Η πορεία του ελληνικού τουρισμού την τελευταία δεκαπενταετία αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα success stories της οικονομίας μας. Σε μια περίοδο αλλεπάλληλων κρίσεων –οικονομικής, κοινωνικής, υγειονομικής– ο κλάδος όχι μόνο άντεξε, αλλά αναδείχθηκε και βασικός πυλώνας του εθνικού προϊόντος και, ταυτόχρονα, καταλύτης εξωστρέφειας, κοινωνικής συνοχής και αισιοδοξίας.
Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: τη δεκαετία 2010-2019 οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 127% και τα έσοδα σχεδόν διπλασιάστηκαν – όταν άλλοι κλάδοι της οικονομίας συρρικνώνονταν. Πέρα από την ποσοτική ανάπτυξη, το τουριστικό προϊόν αναβαθμίστηκε και ποιοτικά. Μέσα από τις δυσκολίες γεννήθηκε μια απρόσμενη ενότητα, με κοινό όραμα και αποστολή. Η ανάγκη για επιβίωση έφερε καλύτερη οργάνωση και συλλογική δράση, με τον ΣΕΤΕ να λειτουργεί καθοριστικά ως κοινωνικός εταίρος. Πολιτεία, επιχειρήσεις, θεσμοί και κοινωνία συνέπραξαν σε ένα κοινό σχέδιο, που έφερε την Ελλάδα στα πέντε κορυφαία τουριστικά brands παγκοσμίως.
Όμως, όταν οι κρίσεις υποχώρησαν, το όραμα ατόνησε. Ήρθε ο εφησυχασμός. Ο τουρισμός ξαναμπήκε στον «αυτόματο πιλότο» και δεν προχωρήσαμε στις απαραίτητες τομές. Παθογένειες και λάθη του παρελθόντος παρέμειναν άλυτα: η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού, οι ανεπάρκειες σε υποδομές και εξειδικευμένο προσωπικό, ο περιορισμένος –λόγω έλλειψης πόρων– ρόλος της αυτοδιοίκησης. Την ίδια ώρα, ζητήματα όπως η ανεξέλεγκτη βραχυχρόνια μίσθωση, που διαταράσσει τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών, δεν έχουν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ενώ η διασύνδεση με άλλους παραγωγικούς τομείς, όπως ο αγροτικός, μένει ανεκμετάλλευτη.
Ευθύνες
Ο τουριστικός κόσμος έχει, επίσης, ευθύνες. Ο θεσμικός του ρόλος πρέπει να ανακτήσει την επιρροή του και οι επιχειρηματίες να αγκαλιάσουν τη συνεργασία και τις ξένες επενδύσεις. Η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζουν ριζικά τον τρόπο που σχεδιάζονται και επιλέγονται οι διακοπές: το booking του μέλλοντος θα είναι πλήρως προσωποποιημένο. Οι μικρές επιχειρήσεις δύσκολα θα σταθούν χωρίς συνεργασίες και πρόσβαση σε τεχνογνωσία. Την ίδια στιγμή, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων είναι αναγκαία – δεν μπορούμε να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε ελληνικά κεφάλαια. Οι συνενώσεις ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και είναι απαραίτητες για την εξέλιξη του κλάδου.
Ο ελληνικός τουρισμός χρειάζεται να επαναπροσδιορίσει το αφήγημα για την επόμενη δεκαπενταετία. Να χαράξει μια έξυπνη και συνεκτική στρατηγική, με οδηγό τη βιωσιμότητα, την ποιότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον και στην κοινωνία. Είμαι αισιόδοξος ότι η νέα γενιά επιχειρηματιών κατανοεί τις απαιτήσεις της εποχής και έχει το όραμα και τη βούληση για ένα πιο οργανωμένο και βιώσιμο μέλλον. Αρκεί η πολιτεία και ο τουριστικός κόσμος να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Ας μην επαναπαυτούμε. Όλοι μαζί, ενωμένοι, μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Η εταιρεία με μια ματιά
Ο Όμιλος Sani/Ikos λειτουργεί, μέσω των εμπορικών σημάτων του Sani Resort και Ikos Resorts, 12 ιδιόκτητα θέρετρα πολυτελείας στη Μεσόγειο, με νέα επενδυτικά πλάνα στην Ελλάδα και την Πορτογαλία να βρίσκονται σε εξέλιξη. Προσφέρει απαράμιλλη φιλοξενία στους επισκέπτες του, δημιουργώντας σημαντικά οφέλη για τους ανθρώπους του, τις τοπικές κοινότητες και τα οικοσυστήματα.
