«Επενδύσεις, επενδύσεις, επενδύσεις». Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για τη χώρα εάν θέλει να εδραιώσει βιώσιμη ανάπτυξη, θωρακίζοντας την απασχόληση και τη δημοσιονομική σταθερότητα έναντι μελλοντικών προκλήσεων και κλυδωνισμών. Αυτό είναι βέβαια και μονόδρομος για κάθε επιχειρηματία που θέλει να διατηρήσει, πόσο μάλλον να επεκτείνει, τη δραστηριότητά του. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μιλώντας στην «Κ» ο Σπύρος Βενετσιάνος, Γενικός Διευθυντής, επικεφαλής στο σύνθετο πεδίο του Structured Finance της Eurobank.
Σε καιρούς ισχυρών προκλήσεων, τις οποίες αντιμετωπίζει διεθνώς σήμερα η επιχειρηματική κοινότητα, κάθε επενδυτικό ευρώ μετράει και δεν υπάρχει πολυτέλεια καθυστερήσεων, εκτιμά. «Η Ελλάδα από το 2010 έχει βιώσει ισχυρές, διαδοχικές κρίσεις. Τίποτα δεν υπήρξε εύκολο ενώ, πλέον, έχουμε εισέλθει σε περίοδο νέων, πολύπλοκων γεωπολιτικών, οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών προκλήσεων. Γενικά, παρά την πρόοδο, είναι κοινά αποδεκτό πως παραμένει σημαντική η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί στην οικονομία, σε κρίσιμα μεγέθη όπως η σύγκλιση του κατά κεφαλήν εισοδήματος με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Είναι σημαντικό όμως πως έχουν γίνει επενδύσεις στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια που πέτυχαν εξαιρετικά αποτελέσματα, αν και ξεκίνησαν σε δύσκολες στιγμές, καθώς οι επενδυτές αυτοί διάβασαν σωστά τη μελλοντική προοπτική και αξιοποίησαν, εγκαίρως, την ευκαιρία» αναφέρει. Οφείλουμε να μαθαίνουμε από τις αποτυχίες αλλά εξίσου χρήσιμα είναι τα επιχειρηματικά best practices και ευτυχώς έχουμε πολλά success stories, παρά τους δύσκολους καιρούς, σήμερα αλλά και τα τελευταία χρόνια, προσθέτει. Εκτιμά πως όσο σημαντικό είναι για την Ελλάδα και τις επιχειρήσεις να προσελκύουν επενδυτές, άλλο τόσο είναι «να κάνουν και οι ίδιες επενδύσεις με μακροπρόθεσμη στόχευση, εύστοχη ανάλυση, εξωστρέφεια αλλά και με «thinking out of the box» πετυχαίνοντας πρώτες, τις σωστές συμφωνίες στην κατάλληλη στιγμή».
Πολύτιμος σύμμαχος και καταλύτης στην τρέχουσα συγκυρία είναι η ισχυρή δεξαμενή εθνικών και κοινοτικών πόρων σε συνδυασμό με την ευρωστία του τραπεζικού συστήματος. Απαντώντας στην κριτική που κατά καιρούς δέχεται το τραπεζικό σύστημα για χαμηλές ταχύτητες στις χρηματοδοτήσεις, τονίζει πως οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν εξυγιασμένους ισολογισμούς, άφθονη ρευστότητα, χρηματοδοτούν μεγάλα και μικρότερα αναπτυξιακά έργα, συντελώντας και στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας. «Το ΤΑΑ είναι μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, ένας ισχυρός πόλος έλξης επενδύσεων και ενδεχομένως έχει διευκολύνει την προσέλκυση κάποιων επενδυτών που ίσως να ήταν περισσότερο διστακτικοί να κάνουν αυτό το βήμα. Αυτό όμως που διαπιστώνουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση είναι ότι αλλοδαποί επενδυτές στην Ελλάδα σχολιάζουν ιδιαίτερα θετικά τη διαθεσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των όρων τραπεζικού δανεισμού» εκτιμά. Η Eurobank άλλωστε κινείται δυναμικά στην αξιοποίηση του ΤΑΑ. Έλαβε πρώτη την έγκριση για εκταμίευση της 8ης δόσης και σε δυόμιση χρόνια από την έναρξη του Προγράμματος, διαχειρίζεται, ήδη, €2,2 δισ. μέσω ΤΑΑ και συμμετέχει στη χρηματοδότηση 87 επενδυτικών σχεδίων, συνολικού προϋπολογισμού €6,9 δισ.. «Με το ΤΑΑ, αλλά όχι μόνο εξαιτίας αυτού, το rebound της οικονομίας κόντρα σε διαδοχικές, εξωγενείς κρίσεις δεν είναι αμελητέο. Εχθρός του καλού είναι βέβαια το καλύτερο και όλοι αυτό πρέπει να επιδιώκουμε, ειδικά σε περιόδους πολιτικής σταθερότητας. Αν διδαχθήκαμε κάτι από την παρατεταμένη οικονομική κρίση είναι και το πόσο τελικά κοστίζει σε όλους όταν χάνεται πολύτιμος χρόνος. Οι καταστάσεις άλλοτε είναι περισσότερο και άλλοτε λιγότερο ευνοϊκές. Στη δεύτερη περίσταση, αντί να παραμένουμε στάσιμοι, αναζητώντας «ενόχους» ή ριζικές ανατροπές, ίσως είναι πιο παραγωγική προσέγγιση το να παραμένουμε προσηλωμένοι σε όσα μπορούμε να κάνουμε σωστά και παράλληλα να προβαίνουμε αποτελεσματικά σε διορθωτικές κινήσεις. Οι Έλληνες είναι εξαιρετικοί επιχειρηματίες και, όπως προκύπτει, κεφάλαια για επενδύσεις είναι πλέον διαθέσιμα» σχολιάζει. Η Eurobank εξηγεί, διέπεται άλλωστε από αυτή τη λογική στην επιχειρηματική της δράση. Πρωτοπόρησε στην εξυγίανση του ισολογισμού της και στη διεθνή επέκταση με στρατηγικές κινήσεις που την καθιστούν κεντρικό παίκτη σε Κύπρο και Βουλγαρία, ενώ τοποθετείται εγκαίρως σε δυναμικές, νέες αγορές όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ινδία. Συμπληρώνει παράλληλα ότι «Αυτό που μας διαφοροποίησε στην κρίση είναι ότι δεν σταματήσαμε τις χρηματοδοτήσεις υγειών επιχειρηματικών σχεδίων. Πλέον είμαστε η πιο εξωστρεφής ελληνική συστημική τράπεζα. Με ενδιαφέρον μάλιστα διαπιστώνουμε αυτό που μας μεταφέρουν και ξένοι επενδυτές, πως, σε αρκετές περιπτώσεις, εταιρικά δάνεια δίνονται με ανταγωνιστικότερους όρους στην Ελλάδα σε σχέση ακόμη και με ισχυρές ευρωπαϊκές αγορές, μιλώντας πάντα για πελάτες αντίστοιχων χαρακτηριστικών».
