Κύριε διευθυντά
Η δήλωση του Φράνσις Φουκουγιάμα στην «Καθημερινή» (φ. Κυριακής, 6/7/2025) ότι «στη δημοκρατία χάθηκε η αίσθηση της κοινότητας» αναδεικνύει την εσφαλμένη άποψη, που επικρατεί ευρέως, που ταυτίζει τον ρεπουμπλικανισμό με τη δημοκρατία. Η δημοκρατία είναι άγνωστο πολίτευμα για τον Φουκουγιάμα. Συγχέει τον ρεπουμπλικανισμό με τη δημοκρατία. Η αξιωματική αρχή του ρεπουμπλικανισμού είναι η προστασία του δημοσίου συμφέροντος, ενώ αυτή της δημοκρατίας η ισοκρατία. Στο πρώτο η αρχή ικανοποιείται εκλέγοντας πολιτικούς, ενώ στη δημοκρατία ικανοποιείται με κλήρωση των πολιτικών (για μια θητεία) από ομάδα εθελοντών, που ικανοποιούν αξιοκρατικά προαπαιτούμενα που περιλαμβάνουν εμπειρία στην παραγωγή και στα κοινά. Φυσικά, τα πολιτεύματα δεν ορίζονται από τα μέσα αλλά από τις αρχές τους.
Στο ρεπουμπλικανικό σύστημα η προστασία του δημοσίου συμφέροντος διαθέτει περισσότερες της μιας ερμηνείες, ανάλογα με το ποιος βρίσκεται στην εξουσία, ενώ στη δημοκρατία ισοκρατία σημαίνει ότι κάθε πολίτης του δήμου διαθέτει ίσον κράτος και επομένως ίση εξουσία, καθώς και ισχύ. Δεν εκλέγει πολιτικούς αλλά εκλέγει στην Εκκλησία του Δήμου ειδικούς για την υλοποίηση του κοινωνικού, αναπτυξιακού, καθώς και της ασφάλειας, προγράμματος, και ελέγχονται από τη Βουλή, όπου λογοδοτούν, και από την εκκλησία της αρχαίας Αθήνας, εάν το ήθελε. Παρότι ο θεσμός της Εκκλησίας του Δήμου είναι σωστός, χρησιμοποιήθηκε τότε με λάθος τρόπο (βλ. «Δούρειος Ιππος της Δημοκρατίας», εκδόσεις Αμμων, βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών).
Στο ρεπουμπλικανικό σύστημα κυβερνούν οι πολιτικοί οι οποίοι λόγω του τρόπου ανάδειξης διαπλέκονται, αντικειμενικά, με τους ψηφοφόρους, και με τους έχοντες χρήματα. Κτίστες του πελατειακού κράτους είναι όλοι οι πολιτικοί χωρίς καμιά εξαίρεση.
Σε αυτό το σύστημα η εξάρτηση και η διαφθορά ακμάζουν και η πολιτική βρίσκεται υπό καθοριστικό έλεγχο από κλίκες και ισχυρούς. Το σύστημα αυτό εξυπηρετεί όλες τις ιδεολογίες, χιτλερικές, πουτινικές, τραμπικές κτλ. υπό τη μορφή της ολιγαρχίας ή απολυταρχίας και είναι το αγαπητό σύστημα του καπιταλισμού, το οποίο όλοι οι πολιτικοί υπηρετούν. Αυτό δεν μπορεί, αντικειμενικά, να συμβεί στο δημοκρατικό πολίτευμα.
*Πρώην υπουργός
