Ενα μυστήριο τυλίγει το Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου. Οι αρχές στην Αίγυπτο αναζητούν ένα χρυσό βραχιόλι 3.000 ετών, που κάποτε ανήκε σε έναν Φαραώ. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, το βραχιόλι στολισμένο με χάντρα από το ημιπολύτιμο πέτρωμα λάπις λάζουλι εμφανίστηκε τελευταία φορά στο εργαστήριο αποκατάστασης του μουσείου στην πλατεία Ταχρίρ.
Και ενώ εικόνα του βραχιολιού έχει διανεμηθεί σε όλα τα αεροδρόμια, τα λιμάνια και τα σημεία διέλευσης των χερσαίων συνόρων της χώρας, η υπόθεση η οποία έχει πλέον παραπεμφθεί στις αρχές και στην εισαγγελία έχει προκαλέσει και το ενδιαφέρον του ντετέκτιβ των κλεμμένων αρχαιοτήτων, Χρήστου Τσιρογιάννη.
Οπως περιγράφει ο κύριος Τσιρογιάννης, πρόκειται για βραχιόλι του Αμενεμόπη, ενός ελάχιστα γνωστού αλλά ενδιαφέροντος ηγεμόνα της 21ης Δυναστείας της Αιγύπτου. Αρχικά είχε ταφεί στον μικρό μονόχωρο τάφο NRT IV εντός της βασιλικής νεκρόπολης στην Τάνιδα, στο ανατολικό Δέλτα του Νείλου. Ωστόσο, αρκετά χρόνια μετά την ταφή του, το σώμα του επανενταφιάστηκε δίπλα στον Ψουσέννη Α΄, έναν από τους ισχυρότερους βασιλιάδες της περιόδου.
Για τον ντετέκτιβ κλεμμένων αρχαιοτήτων το σημαντικό στην υπόθεση είναι πως το χρυσό βραχιόλι έχει εξαφανιστεί από το εργαστήριο αποκατάστασης του μουσείου. «Δεν είναι ένα αντικείμενο το οποίο έχει λαθραία ανασκαφεί χωρίς να υπάρχει καταγραφή του. Αντιθέτως, είναι ένα αντικείμενο το οποίο είναι καταγεγραμμένο. Είχε καταχωρηθεί και φυλασσόταν στο Μουσείο του Καΐρου και εξαφανίστηκε ενώ βρισκόταν στο τμήμα συντήρησης εν όψει έκθεσης που επρόκειτο να γίνει στο εξωτερικό, μαζί με άλλα αντικείμενα. Αρα εδώ μιλάμε για ένα καταγεγραμμένο αντικείμενο με πολύ συγκεκριμένη ιστορία που έφυγε μέσα από το Μουσείο. Η υπόθεση λοιπόν είναι πολυεπίπεδη. Δεν αφορά μόνο το αντικείμενο αυτό, αλλά καταδεικνύει και έλλειψη οργάνωσης και ελέγχου σε υψηλά επίπεδα».
Η υπόθεση είναι πολυεπίπεδη. Δεν αφορά μόνο το αντικείμενο αυτό, αλλά καταδεικνύει και έλλειψη οργάνωσης και ελέγχου σε υψηλά επίπεδα
Για τον ντετέκτιβ τρία είναι τα πιθανά σενάρια στην υπόθεση εξαφάνισης του βραχιολιού. «Το πρώτο είναι πως έχει αφαιρεθεί με σκοπό την πώληση, τη λαθραία εξαγωγή πρώτα απ’ όλα και την πώληση σε έναν ιδιώτη συλλέκτη που θα το κρατήσει ιδιωτικά. Ο συλλέκτης θα γνωρίζει ότι έχει κλαπεί, αλλά το βραχιόλι δεν θα βγει εκτός της συλλογής του. Το δεύτερο σενάριο είναι ότι θα το λιώσουν για χρυσό. Αυτό θα ήταν λιγότερο κερδοφόρο από την πώληση του ίδιου του αντικειμένου, αλλά θα μείωνε τον κίνδυνο να αναγνωριστεί. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι ο κάτοχός του θα το επιστρέψει ή μπορεί να βρεθεί το αντικείμενο κοντά στο μουσείο. Εχουν υπάρξει τέτοιες περιπτώσεις στο παρελθόν, ειδικά στην Αίγυπτο κατά τη διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης, όπου ορισμένα από τα αντικείμενα που αφαιρέθηκαν από μουσεία βρέθηκαν μερικές μέρες αργότερα στον κήπο ή αφέθηκαν μέσα στα μουσεία», λέει στην «Κ» ο αρχαιολόγος.
Αλλωστε η Αίγυπτος σπαράσσεται από την αρχαιοκαπηλία εδώ και χιλιάδες χρόνια. Πέρυσι, οι αιγυπτιακές αρχές συνέλαβαν δύο άνδρες για απόπειρα κλοπής εκατοντάδων αρχαίων αντικειμένων από τον βυθό του κόλπου Αμπου Κιρ, κοντά στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας.
Το ανησυχητικό θα είναι εάν αυτά τα κυκλώματα μπορούν και παρεισφρέουν και σε ποιο βαθμό μέσα σε μουσειακούς χώρους, με τέτοιο τρόπο που να μη γίνονται αντιληπτά, δηλαδή να πρόκειται για «inside job»
«Κυκλώματα υπήρχαν πάντοτε και εξακολουθούν να υπάρχουν» λέει ο Χρήστος Τσιρογιάννης. «Το ανησυχητικό θα είναι εάν αυτά τα κυκλώματα μπορούν και παρεισφρέουν και σε ποιο βαθμό μέσα σε μουσειακούς χώρους, με τέτοιο τρόπο που να μη γίνονται αντιληπτά, δηλαδή να πρόκειται για “inside job”. Να έχει γίνει η δουλειά από μέσα και άρα μέλος του κυκλώματος να είναι εργαζόμενος. Ενα άλλο επίσης σημείο άπτεται της ασφάλειας του μουσείου. Είναι σημαντικό να πούμε ότι η αφαίρεση του εν λόγω αντικειμένου έχει ανοίξει μία μεγαλύτερη έρευνα ώστε να γίνει μια πολυεπίπεδη καταγραφή και των αντικειμένων αλλά και των συστημάτων ελέγχου του μουσείου, η οποία δεν είχε γίνει ποτέ. Είναι πολύ πιθανόν να βρεθεί πως λείπουν και άλλα αντικείμενα», εξηγεί.
«Είναι κάτι παρόμοιο θα έλεγα με αυτό που έγινε στο Βρετανικό Μουσείο», επισημαίνει ο κ. Τσιρογιάννης. «Εκεί για πολλά χρόνια, πολλά αντικείμενα δεν ήταν καταγεγραμμένα. Οταν έγινε αντιληπτό πως έλειπαν αποδείχθηκε πως οι κλοπές που έλαβαν χώρα ήταν όντως σε ένα υψηλό επίπεδο. Γίνονταν από τον ίδιο τον επικεφαλής της Συλλογής Κλασικών Αρχαιοτήτων, επί δεκαετίες. Περιστατικά κλοπών έχουν σημειωθεί σε ελληνικούς μουσειακούς χώρους, από αρχαιοκάπηλους τη δεκαετία του ’80 και του ’90, κυρίως στις Κυκλάδες, αλλά και σε πολλά μουσεία του κόσμου. Μάλιστα, πολλά από αυτά τα αντικείμενα δεν έχουν ακόμη βρεθεί».
