλάς, Ελλάς, Αντώνης Σαμαράς», «Μαζί σου, Αντώνη, η Ελλάδα μάς ενώνει», «Αντώνη, γερά, η νίκη είναι κοντά». Η ΝΔ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, αλλά σημειώνοντας την ιστορικά χαμηλότερη εκλογική της επίδοση, με ποσοστό 18,85%.
Ιούνιος 2012
«Προχωράμε υπεύθυνα»
Οι διερευνητικές εντολές σχηματισμού κυβέρνησης δεν τελεσφόρησαν και έτσι προκηρύχθηκαν νέες εκλογές για τις 17 Ιουνίου. Αυτή τη φορά, ο Αντώνης Σαμαράς ανέδειξε σε βασικό στόχο των επιθέσεών του τον ΣΥΡΙΖΑ. Κεντρικό σύνθημα της καμπάνιας της ΝΔ ήταν το «Προχωράμε υπεύθυνα αποφασιστικά», που συνήθως συμπληρωνόταν από τη φράση «με λύσεις για την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη».
Ιανουάριος 2015
«Λέμε την αλήθεια»
Στην καμπάνια της, η ΝΔ προβλήθηκε ως «Υπεύθυνη δύναμη», υιοθέτησε το σύνθημα «Λέμε την αλήθεια, εγγυόμαστε το αύριο» και έθεσε το δίλημμα «Επιλέγουμε Αντώνη Σαμαρά ή Αλέξη Τσίπρα;», για να δώσει την απάντηση: «Σε αυτές τις εκλογές επιλέγουμε την Ελλάδα που μας αξίζει». Τελικά, ο ελληνικός λαός επέλεξε να δώσει την «πρωτιά» στον ΣΥΡΙΖΑ, που συμφώνησε με τους Ανεξάρτητους Έλληνες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας.
Σεπτέμβριος 2015
«Με την Εθνική Ελλάδας»
Μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου και τον εμφύλιο που ξέσπασε στο κόμμα του, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του και η χώρα μπήκε σε τροχιά εκλογών, που προκηρύχθηκαν για τις 20 Σεπτεμβρίου 2015. Αν και είχε αναλάβει καθήκοντα προσωρινού προέδρου της ΝΔ, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης κατάφερε να αλλάξει το κλίμα για τη «γαλάζια» παράταξη. Με πολλές δημοσκοπήσεις να δείχνουν ντέρμπι, αλλά σε καμία περίπτωση αυτοδυναμία για τη ΝΔ, ο Β. Μεϊμαράκης προέτρεπε τον ελληνικό λαό να ψηφίσει «για συνεννόηση και συνεργασίες», υποσχόταν ότι «θα κυβερνήσουμε με την Εθνική Ελλάδας», επαναλάμβανε το σύνθημα «Όλοι μαζί πάμε την Ελλάδα μπροστά» και άκουγε συγκαταβατικά την προτροπή κάποιων «σκληροπυρηνικών» ΟΝΝΕΔιτών «Βαγγέλα, σέξι, σκίσε τον Αλέξη».
2019
«Αξίζουμε καλύτερα»
Στις 10 Ιανουαρίου 2016, ο Κυριάκος Μητσοτάκης γινόταν ο νέος πρόεδρος του κόμματος, το οποίο απέκτησε δημοσκοπικό προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου. Υποσχόμενος ότι η ΝΔ θα γίνει «η μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη», οδήγησε το κόμμα του σε νίκη στις ευρωεκλογές του 2019, με το σύνθημα «Αξίζουμε καλύτερα και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη». Στην προεκλογική περίοδο για τις εθνικές εκλογές, κεντρικό σύνθημά της ήταν η φράση «Ισχυρή ανάπτυξη για αυτοδύναμη Ελλάδα. Ενωμένοι μπορούμε».
Μάιος 2023
«Σταθερά, τολμηρά, μπροστά»
Το κόμμα έδωσε έμφαση στο τρίπτυχο «Σταθερά, τολμηρά, μπροστά», που συμπληρωνόταν από φράσεις όπως «Για μια Ελλάδα πιο ανθρώπινη, πιο σύγχρονη, πιο ισχυρή» και «Ψηφίζουμε και αποφασίζουμε: γυρίζουμε πίσω ή προχωράμε μπροστά».
Ιούνιος 2023
«Μαζί μπορούμε»
Το «Σταθερά, τολμηρά, μπροστά» είχε και πάλι κεντρική θέση στο συνθηματολογικό ρεπερτόριο του κόμματος, που εμπλουτίστηκε με τις φράσεις «Ενωμένοι προχωράμε μπροστά», «Ισχυρή εντολή για σταθερή κυβέρνηση», «Έλα μαζί μας» και «Μαζί μπορούμε».
* Ο κ. Νίκος Γούλιας είναι δημοσιογράφος – συγγραφέας. στο Ινστιτούτο Ελληνικής Ανάπτυξης και Ευημερίας (IHGP) του Αμερικανικού Κολλεγίου και ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ.
