«Η εμπειρία πρέπει να λειτουργεί σαν σκυταλοδρομία», σχολιάζει ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Σκανδαλάκης. Ο ίδιος, κατόπιν μακράς θητείας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών –καθηγητής Χειρουργικής– αλλά και στην πολιτική –διετέλεσε βουλευτής της Ν.Δ. από το 1989 έως το 2009 και υφυπουργός Εξωτερικών την περίοδο 2004-2006–, το 2021 ανέλαβε καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας (University of Nicosia – UNIC) και είναι πλέον επικεφαλής του νέου βήματος του κυπριακού ΑΕΙ. Είναι ο πρώτος πρόεδρος του παραρτήματός του στην Αθήνα. Διαθέτει, δηλαδή, πείρα σε κρίσιμα πεδία για ένα τέτοιο εγχείρημα: ως καθηγητής σε μία εμβληματική σχολή για ένα ΑΕΙ και ως πολιτικός, καθώς η λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ αποτελεί μεταρρύθμιση υψηλής πολιτικής σημασίας για την Ελλάδα.
«Κάθε χρόνο, δεκάδες εκατοντάδες Ελληνες φεύγουν στο εξωτερικό για σπουδές. Αρκετοί επιλέγουν χώρες των Βαλκανίων με οικονομικότερα δίδακτρα και κόστος ζωής· άλλοι προτιμούν ΑΕΙ της Δύσης. Πρόκειται για οικονομική αιμορραγία. Η λειτουργία ποιοτικών, διεθνώς πιστοποιημένων μη κρατικών πανεπιστημίων θα προσφέρει περισσότερες επιλογές εντός Ελλάδος, διεθνή προγράμματα που συνδέονται με την αγορά εργασίας, ευκαιρίες για έρευνα και καινοτομία χωρίς να χρειάζεται μετανάστευση. Η ίδρυση μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα δεν είναι απλώς μια μεταρρύθμιση· είναι μια αναγκαιότητα για μια χώρα που θέλει να προχωρήσει μπροστά, να κρατήσει το ανθρώπινο δυναμικό της και να αποκτήσει ρόλο στον διεθνή ακαδημαϊκό χάρτη. Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας έχει σήμερα περισσότερους από 6.000 Ελληνες φοιτητές. Eτσι, η ίδρυση του UNIC Athens αποτελεί φυσική εξέλιξη της πορείας του πανεπιστημίου, το οποίο διατηρεί μακροχρόνιους, ισχυρούς δεσμούς με την Ελλάδα· με την ίδρυση του παραρτήματος επιστρέφει αυτήν την εμπιστοσύνη με στόχο να προσφέρει υψηλού επιπέδου σπουδές και να κρατήσει τους νέους στον τόπο», παρατηρεί ο κ. Σκανδαλάκης στο ερώτημα για την ανάγκη λειτουργίας νέων, μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα.
– Αρκετοί, επικριτές της θεσμοθέτησης μη κρατικών ΑΕΙ εστιάζουν στον ενδεχόμενο κερδοσκοπικό προσανατολισμό τους, λόγω των διδάκτρων που έχουν. Ποιος εκτιμάτε ότι θα είναι ο ρόλος τους και τα οφέλη από τη λειτουργία τους;
– Τα δημόσια ΑΕΙ παραμένουν πυλώνας του εκπαιδευτικού συστήματος. Τα μη κρατικά μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, όχι ανταγωνιστικά προς τα δημόσια ΑΕΙ, φέρνοντας σύγχρονα προγράμματα, διεθνείς συνεργασίες. Ευρύτερα, η ανώτατη εκπαίδευση είναι πλέον ένας από τους μεγαλύτερους διεθνείς οικονομικούς κλάδους και τα οφέλη της ανάπτυξής της είναι πολύπλευρα και άμεσα. Ενδεικτικά, από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, από την προσέλκυση ξένων φοιτητών στην Αθήνα, από την ανάπτυξη νέων υποδομών και εκπαιδευτικών κέντρων. Μιλώντας για εμάς, θεωρώ ότι η παρουσία του UNIC στην Ελλάδα αποτελεί στρατηγική, μακροπρόθεσμη επένδυση που έχει άμεσο αντίκτυπο στην τοπική και εθνική οικονομία.
