«Η Ελλάδα διαθέτει μια δεξαμενή εξαιρετικά καταρτισμένων επιστημόνων, γιατρών και ερευνητών, πολλοί από τους οποίους έχουν αποκτήσει πολύτιμη διεθνή εμπειρία, ενώ πανεπιστήμια και κέντρα κλινικών μελετών είναι άρτια ενταγμένα στα ευρωπαϊκά ερευνητικά δίκτυα, γεγονός που καθιστά τη χώρα ελκυστικό προορισμό για πολυεθνικές κλινικές δοκιμές». Αυτό υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του γερμανικού πολυεθνικού φαρμακευτικού κολοσσού Bayer AG, Μπιλ Αντερσον. «Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια σημαντική αγορά, στην οποία δραστηριοποιούμαστε και επενδύουμε εδώ και 70 χρόνια, συνεργαζόμενοι στενά με εγχώριες εταιρείες όπως η K&N Ευθυμιάδης, αλλά συμβάλλει επίσης στον παγκόσμιο μηχανισμό καινοτομίας μας για την ανάπτυξη φαρμάκων, καθώς και νέων προϊόντων προστασίας των καλλιεργειών, σπόρων και ψηφιακών λύσεων για την υποστήριξη των αγροτών», εξηγεί μιλώντας στην «Καθημερινή».
Ο Aντερσον βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα με αφορμή την εκδήλωση για την επέτειο των 90 χρόνων της Efthymiadis Agrotechnologies, στρατηγικού συνεργάτη της, στην οποία ήταν κεντρικός ομιλητής, ενώ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του είχε επαφές με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. «Για την Bayer, η Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του διεθνούς προγράμματος κλινικών δοκιμών της», αναφέρει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του γερμανικού ομίλου. Οσον αφορά τις προοπτικές του κλάδου διεθνώς εντοπίζει ως τομείς ανάπτυξης αυτούς της παράτασης της ζωής και της βελτίωσης της ποιότητάς της, οι οποίοι «παραμένουν στον πυρήνα της αποστολής μας».
Διατυπώνει επίσης τη βεβαιότητα πως «η τεχνητή νοημοσύνη θα επιταχύνει την ανακάλυψη νέων θεραπειών, ακόμα και στον λεγόμενο μη φαρμακευτικό χώρο, ενώ οι κυτταρικές και οι γονιδιακές θεραπείες ανοίγουν νέους δρόμους». Πιστεύει ακόμα ότι «η ελληνική γεωργία έχει τη δυνατότητα να διαπρέψει στην παραγωγή υψηλής ποιότητας, βιώσιμων προϊόντων που ικανοποιούν τόσο τις εγχώριες όσο και τις διεθνείς απαιτήσεις». Εμφανίζεται όμως επιφυλακτικός σε μια πανευρωπαϊκή αναθεώρηση του ρυθμιστικού πλαισίου της βιομηχανίας και υπογραμμίζει πως πρέπει «να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο αποτιμούμε την καινοτομία και να διαμορφώσουμε ένα νομοθετικό πλαίσιο που να προσφέρει προβλεψιμότητα στους επενδυτές, να δημιουργεί κίνητρα για καινοτομία και να εξασφαλίζει πρακτικές λύσεις για ταχύτερη πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες».
Βλέπουμε μεγαλύτερη προοπτική ανάπτυξης στις καρδιαγγειακές παθήσεις, την ογκολογία και τη νόσο του Πάρκινσον, όπου η παράταση της ζωής και η βελτίωση της ποιότητάς της παραμένουν στον πυρήνα της αποστολής μας, τονίζει ο κ. Μπιλ Αντερσον. Σε ό,τι αφορά την τεχνητή νοημοσύνη προβλέπει ότι θα επιταχύνει την ανακάλυψη νέων θεραπειών, ενώ οι κυτταρικές και οι γονιδιακές θεραπείες ανοίγουν νέους δρόμους.