Ανταγωνιστικότητα & Προκλήσεις
Πως όμως μπορεί η χώρα και οι επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη θέση τους απαντώντας σωστά σε μεγάλες, παγκόσμιες προκλήσεις; «Πρωτοβουλίες υποστηρικτικές για επενδύσεις που καθιστούν πιο ανταγωνιστικούς πατροπαράδοτα ισχυρούς κλάδους, αλλά και για επενδύσεις σε ανερχόμενους κλάδους με δυναμική αναγέννησης, όπως η μεταποίηση, είναι προς τη σωστή αν όχι την αναγκαία κατεύθυνση» εκτιμά. «Ο γενικός κανόνας είναι να αξιοποιήσουμε κάθε ευκαιρία για να ανταποκριθεί ταχύτερα η οικονομία στις σύνθετες, ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται παγκοσμίως» σημειώνει ο κ. Βενετσιάνος και υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω απλοποίησης της γραφειοκρατίας και επιτάχυνσης στην απονομή δικαιοσύνης. «Σήμερα περισσότερο ίσως από ποτέ εξαιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων, όλα αλλάζουν γρήγορα και η ικανότητα μιας επιχείρησης και μιας οικονομίας να διαβάσει εγκαίρως έχει ουσιαστικό αντίκτυπο» εκτιμά. Προσθέτει χαρακτηριστικά πως «το να συζητούμε π.χ. εάν πρέπει να υιοθετήσουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν αποτελεί ερώτημα. Η μη ένταξη ισοδυναμεί με το να παραμείνουμε επιχειρηματικά, στην εποχή των… Δεινοσαύρων». Οφείλουμε όμως «να μη χάσουμε την επαφή με τον πελάτη, να κινηθούμε γρήγορα αλλά και με ασφάλεια, καθώς οι ευκαιρίες σε αυτό το πεδίο συνοδεύονται από νέους κινδύνους και όχι μόνο από θετικές εκπλήξεις. Όταν αναφέρω κινδύνους δεν εστιάζω μόνο στους τεχνολογικούς αλλά κυρίως στους κοινωνικούς – καθώς αναμένεται μία νέα βιομηχανική επανάσταση, όπου αυτοί που θα επηρεαστούν δεν θα είναι πια οι πλέον ανειδίκευτοι – όπως συνέβαινε σε αντίστοιχες περιόδους ανατροπών, στο παρελθόν» σημειώνει.
Αντίστοιχα, μεγάλη πρόκληση είναι η ενεργειακή μετάβαση, ειδικά για την Ελλάδα με υψηλή εξάρτηση από εισαγωγές καυσίμων και υψηλή έκθεση στην κλιματική κρίση. «Η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να είναι συντεταγμένη και οργανωμένη. Εκτιμώ ότι προχωράμε σωστά. Υπάρχουν περιοχές που η αγορά θα επιθυμούσε επιτάχυνση, όπως σε διασυνδέσεις, σε αδειοδότηση υπεράκτιων και αποθήκευση ενέργειας ή ένα διαφορετικό πλαίσιο για τις μονάδες που παρέχουν ελαστικότητα στο σύστημα, όμως εκτιμώ ότι υπάρχει η γνώση αλλά και η διάθεση για παρεμβάσεις» εκτιμά o επικεφαλής Structured Finance της Eurobank. Με μεγάλη εμπειρία στην αγορά ενέργειας, λόγω και μεγάλων project που διαχειρίζεται η ομάδα στελεχών του Structured Finance της Eurobank θεωρεί πως «με τη διείσδυση των ΑΠΕ και των μπαταριών στην αγορά, η μέση τιμή ενέργειας σταδιακά, και εν τέλει, θα μειωθεί» αν και μέχρι τότε θα υπάρξει υψηλή μεταβλητότητα στις τιμές, ανεξαρτήτως συνθηκών.
Πρόκληση παραμένει η αγορά εργασίας. Φθάνουμε μεν σε πιο υγιή επίπεδα, βλέπουμε σταδιακά σύγκλιση με τους μισθούς, μεσαίων, ευρωπαϊκών οικονομιών. Έχουμε όμως ακόμη δρόμο και προκλήσεις π.χ. το κενό προσφοράς εργατικού δυναμικού σε καίριους τομείς, όπως τουρισμός, κατασκευές, πρωτογενής τομέας. «Στο τέλος της ημέρας βέβαια με κάποιο τρόπο οι Έλληνες επιχειρηματίες βρίσκουν λύσεις» λέει, κλείνοντας με έναν τόνο αισιοδοξίας. «Οι περισσότεροι επιβίωσαν πολλών κρίσεων τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει ευέλικτοι και ανθεκτικοί στη διαχείριση απαιτητικών καταστάσεων και πιο ετοιμοπόλεμοι για να αξιοποιήσουν νέες ευκαιρίες, σε όλα τα πεδία. Οι κρίσεις είναι κρίσεις. Πάντα όμως γεννούν ευκαιρίες για τους εργατικούς και διορατικούς» καταλήγει ο κ. Σπύρος Βενετσιάνος.
Σπύρος Βενετσιάνος, Γενικός Διευθυντής,
επικεφαλής Structured Finance στην Eurobank