Η λειτουργία ποιοτικών, διεθνώς πιστοποιημένων μη κρατικών πανεπιστημίων θα προσφέρει περισσότερες επιλογές, διεθνή προγράμματα, ευκαιρίες για έρευνα και καινοτομία χωρίς να χρειάζεται μετανάστευση.
– Πολλοί πανεπιστημιακοί που έχουν υπηρετήσει σε δημόσια ελληνικά ΑΕΙ στελεχώνουν πλέον τα ιδιωτικά ΑΕΙ. Είναι το… σαράκι της δουλειάς, είναι οικονομικοί λόγοι;
– Τα κίνητρα λειτουργούν είτε αποκλειστικά είτε συνδυαστικά για τον καθένα. Αλλά καλά κάνουν οι πανεπιστημιακοί. Η εμπειρία πρέπει να μεταδίδεται στους νεότερους. Πόσο μάλλον που ένα τέτοιο εγχείρημα, όπως η λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ, απαιτεί συνδυασμό πείρας, στρατηγικού σχεδιασμού και ενθουσιασμού. Ως προς εμένα, η πορεία μου στη δημόσια ιατρική εκπαίδευση και στα νοσοκομεία του ΕΣΥ υπήρξε δημιουργική. Για δεκαετίες υπηρέτησα την ακαδημαϊκή ιατρική στο ΕΚΠΑ, την εκπαίδευση νέων γιατρών και την κλινική πράξη. Η απόφαση να αναλάβω την προεδρία του UNIC Athens, ενός ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού πανεπιστημίου, ήταν μεγάλη τιμή, με όραμα και βασική πρόκληση το UNIC Athens να γίνει πρότυπο μη κρατικού πανεπιστημίου: αξιόπιστο, εξωστρεφές και στενά συνδεδεμένο με τις ανάγκες της κοινωνίας.
– Ποια είναι τα σχέδια του πανεπιστημίου σε βάθος πενταετίας στην Ελλάδα;
– Το UNIC Athens ξεκίνησε φέτος με περίπου 300 φοιτητές σε έξι σχολές με εννέα προγράμματα σπουδών, σε εγκαστάσεις στο Ελληνικό. Στοχεύουμε τα επόμενα χρόνια το 50% των φοιτητών μας να είναι αλλοδαποί. Σχεδιάζουμε νέα προγράμματα στους τομείς της υγείας, της τεχνητής νοημοσύνης, των βιοεπιστημών, των επιχειρήσεων. Η συνεργασία του UNIC Athens και του ομίλου Hellenic Healthcare Group, με 100 νοσοκομεία σε διάφορες χώρες, θα προσφέρει στους φοιτητές μας τη δυνατότητα να πραγματοποιούν την κλινική τους εκπαίδευση και την ερευνητική τους δραστηριότητα στα κορυφαία νοσοκομεία του ομίλου και φυσικά να έχουν και μία επαγγελματική πόρτα ανοιχτή. Επίσης, θα λειτουργήσουμε στην Αθήνα το πρώτο κέντρο εκπαίδευσης και προσομοίωσης των φοιτητών ιατρικής στις συνθήκες εργασίας τους, το «Simulation & Clinical Skills Center».
Από την άλλη, η πανεπιστημιούπολη του UNIC Athens σχεδιάστηκε ως ένα σύγχρονο και τεχνολογικά προηγμένο περιβάλλον εκπαίδευσης, έρευνας και φοιτητικής εμπειρίας. Οι επόμενες φάσεις της πανεπιστημιούπολης εντός του The Ellinikon προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν το 2028 και το 2031. Η επέκταση αυτή θα δημιουργήσει έναν κόμβο 75.000 τ.μ. για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, καθώς και για φοιτητικές εστίες. Το UNIC Athens έχει σχεδιαστεί με γνώμονα να εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς στη Μεσόγειο για την ανώτατη εκπαίδευση.
