Κύριε διευθυντά
Στο φύλλο της 23ης Αυγούστου της «Καθημερινής» υπήρχε δημοσίευμα για τους μαστόρους της Τήνου που χάνονται.
Μεταξύ αυτών αναφέρει τον τελευταίο τσαγκάρη της Τήνου γράφοντας για έναν ηλικιωμένο άνδρα που πέθανε πριν από δέκα χρόνια και που μαζί του πέθανε και το επάγγελμα του τσαγκάρη στο νησί.
Σαν μνημόσυνο σ’ αυτόν τον άνδρα και στους προπαππούδες μου, θα ήθελα να προσθέσω κάποιες νομίζω ενδιαφέρουσες πληροφορίες.
Στον τάφο της οικογένειας Καρδαμίτση, στα Υστέρνια της Τήνου, πάνω στη μαρμαρόπλακα και κάτω από το όνομα Ματθαίος Καρδαμίτσης, γεννηθείς τη 10 Μαρτίου 1822, είναι σκαλισμένο με κάθε λεπτομέρεια ένα κομψό γυναικείο μποτίνι. Για χρόνια έψαχνα να βρω τον συμβολισμό του, μέχρι που πριν από μερικά χρόνια ανακάλυψα στο βιβλίο του Επαμ. Γεωργαντόπουλου «Τηνιακά 1889» ότι όπως και «σήμερον ούτω και προ της επαναστάσεως διεκρίνοντο οι εκ Τήνου επιπλοποιοί, υποδηματοποιοί, μάγειροι, λιθοξόοι και τέκτονες και ότι πολλοί Τήνιοι διατηρούσαν εμπορικά καταστήματα στις ευρωπαϊκές πόλεις και στις μεγάλες πόλεις της Ανατολής. Ανάμεσά τους και στη Βενετία». Σε άλλο σημείο σημειώνεται ότι οι Τηνιακοί κάνουν εξαγωγές υποδημάτων γυναικείων (μποτίνια) στη Βενετία, καθώς και «μεταξωτάς κάλτσας» και «χειρόκτια» για τις κυρίες. Σημειώνεται επίσης ότι οι αστές και οι αρχόντισσες του νησιού ντύνονταν όπως οι αντίστοιχες Βενετσιάνες, κάτι που επαληθεύεται άλλωστε και στα χαρακτικά των περιηγητών (J. B. Hilaire, J. L. Delignon κ.ά.).
Κι έτσι εξηγήθηκε το μποτίνι στον τάφο του παππού. Το 1834-35 οι αδελφοί Μαθιός και Μάρκος Καρδαμίτσης έρχονται και εγκαθίστανται στην Αθήνα (όπου σύμφωνα με την παράδοση φτιάχνουν μόνο τσαρούχια και τσουράπια) και ανοίγουν υποδηματοποιείο απέναντι από την Αγία Ειρήνη, στην Αιόλου. Η προγιαγιά μου χρησιμοποιούσε ακόμη έναν ασημένιο γάντζο που μ’ αυτό περνούσε στις θηλιές τα μικρά κουμπάκια στα γάντια και τα μποτίνια της. Τον έχω ακόμη, αλλά δεν ξέρω πώς τον λένε…
*Ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ
