Το επεισόδιο με την εισβολή των ρωσικών drones στην Πολωνία είναι ένα μήνυμα αφύπνισης για τη Βορειοατλαντική Συμμαχία ώστε να προχωρήσει άμεσα στην ενίσχυση των βόρειων και ανατολικών συνόρων της, λέει ο Ιαν Λέσερ, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης German Marshall Fund με έδρα τις Βρυξέλλες. Ο κ. Λέσερ επισημαίνει, επίσης, πως η τακτική του Ισραήλ με τα απανωτά χτυπήματα στις χώρες της Μέσης Ανατολής απομακρύνει την προσπάθεια εκεχειρίας και υποδαυλίζει την ίδια την ασφάλεια του Ισραήλ.
– Tο περιστατικό με τα ρωσικά drones στο έδαφος της Πολωνίας είναι μια κλιμάκωση από την πλευρά της Μόσχας;
– Εχει αυτό το αποτέλεσμα αναμφίβολα, επειδή υπογραμμίζει μια υπάρχουσα απειλή, αλλά την καθιστά πολύ άμεση και πολύ πραγματική, όχι μόνο για τους Πολωνούς, αλλά και για τη Συμμαχία. Είναι πολύ δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς ακριβώς γιατί συνέβη αυτό, είτε ήταν κάτι σκόπιμο είτε απλώς ένας μεγάλος αριθμός μη επανδρωμένων αεροσκαφών που βγήκαν εκτός πορείας. Οποιο και αν είναι το κίνητρο, οι κίνδυνοι από περιστατικά αυτού του είδους έχουν γίνει πλέον ξεκάθαροι.
Ο Πούτιν και η ρωσική στρατιωτική ηγεσία προσπαθούν να διερευνήσουν την άμυνα του ΝΑΤΟ, για να μετρήσουν όχι μόνο την επιχειρησιακή αντίδραση αλλά και την πολιτική αντίδραση
– Πιστεύετε πως μπορεί να σηματοδοτεί μια νέα στρατηγική από τη Μόσχα; Μήπως δοκιμάζει τα νερά;
– Είναι πολύ πιθανό. Εκτός αν δεχθούμε πως η κλίμακα των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο που οι πιθανότητες λάθους είναι πολύ αυξημένες. Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε τα κίνητρα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Πούτιν και η ρωσική στρατιωτική ηγεσία προσπαθούν να διερευνήσουν την άμυνα του ΝΑΤΟ για να μετρήσουν όχι μόνο την επιχειρησιακή αντίδραση αλλά και την πολιτική αντίδραση. Θα μπορούσε εξίσου εύκολα να είναι μια τυχαία εξέλιξη. Αλλά αυτό που δεν είναι τυχαίο είναι ο προφανής κίνδυνος να συμβούν τέτοια γεγονότα, όταν επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης κλίμακας συμβαίνουν ακριβώς δίπλα.
– Νιώθετε πως το ΝΑΤΟ έχει δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση στη Ρωσία;
– Νομίζω ότι το σαφές μήνυμα θα είναι το ΝΑΤΟ να κινηθεί πολύ γρήγορα για να αυξήσει την ικανότητα αεράμυνάς του στα βόρεια και στα ανατολικά. Αυτό είναι ήδη, φυσικά, κάτι που βρίσκεται στα σκαριά και σχεδιάζεται μια πολύ μεγάλης κλίμακας επένδυση σε ολόκληρη τη Συμμαχία όσον αφορά την αεράμυνα και την πυραυλική άμυνα. Τώρα όμως υπάρχει μια πολύ άμεση ανάγκη, και θα με εξέπληττε αν τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν επικεντρωθούν σε αυτό πολύ γρήγορα, επειδή είναι μια πτυχή της αποτροπής και της άμυνας που αγγίζει την ασφάλεια των κοινωνιών.
– Σε ό,τι αφορά τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, πώς ερμηνεύετε την κίνηση του Νετανιάχου να επιτεθεί στο Κατάρ; Ηταν μια επικίνδυνη ή μια λογική κίνηση;
– Μπορεί να είναι λογική, αλλά σίγουρα είναι επικίνδυνη σε πολλά επίπεδα. Ισως όχι επιχειρησιακά επικίνδυνη. Προφανώς, οι Ισραηλινοί έχουν την ικανότητα να πραγματοποιήσουν αυτήν την επιχείρηση χωρίς απώλειες. Αλλά επικίνδυνη διότι επιτείνει την επιταχυνόμενη διάβρωση των μακροχρόνιων σχέσεων του Ισραήλ, όχι μόνο με τους δρώντες της περιοχής, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακόμη και με την κυβέρνηση Τραμπ, όπου υπάρχει μια βασική αλληλεγγύη με την κυβέρνηση Νετανιάχου.
Για αυτό και υπάρχει προφανής δυσαρέσκεια από την άλλη πλευρά. Δεν νομίζω ότι κανείς επιδιώκει περαιτέρω κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή. Και, προφανώς, ένα τέτοιο χτύπημα μπορεί να αποδοθεί στην ισραηλινή αντιτρομοκρατική πολιτική. Αν γίνουμε πιο κυνικοί, στον πολιτικό τακτικισμό στο εσωτερικό του Ισραήλ. Τούτου λεχθέντος θα σημείωνα ότι η αντίδραση μέχρι στιγμής ήταν σχετικά συγκρατημένη. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα αλλάξει πολύ την περιφερειακή εξίσωση. Εχουν γίνει τόσο πολλές επιθέσεις κάθε είδους τα τελευταία χρόνια, που κατά μία έννοια η τελευταία ήταν απλώς άλλη μία.
Πιστεύουν ότι η ισραηλινή απάντηση στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου ήταν δικαιολογημένη, αλλά σε αυτό το σημείο έχει ξεπεράσει τα όρια
– Ωστόσο, πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν πως η επιθετικότητα του Ισραήλ δεν κάνει το Ισραήλ πιο ασφαλές.
– Λοιπόν, υπάρχουν πολλοί Ισραηλινοί στρατηγικοί αναλυτές που θα συμφωνούσαν με αυτό. Πιστεύουν ότι η ισραηλινή απάντηση στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου ήταν δικαιολογημένη, αλλά σε αυτό το σημείο έχει ξεπεράσει τα όρια. Κι αυτό ισχύει πάνω απ’ όλα, νομίζω, στη Γάζα. Αλλά σαφώς έχει συνέπειες στη Δυτική Οχθη. Εχει συνέπειες ευρύτερα σε όλη την περιοχή. Και βέβαια υπάρχουν σαφείς κίνδυνοι σε αυτή τη στρατηγική, τους οποίους οι Ισραηλινοί γνωρίζουν πολύ καλά.
– Και πώς βλέπετε το ρόλο των ΗΠΑ; Ο πρόεδρος Τραμπ δεν φάνηκε ευχαριστημένος από την επίθεση στο Κατάρ. Κι αναρωτιέμαι, εννέα μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δεν έχει καταφέρει να επιβάλει εκεχειρία σε καμία από τις δυο συγκρούσεις, αν και αυτό είχε εξαγγείλει.
– Νομίζω, πριν αναλάβει ξανά τα καθήκοντά του ο πρόεδρος Τραμπ δημιουργήθηκε μια προσδοκία ότι θα παρουσίαζε μια εσωστρεφή Αμερική. Στην πραγματικότητα, αυτό που έχουμε δει δεν είναι απομονωτισμός, αλλά υπερ-μονομερισμός. Η αποτυχία επίτευξης εκεχειρίας στην Ουκρανία, η συνεχιζόμενη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, αυτά είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα συγκρούσεων που δεν επιδέχονται αμερικανική παρέμβαση. Ακόμα και στρατιωτική επέμβαση. Αυτό θα ήταν απογοητευτικό για οποιαδήποτε αμερικανική κυβέρνηση και πρέπει να φανταστώ ότι είναι διπλά απογοητευτικό για την κυβέρνηση Τραμπ, επειδή ο πρόεδρος σαφώς ενδιαφέρεται για τα διεθνή αποτελέσματα, ώστε να τα περιγράψει ως νίκες της Αμερικής και, μάλιστα, πολιτικές νίκες για την προεδρία. Νομίζω ότι υπάρχει μια αίσθηση ότι η έλλειψη ελέγχου, ακόμη και σε σχέση με μακροχρόνιους εταίρους όπως το Ισραήλ, πρέπει να είναι ιδιαίτερα απογοητευτική για αυτήν την κυβέρνηση.
