Κύριε διευθυντά
Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες ημέρες για το Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και για το ποιος έχει την ευθύνη για τη φύλαξη και τη συντήρησή του. Καθόλου παράξενο αυτό, σε μια χώρα όπου κανένας δεν ξέρει τίνος αρμοδιότητα είναι π.χ. τα πεζοδρόμια ή ο φωτισμός των δρόμων. Ωστόσο το όλο θέμα δίνει αφορμή για κάποιες ευρύτερες σκέψεις.
Ακούγεται κάθε τόσο ως σύνθημα ότι «Το τάδε δημόσιο κτίριο ή χώρος (π.χ. σχολείο, πάρκο, μνημείο ή άλλο) ανήκει στον λαό». Οσοι το προβάλλουν συνήθως εννοούν ότι μπορούν να μπαινοβγαίνουν ελεύθερα, να το καταλαμβάνουν, να το χρησιμοποιούν για οποιονδήποτε σκοπό, να ασελγούν πάνω του, να το καίνε και να το αποκεφαλίζουν, χωρίς να δίνουν λόγο σε κανένα, και χωρίς να πληρώνουν το «μάρμαρο» (στο ταμείο λησμονούν, πολύ βολικά, την «ιδιοκτησία τους»). Αυτού του είδους η «κοινοκτημοσύνη» ανθεί ιδιαίτερα στη χώρα μας: δεν ξέρω αν αποτελεί δική μας εφεύρεση, αλλά χωρίς δισταγμό θα την χαρακτήριζα εθνικό όνειδος.
Υπάρχει και μια άλλη κοινοκτημοσύνη. Αυτή που λέει ότι, επειδή ακριβώς όλα τα δημόσια ιδρύματα, κτίρια, πάρκα, στάδια κ.λπ. ανήκουν σε όλους μας, όλοι αισθανόμαστε προσωπικά υπεύθυνοι για την καλή τους κατάσταση, την εύρυθμη λειτουργία τους, την ευχάριστη όψη τους, τη συντήρηση και τη βελτίωσή τους. Με το πνεύμα αυτό, δεν γράφουμε στους τοίχους της πόλης όπως δεν γράφουμε στους τοίχους του σπιτιού μας (τουλάχιστον μετά την προσχολική ηλικία). Δεν πετάμε σκουπίδια στους δρόμους όπως δεν τα πετάμε και στους διαδρόμους του σπιτιού μας. Δεν βάζουμε φωτιά στους κάδους απορριμμάτων όπως δεν πυρπολούμε, «για πλάκα», το καλαθάκι των αχρήστων δίπλα στο γραφείο μας. Δεν ξηλώνουμε τα καθίσματα στο γήπεδο όπως δεν ξηλώνουμε και τα μαξιλάρια από τις καρέκλες της τραπεζαρίας μας. Διορθώνουμε τα κακώς κείμενα και διατηρούμε τους «κοινούς» χώρους καθαρούς και ευπαρουσίαστους, όπως κάνουμε και με το σαλόνι μας. Καμαρώνουμε για την καλή εικόνα των δημόσιων πάρκων και φροντίζουμε γι’ αυτά, όπως και για τον κήπο μας ή τα λουλούδια του μπαλκονιού μας.
Κατόπιν τούτων, ποια μορφή κοινοκτημοσύνης προτιμάμε;
*Ιατρός, Θεσσαλονίκη
