Η εκλογή του Ζοράν Μαμντάνι στη Νέα Υόρκη, του πρώτου δημάρχου που συνδέεται με το κίνημα των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής, σηματοδοτεί σύμφωνα με πολλούς μια βαθύτερη πολιτική μετατόπιση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Πίτερ Μπέικερ, επικεφαλής ανταποκριτής του Λευκού Οίκου για τους New York Times, βλέπει σε αυτή τη νίκη όχι μόνο μία «αλλαγή φρουράς» για την πόλη των 8,5 εκατομμυρίων κατοίκων αλλά και το άνοιγμα ενός νέου κύκλου για το Δημοκρατικό Κόμμα.
«Η εκλογή του Μαμντάνι σηματοδοτεί μια μεγάλη γενεακή αλλαγή στην πόλη. Νίκησε όχι μόνο τον εν ενεργεία δήμαρχο (Ανταμς), αλλά και μία από τις πιο γνωστές πολιτικές δυναστείες της Νέας Υόρκης (Κουόμο). Το κατάφερε εμπνέοντας τους Νεοϋορκέζους με μια ζωηρή, νεανική εκστρατεία που στηρίχθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επικεντρώθηκε σε ζητήματα της καθημερινότητας, αυτά που κινούν σήμερα την πολιτική τόσο στην πόλη όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε ότι η νίκη του ήταν οριακή, αφού έλαβε λίγο πάνω από το 50% των ψήφων. Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος των Νεοϋορκέζων και ειδικά της εβραϊκής κοινότητας αντιμετωπίζει ακόμη με καχυποψία τις προθέσεις του», σημειώνει ο Μπέικερ στην «Κ», τονίζοντας πως ο 34χρονος πολιτικός έχει μία πολύ μεγάλη πρόκληση μπροστά του: να υλοποιήσει τις φιλόδοξες υποσχέσεις που διατύπωσε προεκλογικά -από τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας μέχρι την ενίσχυση των κοινωνικών παροχών- μετατρέποντας τη ρητορική του σε απτά αποτελέσματα.
«Ο ίδιος ανέβασε τον πήχυ πολύ ψηλά», σχολιάζει ο Αμερικανός δημοσιογράφος.
«Οι εθνικοί Δημοκρατικοί θα προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν αυτή τη φρεσκάδα και τον ενθουσιασμό και να υιοθετήσουν ορισμένες από τις καινοτόμες τεχνικές της προεκλογικής του καμπάνιας. Ωστόσο, θα προσπαθήσουν να το κάνουν χωρίς να ταυτιστούν πλήρως με τις πιο ριζοσπαστικές πολιτικές του θέσεις»
Το Δημοκρατικό Κόμμα εξακολουθεί να αποτελεί μία μεγάλη σκηνή όπου συνυπάρχουν διαφορετικές τάσεις, από την προοδευτική Αριστερά μέχρι το μετριοπαθές Κέντρο. Ρωτάμε τον Μπέικερ αν η νίκη του Μαμντάνι προμηνύει κάποια σταθερή αλλαγή στον προσανατολισμό της παράταξης.
«Η Νέα Υόρκη δεν είναι αντιπροσωπευτική του συνόλου της χώρας. Το ίδιο βράδυ που εξελέγη ο Μαμντάνι, δύο πιο κεντρώοι Δημοκρατικοί -και οι δύο με προϋπηρεσία σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας- εξελέγησαν κυβερνήτες στο Νιου Τζέρσεϊ και στη Βιρτζίνια. Αυτοί οι δύο είναι εξίσου αντιπροσωπευτικοί της σημερινής ταυτότητας του κόμματος όσο και ο Μαμντάνι», απαντά. Για τον ίδιο, αυτό που αλλάζει είναι η ενέργεια που έφερε ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης με την άμεση επικοινωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη γλώσσα της κοινότητας και την αίσθηση της συμμετοχής.
«Οι εθνικοί Δημοκρατικοί θα προσπαθήσουν να αξιοποιήσουν αυτή τη φρεσκάδα και τον ενθουσιασμό και να υιοθετήσουν ορισμένες από τις καινοτόμες τεχνικές της προεκλογικής του καμπάνιας. Ωστόσο, θα προσπαθήσουν να το κάνουν χωρίς να ταυτιστούν πλήρως με τις πιο ριζοσπαστικές πολιτικές του θέσεις», προσθέτει ο Αμερικανός αναλυτής, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αυτές θα μπορούσαν να αποξενώσουν τους πιο μετριοπαθείς ψηφοφόρους σε εθνικό επίπεδο.
Χρήσιμος αντίπαλος ή ανταγωνιστής;
Θα μπορούσε ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης να αποτελέσει «χρήσιμο αντίπαλο» για τον Αμερικανό πρόεδρο ή μήπως τον βλέπει ως πιθανό ανταγωνιστή στη δημόσια σφαίρα και μακροπρόθεσμη απειλή;
«Μπορεί να τον βλέπει και με τους δύο τρόπους. Είδαμε ότι ο πρόεδρος Τραμπ προσπαθεί ήδη να χρησιμοποιήσει τη νίκη του Μαμντάνι για να παρουσιάσει συνολικά το Δημοκρατικό Κόμμα ως ριζοσπαστικό ή “κομμουνιστικό”, όπως ψευδώς αποκαλεί τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο», απαντά ο Πίτερ Μπέικερ υπενθυμίζοντας με την απάντησή του ότι ήδη ο Τραμπ επιχειρεί να παρουσιάσει την επικράτηση του Μαμντάνι ως απόδειξη πως το Δημοκρατικό Κόμμα έχει παραδοθεί σε ακραίες ιδεολογίες.
Ο Τραμπ -σε κάποια ιδιωτική συζήτηση- έχει περιγράψει τον Μαμντάνι ως έναν “ταλαντούχο πολιτικό, επιτήδειο και καλό ομιλητή”.
«Από την άλλη πλευρά, ο Αμερικανός πρόεδρος αναγνωρίζει πως ο νέος δήμαρχος έχει την ικανότητα να συγκεντρώνει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, κάτι που ο ίδιος επιζητεί διαρκώς. Οπως ανέφερε ένας συνάδελφός μου, ο Τραμπ -σε κάποια ιδιωτική συζήτηση- έχει περιγράψει τον Μαμντάνι ως έναν “ταλαντούχο πολιτικό, επιτήδειο και καλό ομιλητή”», προσθέτει ο ίδιος.
Πριν από λίγες ώρες, ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε τον νόμο που διακόπτει -τουλάχιστον έως το τέλος Ιανουαρίου- την πιο μακρά δημοσιονομική παράλυση που έζησαν ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες, διάρκειας 43 ημερών. Ο Πίτερ Μπέικερ -μιλώντας στην «Κ» λίγο προτού λήξει το ιστορικό shutdown- θυμίζει ότι κατά τη διάρκειά του η Νέα Υόρκη «τιμωρήθηκε» με τη διακοπή δύο σημαντικών έργων υποδομής (τη σήραγγα Χάντσον και το μετρό της 2ης Λεωφόρου). Ρωτάμε τον Μπέικερ αν η πίεση που έχει ασκήσει ο Τραμπ στο θέμα της χρηματοδότησης είναι επικοινωνιακή τακτική ή αν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για την πόλη υπό τη δημαρχία Μαμντάνι.
«Θα το δούμε, αλλά οι αξιωματούχοι της Νέας Υόρκης το αντιμετωπίζουν σοβαρά. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποδείξει στο παρελθόν ότι είναι πρόθυμος να δοκιμάσει τα όρια της προεδρικής εξουσίας, επεκτείνοντας την επιρροή του πέρα από ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα θεσμικά επιτρεπτό», σημειώνει και καταλήγει: «Ο νέος δήμαρχος έχει δηλώσει ότι θα προσφύγει στα δικαστήρια για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της πόλης. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι σε πολλές περιπτώσεις μέχρι σήμερα το δικαστικό σώμα έχει δείξει επιείκεια στις αξιώσεις Τραμπ όσον αφορά το εύρος της εκτελεστικής του εξουσίας».