– Πόσο σημαντική είναι η ελληνική θυγατρική για τον όμιλό σας;
– Διαθέτουμε μια μακρά και περήφανη ιστορία στην Ελλάδα ήδη από το 1955, και η θυγατρική μας εδώ αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των παγκόσμιων δραστηριοτήτων του ομίλου. Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια σημαντική αγορά, στην οποία δραστηριοποιούμαστε και επενδύουμε εδώ και 70 χρόνια, συνεργαζόμενοι στενά με εγχώριες εταιρείες όπως η K&N Ευθυμιάδης· συμβάλλει επίσης στον παγκόσμιο μηχανισμό καινοτομίας μας – για την ανάπτυξη φαρμάκων, καθώς και νέων προϊόντων προστασίας των καλλιεργειών, σπόρων και ψηφιακών λύσεων για την υποστήριξη των αγροτών. Συνολικά, λοιπόν, η Bayer στην Ελλάδα είναι πολύ περισσότερο από μια εμπορική θυγατρική – είναι ένας στρατηγικός εταίρος για τις φιλοδοξίες του ομίλου στον τομέα της υγείας και της γεωργίας παγκοσμίως.
– Θα μπορούσε η Ελλάδα να αναπτύξει περαιτέρω την έρευνα, την ανάπτυξη και την παραγωγή στον φαρμακευτικό τομέα – και υπό ποιες προϋποθέσεις;
– Η ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξης είναι κάτι που η Ευρωπαϊκή Ενωση οφείλει να επιδιώξει συλλογικά, μέσω της δημιουργίας ενός ρυθμιστικού πλαισίου παγκόσμιας κλάσης, που θα ευνοεί την καινοτομία και θα συμβάλλει στην αναζωογόνηση του οικοσυστήματος των βιοεπιστημών στην Ευρώπη.
Σε αυτή την προσπάθεια, η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, όπως έχει πράξει και σε άλλες πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι γνωστό ότι η χώρα διαθέτει μια δεξαμενή εξαιρετικά καταρτισμένων επιστημόνων, γιατρών και ερευνητών, πολλοί από τους οποίους έχουν αποκτήσει πολύτιμη διεθνή εμπειρία. Τα πανεπιστήμια και τα κέντρα κλινικών μελετών είναι άρτια ενταγμένα στα ευρωπαϊκά ερευνητικά δίκτυα, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα ελκυστικό προορισμό για κλινικές δοκιμές. Για την Bayer, η Ελλάδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του διεθνούς προγράμματος κλινικών δοκιμών της. Την περίοδο 2022-2025, η εταιρεία υποστήριξε, στην Ελλάδα, την υλοποίηση 18 παρεμβατικών κλινικών δοκιμών Φάσης II και III, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε 130 ερευνητικά κέντρα. Οι μελέτες αυτές διεξήχθησαν κυρίως σε δημόσια νοσοκομεία της χώρας, δίνοντας τη δυνατότητα σε περισσότερους από 1.600 ασθενείς –με καρδιαγγειακές, νευρολογικές, νεφρολογικές, ογκολογικές, οφθαλμολογικές και γυναικολογικές παθήσεις– να έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.
– Ποιοι τομείς θεωρείτε ότι έχουν τη μεγαλύτερη δυναμική ανάπτυξης στον κλάδο;
– Βλέπουμε μεγαλύτερη προοπτική ανάπτυξης σε τομείς με υψηλές ακάλυπτες ανάγκες, ιδίως στις καρδιαγγειακές παθήσεις, την ογκολογία και τη νόσο του Πάρκινσον, όπου η παράταση της ζωής και η βελτίωση της ποιότητάς της παραμένουν στον πυρήνα της αποστολής μας. Η τεχνητή νοημοσύνη θα επιταχύνει την ανακάλυψη νέων θεραπειών, ακόμα και στον λεγόμενο «μη φαρμακευτικό» χώρο, ενώ οι κυτταρικές και οι γονιδιακές θεραπείες ανοίγουν νέους δρόμους στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε, και ενδεχομένως μετασχηματίζουμε, αυτές τις ασθένειες.
