Δύο χρόνια μετά την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ, οι δύο πλευρές φαίνεται να αποδέχονται την τροποποιημένη εκδοχή των 20 σημείων του σχεδίου Τραμπ για «διαρκή ειρήνη». Η «Κ» μίλησε με τον πρώην μεταβατικό πρόεδρο του Ισραήλ και πρώην πρόεδρο της Κνεσέτ, Αβραάμ Μπερχ, ο οποίος σκιαγράφησε το αποτύπωμα που άφησε ο πόλεμος στην ισραηλινή κοινωνία, καθώς και τον αντίκτυπο που είχε στην εικόνα της χώρας του στη Δύση.
– Δύο χρόνια από την 7η Οκτωβρίου, δύο εικόνες έχουν χαραχθεί στο υποσυνείδητο της Δύσης. Πρώτον, οι κακοποιημένοι όμηροι και δεύτερον, η εκτόπιση των Παλαιστινίων. Πώς έχει αλλάξει η κανονικότητα στο Ισραήλ και πόσο αποδίδετε λάθη στην ισραηλινή κυβέρνηση;
– Ας ξεκινήσουμε από την πρώτη ημέρα και μετά ας φτάσουμε στη σημερινή. Ο,τι κι αν έκανε το Ισραήλ στους Παλαιστινίους στα 100 χρόνια σύγκρουσης και στα 60 χρόνια κατοχής δεν δικαιολογεί τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς. Και ό,τι έκανε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου δεν δικαιολογεί και δεν εξηγεί κανένα από τα εγκλήματα που διαπράττει το Ισραήλ. Μπορείτε να πείτε ότι η αντίδραση του Ισραήλ την πρώτη ημέρα του πολέμου θα μπορούσε να εξηγηθεί ως αυτοάμυνα, αλλά δύο χρόνια μετά, δεν είναι αυτοάμυνα. Εχει να κάνει με την εφαρμογή μιας ιδεολογικής πολιτικής που οδηγεί σε μια δεύτερη εκκαθάριση των Παλαιστινίων και εκ νέου κατοχή της Γάζας.
– Πρόσφατα έκθεση των Ηνωμένων Εθνών κατηγόρησε την ισραηλινή κυβέρνηση για «εγκλήματα πολέμου». Αποδέχεστε αυτήν την έκθεση;
– Δεν την έχω διαβάσει, αλλά δεν χρειάζεται για να κρίνω αν οι πράξεις είναι νόμιμες ή όχι. Η αυτοάμυνα ή ο θυμός μπορούν να δικαιολογήσουν σχεδόν 70.000 θύματα, εκ των οποίων 20.000 παιδιά; Η απάντηση είναι όχι. Και από ηθικής απόψεως, αυτό που συμβαίνει είναι λάθος.
– Δυτικές χώρες αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος. Πιστεύετε ότι η διεθνής επιρροή του Ισραήλ έχει αποδυναμωθεί και ότι απομονώνεται;
– Προς το παρόν, το Ισραήλ έχει χάσει μεγάλο μέρος της διεθνούς επιρροής του και όπως είδατε, στο τέλος της ημέρας, ο Τραμπ διατάζει το Ισραήλ σαν να είναι μια «μπανανία» ή μέρος του συγκροτήματος «Μαρ-α-Λάγκο». Ωστόσο, πρέπει να είμαστε πολύ ακριβείς όσον αφορά την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους. Το παλαιστινιακό κράτος δεν πρέπει να αποτελεί τιμωρία για το Ισραήλ· είναι ένα νόμιμο δικαίωμα.
– Ο αντισημιτισμός βρίσκεται σε άνοδο και είμαστε μάρτυρες συνεχών τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίον εβραϊκών στόχων σε όλο τον κόσμο. Φοβάστε ότι οι Εβραίοι που ζουν εκτός Ισραήλ βρίσκονται σε κίνδυνο;
– Τις δύο τελευταίες δεκαετίες το Ισραήλ χρησιμοποίησε την έννοια του αντισημιτισμού ως όπλο για να αποτρέψει οποιονδήποτε από το να κριτικάρει τις πολιτικές του. Αυτό είναι τρελό. Η μόνη κοινωνία και η μόνη κυβέρνηση που δεν μπορεί να κριθεί είναι του Ισραήλ, γιατί τη στιγμή που ανοίγεις το στόμα σου και λες «αυτό δεν είναι σωστό και δεν είναι νόμιμο», γίνεσαι αντισημίτης. Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να υπάρχει μια καθολικότητα του παγκόσμιου δικαίου. Ναι, έχουμε αντισημιτισμό και πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε, αλλά δεν είναι όλοι όσοι κριτικάρουν τις πολιτικές του Ισραήλ αντισημίτες.
– Πρόσφατα, ο Νετανιάχου ισχυρίστηκε ότι το Ισραήλ εξουδετέρωσε με επιτυχία την ηγεσία της Χάμας, της Χεζμπολάχ και των Χούθι και πως αποδυνάμωσε τον Ασαντ και το Ιράν. Αποδέχεστε το επιχείρημα ότι το Ισραήλ κατάφερε να εξουδετερώσει τους εχθρούς του και να «επιβάλει» τη σταθερότητα στην περιοχή;
– Χωρίς αμφιβολία η Μέση Ανατολή σήμερα είναι διαφορετική από τη Μέση Ανατολή πριν από δύο χρόνια. Η ευθύνη του Ισραήλ σήμερα δεν είναι να αποδώσει εύσημα για τη δολοφονία του ενός ή του άλλου, αλλά να πει ότι αυτή είναι η νέα πραγματικότητα και να δούμε πώς μπορούμε να επωφεληθούμε καλύτερα από αυτήν. Οχι μόνο για τον λαό μας, αλλά για το καλό ολόκληρης της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων και των Παλαιστινίων.
– Μπορεί το σχέδιο Τραμπ να οδηγήσει σε «διαρκή ειρήνη» ή θα συνεχιστούν οι συγκρούσεις;
– Ακούστε, έχουμε να κάνουμε με μέρη που δεν βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος. Τα αξιόπιστα μέρη είναι το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ιορδανία. Το απροσδόκητο είναι ο Τραμπ, και τα δύο που δεν μπορείτε να εμπιστευθείτε είναι ο Νετανιάχου και η Χαμάς. Αν μου πείτε ότι μπορείτε να φέρετε και τους πέντε στην ίδια πολιτική δέσμευση, θα σας πω ότι θα είναι μια μακροχρόνια ειρήνη.
– Πώς τελειώνει αυτός ο πόλεμος; Η λύση των «δύο κρατών» υπάρχει ακόμη στο τραπέζι;
– Θέλω να τελειώσει με μια τεράστια συμφιλίωση μεταξύ των δύο πληγωμένων εθνών, που θα σηκωθούν και θα πουν: «Κάναμε λάθη. Ας προχωρήσουμε προς ένα καλύτερο μέλλον». Δυστυχώς, δεν έχουμε αυτό το είδος ηγεσίας και από τις δύο πλευρές, οπότε θα καταλήξει σε αργή μετάβαση σε μια νέα πραγματικότητα. Δεν με νοιάζει αν θα έχουμε ένα κράτος, δύο κράτη ή συνομοσπονδία, αλλά πόσες ελευθερίες και δικαιώματα θα υπάρχουν για όλους.
