Κάθε νέα συνάντηση με τη Μαρία Κάλλας είναι και μια μικρή αποκάλυψη. Ιδιαίτερα όταν αυτή αφορά τη Μαρία πίσω από την Κάλλας. Η Μόνικα Μπελούτσι έχει περάσει τα τελευταία χρόνια «στο πλάι» όχι μόνο της σπουδαιότερης σοπράνο του 20ού αιώνα, αλλά και μιας γυναίκας που σε όλη της τη ζωή πάλευε ανάμεσα στο ισχυρό και το εύθραυστο, με το δεύτερο να παίρνει συχνά τα ηνία.
Το 2019 η Ιταλίδα ηθοποιός ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή για το «Μαρία Κάλλας: Επιστολές και αναμνήσεις». Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Τομ Βολφ, η ντίβα του σινεμά και του θεάτρου άνοιξε έναν επί σκηνής διάλογο με την ντίβα της όπερας, μέσα από γράμματα της Κάλλας και ημιτελή απομνημονεύματα που έγραψε. Η παράσταση που περιόδευσε ανά τον κόσμο από τον Νοέμβριο του 2019 έως τον Ιανουάριο του 2023, με 3 στάσεις και στην Αθήνα και στο Ηρώδειο το 2021, αποτέλεσε το έναυσμα για ένα υβριδικό ντοκιμαντέρ με την υπογραφή του Γιάννη Δημολίτσα και του Τομ Βολφ.
Το «Μαρία Κάλλας – Μόνικα Μπελούτσι: Μια συνάντηση», πιάνοντας το νήμα από την παράσταση, εμβαθύνει σ’ αυτόν τον καλλιτεχνικό διάλογο των δύο κυριών, αλλά και στην αντίστιξη ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Αφού προβλήθηκε σε σημαντικά φεστιβάλ και ιδρύματα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού –από το MoMA στη Νέα Υόρκη μέχρι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης–, η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ στην Αθήνα βρίσκεται προ των πυλών (θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου στο θέατρο «Παλλάς»).
Τέσσερα χρόνια μετά τις εμφανίσεις της στο Ηρώδειο, η Μόνικα Μπελούτσι επιστρέφει για την περίσταση στην Αθήνα. Ηταν μια ιδανική αφορμή για μία σύντομη συζήτηση μαζί της γύρω από την εκ βαθέων «γνωριμία» της με μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του 20ού αιώνα και όσα της δίδαξε.
«Η Κάλλας ακολουθούσε το ένστικτό της, ακόμα και όταν ήταν δύσκολο»
Το να δει τη Μαρία πίσω από την Κάλλας δεν ήταν η μόνη απαιτητική δοκιμασία στην καριέρα της Μπελούτσι. Εχει μεταμορφωθεί από τη «Μαλένα», το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου σε ένα χωριό της Σικελίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έχει φέρει εις πέρας την πιο σοκαριστική σκηνή βιασμού που έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη στο «Μη Αναστρέψιμος», έχει βρεθεί μέχρι και στο σύμπαν του «Twin Peaks» και στα όνειρα του Ντέιβιντ Λιντς.
Τι σημαίνει, ωστόσο, για μια ηθοποιό και γυναίκα να κουβαλά για κάμποσα χρόνια μαζί της την Κάλλας και τι μαθαίνει μέσα από αυτήν τη διαδικασία; Οπως εξηγεί η Μόνικα Μπελούτσι στην «Κ», «το να είμαι τόσο κοντά στα λόγια της Μαρίας Κάλλας με έμαθε ότι η ευαισθησία είναι μια μορφή δύναμης. Αισθανόταν τα πάντα με βάθος και μετέτρεπε αυτά τα συναισθήματα σε τέχνη. Ως μια γυναίκα, ακολουθούσε το ένστικτό της, ακόμα και όταν ήταν δύσκολο».
Για τις ανάγκες του θεατρικού και κινηματογραφικού εγχειρήματος, η Ιταλίδα ηθοποιός μελέτησε διαφορετικές περιόδους της Κάλλας και θεωρεί πως τα χρόνια της σοπράνο στην Αθήνα έπαιξαν τον δικό τους ιδιαίτερο ρόλο: «Διαμόρφωσαν την έντασή της και τον τρόπο με τον οποίο αγκάλιαζε τόσο την ομορφιά όσο και την τραγωδία. Κάτι που κουβαλούσα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας».
Πέρα από τον Τομ Βολφ, τη σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ συνυπογράφει και ο Ελληνας σκηνοθέτης Γιάννης Δημολίτσας. Από την πλευρά του, ποιο ήταν το στοίχημα ώστε να «ξεκλειδώσει» στην οθόνη νέες πλευρές ενός τόσο ιδιόμορφου θεατρικού έργου και της παρασκηνιακής του διάστασης; Οπως εξηγεί ο Γ. Δημολίτσας, πρόκειται για μια αρκετά διαφορετική προσέγγιση από αυτή της παράστασης: «Από τη μία έχουμε την ηθοποιό Μόνικα Μπελούτσι, η οποία ερμηνεύει τα γράμματα της Κάλλας, όμως από την άλλη έχουμε τη Μόνικα, που προσπαθεί να ενσαρκώσει τη Μαρία. Παρατηρούμε μέσα από τα γράμματα την πραγματική Μαρία, όχι τη θρυλική Κάλλας. Είχε ενδιαφέρον να μελετήσουμε αυτόν τον παραλυρισμό. Πώς μια ντίβα του σινεμά βιώνει την καθημερινή ένταση και την προετοιμασία, πώς παλεύει με τις φοβίες και τις αμφιβολίες της, ώστε να γίνει η ίδια μια ντίβα της όπερας. Ειδικά όταν ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή. Θέλαμε να δημιουργήσουμε έναν αφηγηματικό κόσμο που να μεταφέρει στο κοινό το χάος και την ένταση που κυριαρχούσαν τόσο στη ζωή της Μαρίας όσο και στο μυαλό της Μόνικα κατά τη διάρκεια αυτής της ενσάρκωσης. Οταν αποφασίζεις να δημιουργήσεις ένα φιλμ που απεικονίζει την ωμή πραγματικότητα, τότε αυτό είναι ακριβώς που πρέπει να κάνεις».
Η Μαρία Κάλλας έλεγε πως «μια όπερα ξεκινά πολύ πριν ανοίξει η αυλαία και τελειώνει πολύ μετά το πέσιμό της». Κάτι παρόμοιο φαίνεται να ισχύει και στον τρόπο που και η Μόνικα Μπελούτσι βίωσε τη Μαρία και την Κάλλας μέσα από τις καλλιτεχνικές τους συναντήσεις.
Το «Μαρία Κάλλας – Μόνικα Μπελούτσι: Μια συνάντηση» των Γιάννη Δημολίτσα και Τομ Βολφ θα προβληθεί στην Αθήνα και το θέατρο Παλλάς την Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου στις 20.00, παρουσία της Μόνικα Μπελούτσι. Περισσότερες πληροφορίες για τα εισιτήρια, στη σελίδα του θεάτρου Παλλάς.