– Στο νέο διεθνές γεωοικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, ποια είναι η στρατηγική σας;
– Πράγματι, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σημαντικές γεωπολιτικές και γεωοικονομικές μεταβολές. Η παγκόσμια τάξη πραγμάτων εισέρχεται σε ένα κατακερματισμένο πολυμερές περιβάλλον. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία ή η Νότια Αφρική αποκτούν πλέον πιο επιδραστικές θέσεις στη διεθνή σκακιέρα. Η ολοένα και μικρότερη διαθεσιμότητα πόρων, υπό την πίεση της κλιματικής αλλαγής και των εντεινόμενων δημογραφικών ανισορροπιών, αποτελεί μια ακόμη καθοριστική εξέλιξη. Αυτό απαιτεί από πολυεθνικές εταιρείες όπως η δική μας να ενεργούν με στρατηγική διορατικότητα: να αναπτύσσουν μηχανισμούς διαχείρισης γεωπολιτικού ρίσκου, να διαφοροποιούν τις εφοδιαστικές αλυσίδες, τις δομές προμηθειών και τα δίκτυα παραγωγής, να προσαρμόζουν τις στρατηγικές ανάπτυξης σε έναν κατακερματισμένο κόσμο, να επενδύουν σε βιώσιμη καινοτομία, να διατηρούν ενεργό διάλογο με τις κυβερνήσεις στις σχετικές αγορές. Σε έναν κόσμο που εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς, είναι απαραίτητο οι εταιρείες να ενεργούν δυναμικά και γρήγορα, χωρίς να εγκλωβίζονται στη γραφειοκρατία – μια πορεία στην οποία έχουμε εισέλθει στην Bayer τα τελευταία δύο χρόνια.
Η αγροτική παραγωγή της χώρας ξεχωρίζει διεθνώς
– Η γεωργία στην Ελλάδα παραμένει ζωτικής σημασίας τόσο από οικονομικής όσο και από κοινωνικής άποψης. Κοιτάζοντας το μέλλον, ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες που απαιτούνται για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ποιότητας της γεωργίας στη χώρα;
– Η ελληνική γεωργία έχει τη δυνατότητα να διαπρέψει στην παραγωγή υψηλής ποιότητας, βιώσιμων προϊόντων που ικανοποιούν τόσο τις εγχώριες όσο και τις διεθνείς απαιτήσεις. Για να αξιοποιηθεί αυτή η δυνατότητα, είναι ζωτικής σημασίας να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και η εφαρμογή καινοτομιών που θα μπορούν να διασφαλίσουν την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα των Ελλήνων αγροτών. Η διαμόρφωση ενός μακροπρόθεσμου οράματος, το οποίο θα ενθαρρύνει τις επενδύσεις και θα διευκολύνει την ταχύτερη υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών, θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τον μετασχηματισμό του τομέα. Επιπλέον, η ενεργός υποστήριξη των προγραμμάτων κατάρτισης των αγροτών θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, οδηγώντας σε μια πιο ανθεκτική και ακμάζουσα γεωργία στην Ελλάδα.
– Πόσο ανταγωνιστική είναι η ευρωπαϊκή φαρμακευτική βιομηχανία σε διεθνές επίπεδο; Υπάρχουν ρυθμιστικά ή άλλα εμπόδια για την περαιτέρω ανάπτυξή της;
– Βρισκόμαστε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για την ευρωπαϊκή φαρμακευτική βιομηχανία. Και αυτό διότι παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε εξαιρετική επιστημονική γνώση και σημαντικό ταλέντο και καινοτομία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη υπολείπεται σε επίπεδο φαρμακευτικής ανταγωνιστικότητας. Είναι αναγκαίο να αναλάβουμε δράση άμεσα, προκειμένου να ενισχύσουμε την ικανότητα της Ευρώπης να ανακαλύπτει, να αναπτύσσει και να διαθέτει την επόμενη γενιά φαρμάκων. Αυτό προϋποθέτει να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο αποτιμούμε την καινοτομία και να διαμορφώσουμε ένα νομοθετικό πλαίσιο που να προσφέρει προβλεψιμότητα στους επενδυτές, να δημιουργεί κίνητρα για καινοτομία και να εξασφαλίζει πρακτικές λύσεις για ταχύτερη πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες.
Ζωτικής σημασίας για την ελληνική γεωργία είναι να υποστηριχθούν η ανάπτυξη και η εφαρμογή καινοτομιών που θα μπορούν να διασφαλίσουν την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα των αγροτών. Επιπλέον, η ενεργός υποστήριξη των προγραμμάτων κατάρτισης των αγροτών θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, οδηγώντας σε μια πιο ανθεκτική και ακμάζουσα γεωργία στην Ελλάδα.
– Πώς σχεδιάζει η Bayer να εμπλακεί και αν θέλετε να στηρίξει το μέλλον της γεωργίας στην Ελλάδα;
– Η Bayer Hellas κατέχει ηγετική θέση στον ελληνικό γεωργικό τομέα. Ως εταιρεία που στηρίζεται στην καινοτομία, παρέχει στους Ελληνες αγρότες λύσεις οι οποίες τους δίνουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν πιο βιώσιμες αποδόσεις, σε μια εποχή όπου οι προκλήσεις που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή γίνονται ολοένα και πιο έντονες. Επιτρέψτε μου να αναφέρω ορισμένα παραδείγματα: Τα επόμενα χρόνια σκοπεύουμε να φέρουμε στην Ελλάδα μια νέα, πραγματικά καινοτόμο ποικιλία καλαμποκιού. Πρόκειται για το Preceon Smart Corn, το οποίο ξεχωρίζει αμέσως, καθώς είναι περίπου κατά ένα τρίτο μικρότερο σε μέγεθος σε σχέση με το παραδοσιακό καλαμπόκι που όλοι γνωρίζουμε. Αυτό το καθιστά πιο ανθεκτικό στους ισχυρούς ανέμους, επιτρέπει την πιο πυκνή φύτευσή του και, τελικά, οδηγεί σε μεγαλύτερες αποδόσεις. Η συγκεκριμένη καινοτομία αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την καλλιέργεια καλαμποκιού. Πρόσφατα καταθέσαμε αίτηση καταχώρισης στην Ευρωπαϊκή Ενωση για το ζιζανιοκτόνο Icafolin. Το Icafolin ανήκει σε μια νέα κατηγορία χημικών ουσιών. Επιτρέπει τη χρήση μικρότερων δόσεων και μια πιο στοχευμένη εφαρμογή, ενώ παρουσιάζει εξαιρετικό επίπεδο ασφάλειας και βιωσιμότητας. Ερχεται να συμπληρώσει τα ήδη υπάρχοντα ζιζανιοκτόνα. Τα ζιζάνια αναπτύσσουν ανθεκτικότητα και, επομένως, οι αγρότες χρειάζονται συνεχώς νέα εργαλεία στη διάθεσή τους. Παράλληλα, επενδύουμε στην ανάπτυξη και διάθεση ψηφιακών λύσεων, ειδικά προσαρμοσμένων στις ανάγκες των Ελλήνων αγροτών. Ενδεικτικά, οι πλατφόρμες Nematool και ResiYOU Digital, για φρούτα και λαχανικά, προσφέρουν υποστήριξη στους καλλιεργητές αλλά και σε άλλους σημαντικούς κρίκους της αλυσίδας αξίας των τροφίμων, βοηθώντας τους να λαμβάνουν ορθές αποφάσεις, από το χωράφι μέχρι το ράφι.
