Kύριε διευθυντά
Η ανακοίνωση για την οριοθέτηση των δύο πρώτων θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και στο Ιόνιο είναι μία πολύ καλή αρχή για την προστασία της βιοποικιλότητος, πολύ ευπρόσδεκτη από όσους αγαπούν τη θάλασσα. Επιτέλους εκεί θα απαγορευτούν μηχανότρατες και βιντζότρατες. Είθε αυτό το μέτρο να επεκταθεί και σε πολλές άλλες περιοχές.
Για όσους αγαπούν τη θάλασσα και μπορούν ακόμη και να ξεχωρίσουν το κάθε ψάρι από τη διαφορετική γεύση του, είναι ξεκάθαρη η καταστροφή του θαλασσίου περιβάλλοντος και η επακόλουθη εξαφάνιση των ψαριών. Το διαπιστώνουμε στους πάγκους των ιχθυοπωλείων, οι τιμές των οποίων ανταγωνίζονται αυτή του χαβιαριού, αλλά και στην ερήμωση του βυθού, όταν τον παρατηρήσουμε με την απλή μάσκα που φορούμε όταν κάνουμε το μπάνιο μας στη θάλασσα.
Στις 9/7/25 παρακολούθησα σχετική τηλεοπτική εκπομπή. Ο δημοσιογράφος μάς έδειξε πώς δουλεύει η μηχανότρατα και μίλησε με τους ψαράδες. Από τις δύο πλευρές του σκάφους, ρίχνεται στο νερό ένα δίχτυ που καταλήγει στον σάκο.
Το δίχτυ εξοπλισμένο με βαρίδια και αλυσίδες σαρώνει τον βυθό παρασέρνοντας ό,τι ψάρι, μικρό ή μεγάλο. Κανονισμοί ορίζουν τη διάμετρο του «ματιού» ώστε τα μικρά ψάρια να διαφεύγουν. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θεσπίσει ελάχιστη διάμετρο 40 χιλ., εμείς 16 χιλ. Στην περίπτωσή μας ο δημοσιογράφος δεν μπορούσε να περάσει το δάχτυλο του στο «μάτι» και στη σχετική ερώτηση ο καπετάνιος της μηχανότρατας είπε ότι αυτό γίνεται για να πιάνουν και τη μαρίδα!
Οταν ψιλογεμίσει ο σάκος, τον βιράρουν στο κατάστρωμα και τον αδειάζουν. Ξεχωρίζουν τα μεγαλύτερα ψάρια, τα δε υπόλοιπα που δεν είναι εμπορεύσιμα, τα πετούν στη θάλασσα με το φτυάρι, φυσικά νεκρά. Υπολογίζεται ότι σε κάθε «καλάδα», συνήθως το 60% με 70% είναι απορριπτέο, ψαράκια που δεν τα αφήσαμε να μεγαλώσουν, να γεννήσουν, να πολλαπλασιαστούν.
Οπου περάσει η μηχανότρατα ο βυθός οργώνεται κανονικά, καταστρέφοντας τον γόνο, φωλιές ψαριών, θαλάμια χταποδιών, σφουγγάρια, όστρακα κ.λπ., «σαν να έχεις έναν κήπο με λαχανικά κι ένα σπιτάκι, στον οποίο μπαίνει μια μπουλντόζα από τη μία πλευρά και βγαίνει από την άλλη. Εκεί δεν ξαναϋπάρχει ζωή», είπε ένας ευσυνείδητος ψαράς.
Η βιντζότρατα δουλεύει κοντά στην ακτή όπου υπάρχουν τα πολύτιμα λιβάδια της Ποσειδωνίας. Κι εδώ τα ψαράκια και ο βυθός υφίστανται τα καταστροφικά αποτελέσματα της ανεπίτρεπτης πρακτικής. Στο ∆ιαδίκτυο είδα ότι η συνολική ποσότητα που αλιεύτηκε στην Ελλάδα το 2022 ήταν 65.000 τόνοι, και αυτό που αναλογεί στις ανεμότρατες, με επιείκεια, ας το υπολογίσουμε στο μισό, δηλαδή 32.500 τόνοι. Αυτά είναι τα εμπορεύσιμα ψάρια. Ο σάκος όμως περιείχε κατά 65% ψάρια μικρά που δεν πουλιούνται. Με πρόχειρο υπολογισμό οι αμείλικτοι αριθμοί αποκαλύπτουν ότι για να εκμεταλλευθούμε 32.500 τόνους, εξοντώσαμε άλλους περίπου 60.000 τόνους ψαράκια μικρά!
Η κοινή λογική υπαγορεύει να απαγορευθεί, όχι στο μέλλον αλλά χθες, η αλιεία με συρόμενα εργαλεία βυθού, παντού. Μετά να προχωρήσουμε σε περιορισμό χρήσης των ακατάλληλων για το θαλάσσιο περιβάλλον μεθόδων αλιείας, όπως τα δίχτυα που ανελέητα σαρώνουν τα πέλαγα, ακόμη και στην περίοδο ωοτοκίας των ψαριών. Εφθασε η ταπεινή σαρδέλα να πουλιέται 20 ευρώ/κιλό. Και επειδή τα ψάρια δεν γνωρίζουν σύνορα, πρέπει η νομοθεσία προστασίας της θάλασσας να είναι διεθνής. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι βρισκόμαστε στο παρά πέντε της ολοκληρωτικής καταστροφής του θαλάσσιου πλούτου της χώρας μας.
*Πλοίαρχος Ε.Ν.
