Κύριε διευθυντά
Παρακολουθήστε στην τηλεόραση, στο ∆ελτίο Ειδήσεων ή στις ενημερωτικές εκπομπές, τις συνεντεύξεις των πολιτικών, ακαδημαϊκών καθηγητών, επιστημόνων, πνευματικών ανθρώπων, προέδρων οργανισμών, στελεχών τραπεζών κ.λπ.
Στην πλειοψηφία τους εμφανίζονται να κάθονται στο γραφείο ή σε κάποια αναπαυτική πολυθρόνα και πίσω τους στο φόντο, προβάλλεται μια βιβλιοθήκη, συνήθως γεμάτη βιβλία.
Το ίδιο συμβαίνει και στις φωτογραφίες τους, πορτρέτα σε εφημερίδες και περιοδικά.
Αλλες είναι γεμάτες με ταξινομημένα τακτικά βιβλία, λεξικά, σειρές ισοϋψείς και άλλες με μικρά ή μεγαλύτερα τοποθετημένα όπως βολεύει τον ιδιοκτήτη, οριζόντια ή κατακόρυφα.
Οπως και να ‘ναι όμως είναι βιβλιοθήκες.
Στα περισσότερα πορτρέτα (Καυταντζόγλου, Κοραής, Παλαμάς κ.λπ.) ή ανδριάντες (Καποδίστριας, Τρικούπης, Καμπούρογλου, Σουρής…) απεικονίζονται κρατώντας ένα βιβλίο, ή δίπλα σ’ ένα τραπεζάκι με βιβλία.
Το βιβλίο χθες, η βιβλιοθήκη σήμερα, δείχνει ή θέλει να δείξει την πνευματικότητα του εικονιζόμενου, το μορφωτικό του επίπεδο, την κοινωνική του τάξη.
Ενα άτομο με μια βιβλιοθήκη πίσω του είναι προφανώς ένα άτομο σκεπτόμενο, ένα άτομο μορφωμένο, μια προσωπικότητα.
Θυμάμαι πριν από κάποια χρόνια, σε μια βιβλιοπαρουσίαση ενός νέου βιβλίου του σημαντικού στοχαστή μας Κ.Θ. Δημαρά, στο βιβλιοπωλείο Ερμής, στην οδό Σόλωνος, μια νεαρή δημοσιογράφο να του λέει «θα πρέπει να είσαστε πολύ περήφανος που κάθε βιβλιοθήκη έχει τα βιβλία σας». Και ο Δημαράς, με το χαρακτηριστικό παπιγιόν και ένα μισοειρωνικό χαμόγελο, να απαντά. «Και βέβαια είμαι, θα ήμουν όμως πολύ περισσότερο, αν τα είχαν ανοίξει». Οταν ήμουν παιδί με είχαν μάθει να μη γράφω πάνω στα βιβλία, ούτε καν στα σχολικά. Σήμερα όσο πιο πολλές σημειώσεις και υπογραμμίσεις έχουν τα βιβλία μου, σημαίνει ότι τόσο πιο πολλές ώρες έχω περάσει μελετώντας τα.
Ακόμα και στα αστυνομικά, που παρεμπιπτόντως τα έχω πάντα στο κομοδίνο μου, σημειώνω στο πλάι σχόλια.
Σημειωμένα όμως ή άκοπα, τακτικά ή ακατάστατα βαλμένα, ακριβά ή φθηνά, τα βιβλία κρατούν γερά και μεταδίδουν τον δικό τους συμβολισμό. Και θέλω να ελπίζω ότι αν και η τεχνητή νοημοσύνη στηρίζεται κατά πολύ μεγάλο μέρος σ’ αυτά, δεν θα μπορέσει ποτέ να τα υποσκελίσει.
Μ’ ένα βιβλίο πετάω. Τι θυμάστε αυτή τη διαφήμιση;
*Ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ
