Ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της METRO ΑΕΒΕ.
Έχει ο καιρός γυρίσματα. Σε πιο φιλοσοφημένη εκδοχή, οι έσχατοι έσονται πρώτοι. Η οικονομία του πάλαι ποτέ μαύρου προβάτου της Ευρώπης έχει τις καλύτερες επιδόσεις στην ήπειρο το 2022 και τις λιγότερο απαισιόδοξες προοπτικές για το 2023.
Ήρθε, επιτέλους, η ώρα να απολαύσουμε τους καρπούς των θυσιών μας και να χαμογελάσουμε χαιρέκακα σε όσους θα χρειαστούν και δεύτερο πουλόβερ όταν κρυώνουν φέτος τον χειμώνα; Αφομοιώσαμε όλα τα μαθήματα των απανωτών κρίσεων και γίναμε οι καλύτεροι μαθητές;
Οι βασικοί δείκτες της οικονομίας μας, και κυρίως η εξέλιξη του ΑΕΠ, είναι καλύτεροι όλων των μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό. Η ανεργία μειώνεται συνεχώς, σε μια σχεδόν γραμμική πορεία από το υψηλό του 2013 και χωρίς καμία διακοπή κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς. Οι τουριστικές εισπράξεις ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, παρά την απουσία των πλούσιων Ρώσων πελατών. Οι εξαγωγές μας θα είναι υψηλότερες από ποτέ. Η συμμετοχή των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας όχι απλώς ξεπερνά κάθε προηγούμενο, αλλά και δείχνει να φτάνει το φιλόδοξο στόχο που έχει θέσει η Ε.Ε. πιο γρήγορα από το ζητούμενο. Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του κράτους προχωρά και μας επιτρέπει να δίνουμε μαθήματα στους Ευρωπαίους, βελτιώνοντας την καθημερινότητα του πολίτη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης στο κινητό μας.
Το δίκτυο οπτικών ινών επεκτείνεται ραγδαία, ενώ το 5G προχωρά και έξω από τα κέντρα των πόλεων. Οι δημόσιες επενδύσεις φαίνεται να ξυπνούν από τον υφεσιακό λήθαργο και σημαντικά μεγάλα έργα υποδομής σχεδιάζονται ή δημοπρατούνται. Ξένες επενδύσεις σε data centers και real estate φέρνουν κεφάλαια στην Ελλάδα, ενώ η χώρα γίνεται ενδιαφέρων προορισμός για ψηφιακούς νομάδες. Οι συστημικές τράπεζες ξεπερνούν τον σκόπελο των κόκκινων δανείων, βελτιώνουν τους δείκτες υγείας τους και βγάζουν επιτέλους καλές κερδοφορίες. Ο πρωθυπουργός μας κερδίζει με τη σοβαρότητά του τις εντυπώσεις στο εξωτερικό, μέχρι του σημείου κάποιοι να ζητούν… τη μεταγραφή του στις χώρες τους.
Οι κίνδυνοι παραμονεύουν
Όλα καλά λοιπόν; Μπορούμε επιτέλους να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε τα καλά του ενάρετου κύκλου στον οποίο έβαλαν την Οικονομία οι αιματηρές θυσίες μας;
Μα, επιτρέψτε μου την αιρετική ερώτηση, αυτό δεν κάνουμε ούτως ή άλλως;
Χαιρόμαστε για την ταχεία μας ανάπτυξη, αγνοώντας ότι το ΑΕΠ μας είχε χάσει το 46,9% του από το 2008. Ανεργία μεγαλύτερη του 11% είναι τεράστια για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αλλά οι πολίτες εθίστηκαν στα κρατικά επιδόματα, τα πανεπιστήμια εκπαιδεύουν τους νέους σε ειδικότητες χωρίς ζήτηση και οι επιχειρήσεις δεν βρίσκουν τους ανθρώπους που αναζητούν. Σταθήκαμε τυχεροί στον τουρισμό μας, επωφελούμαστε από την ασφάλεια που παρέχει στον τουρίστα ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. σε παράξενους καιρούς, αλλά κάναμε ελάχιστα για τη βελτίωση των τουριστικών υποδομών μας και τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος μας από το «ήλιος και θάλασσα».
Θυμηθείτε, για παράδειγμα, πόσα χρόνια ακούτε για την αδειοδότηση υδατοδρομίων ή τη διαμόρφωση της ακτής του Φαλήρου, μεταολυμπιακού έργου προγραμματισμένου να ολοκληρωθεί το 2006.
Το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, καταγράφοντας αύξηση πάνω από 60% σε σχέση με πέρυσι. Ακόμα και αν εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή, η αύξηση ξεπερνά το εντυπωσιακό 30%.
Εγκαθιστούμε φωτοβολταϊκά συστήματα σε στέγες και χωράφια με ταχείς ρυθμούς, αλλά η διασύνδεσή τους με το σύστημα αργεί συχνά πολλούς μήνες ή δεν γίνεται ποτέ λόγω έλλειψης υποδομών, με αποτέλεσμα να πετάμε το ρεύμα που παράγεται.
Παρά τα βήματα ψηφιοποίησης, οι διαδικασίες δεν απλοποιούνται και ο φάκελος της κάθε υπόθεσής μας περιμένει πάντα υπομονετικά τη σειρά του – ή το γρηγορόσημο.
Παραμένουμε πολύ πίσω από την Ευρώπη στην κάλυψη με 5G και στην ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών. Κάνουμε όντως τεράστιες επενδύσεις με γρήγορους ρυθμούς, απλώς όμως γιατί ξεκινήσαμε αργά.
Ακούμε πολλά για μεγάλα έργα, αλλά βλέπουμε ακόμα ελάχιστα. Καλό είναι να σχεδιάζουμε τις επεκτάσεις του μετρό που θα δημοπρατηθούν το 2030, αλλά ας τελειώσουμε πρώτα εκείνο το Θεσσαλονίκης, που ξεκίνησε το 2006…
Η βελτίωση της κερδοφορίας των τραπεζών θεωρείται σημαντικός δείκτης απαλλαγής από τα βάρη της κρίσης, γι’ αυτό μάλλον σπεύδουμε να τις αναγκάσουμε να επιδοτήσουν τα δάνεια στους καταναλωτές. Κοινωνική πολιτική με ξένα κόλλυβα είναι η μεταμοντέρνα εκδοχή της φιλελεύθερης οικονομίας. Όπως το ελεγχόμενο περιθώριο κέρδους στα σούπερ μάρκετ (προσωρινά, μόλις από τον Αύγουστο του 2020) και ο καθορισμός των προϊόντων που θα μπαίνουν σε προσφορά με την κυβερνητικά καθοριζόμενη σύνθεση του καλαθιού του νοικοκυριού.
Οι παθογένειες της Οικονομίας και η συνολική εικόνα
Μπορώ, προφανώς, να σχολιάζω για πολλές σελίδες ακόμα τις παθογένειες της Οικονομίας μας. Δυστυχώς, είναι εύκολο για κάθε θετική εξέλιξη να βρει κανείς πολλές αρνητικές.
Το πρόβλημα είναι πως, ανάλογα με την πολιτική τοποθέτηση του καθενός, κοιτάμε μόνο τη μία πλευρά και δεν βλέπουμε τη συνολική εικόνα. Aφήνοντας την τεράστια ευκαιρία που έχει σήμερα η Ελλάδα, ευκαιρία που δεν θα μας περιμένει για πάντα.
