Κύριε διευθυντά
Στο φύλλο της 10/10/2025, με αφορμή την επιβολή προστίμου από το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο στη χώρα μας για τη μη αποκατάσταση του ΧΥΤΑ στην περιοχή Σκοπός της Ζακύνθου, αναφέρεστε σε «Ντροπή των σκουπιδιών», στον τίτλο του κύριου άρθρου στην πρώτη σελίδα, ενώ στο σχετικό δημοσίευμα (σελ. 7) αναφέρεται «αδιαφορία» και «έλλειψη σχεδίου», φράσεις που κατά τη γνώμη μου δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, όπως θα παρουσιάσω στη συνέχεια.
Πράγματι δεν είναι τιμητικό για την πατρίδα μας να έχει επιβαρυνθεί διαχρονικά με πρόστιμα από την Ε.Ε. για περιβαλλοντικές παραβάσεις. Είναι πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από το 2014 με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει επιβαρυνθεί με αρκετά εκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα.
Προκειμένου να υπάρχει πληρέστερη ενημέρωση αναφέρω συνοπτικά, συγκεκριμένα αποτελέσματα στη διαχείριση αποβλήτων, που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια:
α) Σε σχέση με τα πρόστιμα για τις παράνομες χωματερές, η εξέλιξη της επιβάρυνσης της χώρας δείχνει σημαντική αποκλιμάκωση. Ενδεικτικά το 2014 που επιβλήθηκε το πρόστιμο ανέρχονταν σε 10.400.000 ευρώ το εξάμηνο. Το 2019 είχε μειωθεί σε 2.600.000 το εξάμηνο και σήμερα έχει μειωθεί περαιτέρω σε 800.000 το εξάμηνο. ∆ηλαδή τα πρόστιμα έχουν μειωθεί κατά 92,3% από το 2014 και κατά 70% σε σχέση με το 2019.
β) Το πρόστιμο για παράνομες χωματερές (ΧΑ∆Α) σήμερα περιορίζεται σε 20 περιπτώσεις, που αφορούν όμως 17 ΧΑ∆Α. Μόλις οι τρεις από αυτές λειτουργούν παράνομα, σε Υδρα, Σαντορίνη και Κάλυμνο (διπλό πρόστιμο). Οι λοιπές δεκατέσσερις (14) περιπτώσεις είναι ΧΑ∆Α που έχει σταματήσει η λειτουργία τους. Από το ρεπορτάζ του συντάκτη σας, προκύπτει σαφώς ότι υπάρχει σχέδιο για να μηδενιστούν τα πρόστιμα. Για κάθε μια από αυτές τις περιπτώσεις έχει δρομολογηθεί η αποκατάσταση, όπως άλλωστε αποτυπώνεται στο ρεπορτάζ.
γ) Σε ό,τι αφορά το πρόστιμο στη Ζάκυνθο, η αλληλογραφία με τις υπηρεσίες της Ε.Ε. ξεκινάει από το 2014. Ο ΧΥΤΑ σταμάτησε να λειτουργεί το 2017 και από το 2018 τα απόβλητα οδηγούνται σε άλλο ΧΥΤΑ στο νησί. Το ίδιο έτος εστάλη στη χώρα η προειδοποιητική επιστολή. Η αποκατάσταση του ΧΥΤΑ είναι ένα δύσκολο έργο και αφορά κατά κανόνα εργασίες αντιστήριξης στα πρανή. Η μεγάλη καθυστέρηση στην εκτέλεση του έργου ήταν επειδή δεν είχε λάβει περιβαλλοντική αδειοδότηση, με αποκλειστική ευθύνη των υπηρεσιών της οικίας αποκεντρωμένης διοίκησης. Τελικά επειδή δεν κατέστη δυνατό να αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά το έργο, αδειοδοτήθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Νοέμβριο του 2024, μετά από αλλαγή σχετικής υπουργικής απόφασης περί περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων τέτοιων έργων. Παράλληλα, προκειμένου το έργο να μην καθυστερήσει και άλλο, θα υλοποιηθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 5151/24 που ψηφίστηκε στο τέλος του 2024. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του τέλους ταφής, σύμφωνα με απόφαση που έχει ήδη ληφθεί από τον ΕΟΑΝ στις αρχές του 2025. Η δημοπράτησή του αναμένεται εντός του 2025 και το 2026 θα έχει ολοκληρωθεί. Σημειώνουμε επίσης ότι η χώρα δεν έλαβε πρόστιμο για μη ορθή λειτουργία του ΧΥΤΑ, πρόστιμο που θα ήταν πολύ μεγαλύτερο, ενώ η πρόταση της Επιτροπής για την ποινή ήταν 8,4 εκατ. άπαξ, που τελικά μειώθηκε στα 5 εκατ. και 18.450 ευρώ ημερησίως που τελικά μειώθηκε σε 12.500 ευρώ. Σημειώνεται επίσης ότι η κυβέρνηση έχει προχωρήσει το έργο της ΜΑΑ Ζακύνθου που εκτελείται και θα ολοκληρωθεί το 2027.
δ) Επίσης σας ενημερώνω ότι οι άλλες τρεις περιπτώσεις που η χώρα μας είχε λάβει προειδοποιητική επιστολή ήταν οι περιπτώσεις για την κακή λειτουργία του ΧΥΤΑ Μυκόνου, του ΧΥΤΑ Κέρκυρας και τη διαχείριση αποβλήτων Κέρκυρας. Ολες αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς από τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού ∆ιαχείρισης Αποβλήτων και τις Τοπικές Αρχές και αρχειοθετήθηκαν με απόφαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων το 2021.
ε) Κλείνοντας, σημειώνω την εξέλιξη των υποδομών της διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα μας. Οι τρεις (3) μονάδες που λειτουργούσαν και οι πέντε (5) που κατασκευάζονταν το 2019, πλέον είναι δεκατρείς (13) σε λειτουργία και είκοσι έξι (26) σε κατασκευή σήμερα. Μάλιστα εντός έτους, με τρεις (3) ακόμα δημοπρατήσεις, η χώρα θα έχει ολοκληρώσει τις διαγωνιστικές διαδικασίες και λογικά εντός του 2026 όλες οι μονάδες θα βρίσκονται σε κατασκευή ή σε λειτουργία. Αυτό αποτελεί ένα κολοσσιαίο έργο.
*Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων
