Διασπάθιση ευρωπαϊκών κονδυλίων, από μηχανισμούς όπως το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι υποθέσεις επιπέδου ΟΠΕΚΕΠΕ. Σκάνδαλα λόμπινγκ για τη χειραγώγηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Αμφιλεγόμενες πρακτικές στη διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων. Από το γραφείο της στο Στρασβούργο, περνούν υποθέσεις οι οποίες από τη φύση τους υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στον θεσμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Μιλώντας στην «Κ», η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια Τερέζα Ανζίνιο τονίζει την ανάγκη τα κράτη-μέλη να αναρτούν πληροφορίες για όλους τους δικαιούχους του Ταμείου Ανάκαμψης. Σχολιάζει επίσης ότι μετά το Qatar-Gate «έχουν σημειωθεί κάποιες βελτιώσεις, αλλά θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα». Αναφέρεται επίσης στο ναυάγιο της Πύλου, υπογραμμίζοντας ότι «υπάρχουν ελλείψεις στον τρόπο με τον οποίο η Frontex αντιδρά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στη θάλασσα».
Πόσο αποτελεσματικά διαχειρίζονται τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα τους πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι προέρχονται ασφαλώς από τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων; Συμφωνείτε με την εκτίμηση ότι δεν υπάρχει επαρκής έλεγχος στον τρόπο με τον οποίο αξιοποιούνται τα ευρωπαϊκά κεφάλαια σε διάφορους τομείς;
Ο θεσμός του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή επικεντρώνεται στη διαφάνεια των διαδικασιών με βασικό στόχο να διασφαλίζει ότι οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που χρειάζονται ώστε να είναι δυνατό να λογοδοτούν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάσαμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος συστάθηκε για να βοηθήσει την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία. Ζητήσαμε από την Κομισιόν να ενθαρρύνει τα κράτη-μέλη να δημοσιεύουν τις πληροφορίες που αφορούν όλους τους δικαιούχους του Ταμείου. Μόνο αυτή η λεπτομερής βάση πληροφόρησης θα επιτρέψει τον σωστό έλεγχο με το ερώτημα κατά πόσο το κάθε έργο είναι σύμφωνο με τους εγκεκριμένους στόχους και την παρακολούθηση πιθανών κρουσμάτων σύγκρουσης συμφερόντων, απάτης και διαφθοράς. Όσο μεγαλύτερη είναι η προληπτική διαφάνεια σχετικά με το ποιος λαμβάνει κονδύλια της Ε.Ε. και πώς δαπανώνται, τόσο πιο εύκολο είναι να διασφαλιστεί η ακεραιότητα σε όλη τη διαδικασία.
Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να αναρτούν πληροφορίες για όλους τους δικαιούχους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ποια είναι η δική σας προσέγγιση σε σχέση με ζητήματα λόμπινγκ στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης; Υπάρχουν ουσιαστικά ζητήματα διαπλοκής σε βάρος των ευρωπαϊκών συμφερόντων; Ποιες θα πρέπει να είναι οι κατευθυντήριες γραμμές εδώ;
Το λόμπινγκ μπορεί να είναι χρήσιμο για να διασφαλίζεται ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν λάβει υπόψη όλες τις επιπτώσεις και τις συνέπειες μιας δεδομένης νομοθεσίας. Ωστόσο, θα πρέπει να διεξάγεται με διαφανή τρόπο.
Το γραφείο μου υποστηρίζει εδώ και καιρό ένα σύστημα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο θα καθιστά δυνατό για το κοινό να βλέπει ποιος ασκεί πιέσεις, για τι ακριβώς, και ποιους Ευρωπαίους αξιωματούχους έχει συναντήσει. Ορισμένες από αυτές τις πληροφορίες είναι ήδη διαθέσιμες αλλά διασκορπισμένα. Επομένως, δεν είναι εύκολο να σχηματίσει κανείς μιας γρήγορη εικόνα για το πώς, για παράδειγμα, ένας συγκεκριμένος οργανισμός προσπαθεί να επηρεάσει τη νομοθεσία. Ως εκ τούτου, δεν διασφαλίζεται πλήρως η λογοδοσία. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί κάποιες βελτιώσεις, αλλά θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα. Καθότι τελευταία η Ε.Ε. έχει αποκτήσει ολοένα μεγαλύτερη σημασία στον καθορισμό κανονιστικών προτύπων, οι προσπάθειες άσκησης πίεσης μέσω του λόμπινγκ συνεχίζονται. Στόχος μου είναι να διατηρήσω την ευαισθητοποίηση των θεσμικών οργάνων της Ένωσης σχετικά με τις επιπτώσεις του ανεξέλεγκτου λόμπινγκ, καθώς και τους νέους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτό να πραγματοποιηθεί. Τα κρούσματα γύρω από το λόμπινγκ, όπως το σκάνδαλο που ανέκυψε πριν από λίγα χρόνια, με τους ισχυρισμούς ότι το Κατάρ επιδίωξε να αγοράσει επιρροή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι επιζήμια για τη διοίκηση της Ε.Ε. στο σύνολό της.
Εάν η Frontex αντιληφθεί σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από ένα κράτος-μέλος, θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο αναστολής των δραστηριοτήτων μαζί του.
Στο μεταξύ, ο θεσμός που εκπροσωπείτε έχει χειριστεί υποθέσεις που αφορούν ενέργειες της Frontex. Εντοπίζετε προβληματικές τακτικές εκ μέρους του οργανισμού; Ή μήπως αυτές οι επιχειρησιακές πρακτικές δικαιολογούνται από τον ρόλο του οργανισμού, που αφορά στην προστασία των συνόρων της Ευρώπης -στην πραγματικότητα- από τη δράση των παράνομων διακινητών;
Μπορώ να απαντήσω μόνο στη βάση των ερευνών που έχει διεξάγει το γραφείο μου. Η πιο πρόσφατη αφορά τον τρόπο με τον οποίο η Frontex συμμορφώνεται ως προς τις υποχρεώσεις της περί θεμελιωδών δικαιωμάτων στις δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης. Ξεκινήσαμε την έρευνα μετά το τραγικό ναυάγιο στην Πύλο το 2023, το οποίο οδήγησε σε δημόσια ανησυχία σχετικά με τον ρόλο και τις ευθύνες της Ε.Ε. στο πλαίσιο των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης. Η έρευνά μας έδειξε ότι υπάρχουν ελλείψεις στον τρόπο με τον οποίο η Frontex αντιδρά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στη θάλασσα στις οποίες εμπλέκεται. Υποβάλαμε αρκετές προτάσεις για βελτίωση. Είπαμε επίσης ότι εάν η Frontex αντιληφθεί σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από ένα κράτος-μέλος, θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο αναστολής των δραστηριοτήτων μαζί του.
Διαχειρίζεστε επίσης ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ στον κρίσιμο και επίκαιρο τομέα της τεχνολογίας. Ποιες είναι πρακτικά οι προκλήσεις σε αυτόν τον τομέα;
Ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής στοχεύει να διασφαλίσει ότι υπάρχει διαφάνεια και λογοδοσία σχετικά με τις συναντήσεις που πραγματοποιούν τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπό το πρίσμα αυτό, ζητήσαμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κάνει περισσότερα για να βελτιώσει τη διαφάνεια γύρω από το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ, ένα φόρουμ για τον συντονισμό των προσεγγίσεων σε εμπορικά, οικονομικά και τεχνολογικά ζητήματα. Πιο πρόσφατα, ξεκίνησα έρευνα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διασφαλίζει τη διαφάνεια και την ένταξη στην υιοθέτηση εναρμονισμένων προτύπων για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Τα πρότυπα αυτά θα πρέπει να ασχοληθούν όχι μόνο με τεχνικά αλλά και με ευρύτερα ζητήματα, όπως ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να σχεδιάζονται τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης υψηλού κινδύνου, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ε.Ε. Επομένως, είναι πρωταρχικής σημασίας να λαμβάνονται υπόψη ορισμένες αρχές -όπως η συμπερίληψη- από την αρχή. Με τις εξελίξεις να κινούνται τόσο γρήγορα σε αυτόν τον τομέα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα διατηρηθεί η λογοδοσία.
