Τον κίνδυνο να χάσει το Ισραήλ τη δημοκρατική του ταυτότητα επισημαίνει σε δραματικούς τόνους στην «Κ» ο πρώην διευθυντής της ισραηλινής υπηρεσίας ασφαλείας και αντικατασκοπείας (Σιν Μπετ), Αμι Αγιαλόν. Ασκώντας αιχμηρή κριτική προς την κυβέρνηση Νετανιάχου, ο Αγιαλόν παραδέχεται ότι στρατιωτικά έχει πλήρως εξουδετερωθεί η Χαμάς και εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν πάνω από 550 πρώην αξιωματικούς των υπηρεσιών πληροφοριών και των ενόπλων δυνάμεων να ζητήσουν την παρέμβαση του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου.
– Πρόσφατα συντάξατε επιστολή προς τον πρόεδρο Τραμπ για να τερματιστεί ο πόλεμος, δηλώνοντας ότι η Χαμάς δεν αποτελεί στρατηγική απειλή για το Ισραήλ. Ταυτόχρονα, ο Νετανιάχου δηλώνει το αντίθετο. Πώς αξιολογείτε την κατάσταση σήμερα και γιατί ζητάτε την παρέμβαση του προέδρου Τραμπ;
– Η Χαμάς έχει μια στρατιωτική πτέρυγα η οποία καταστράφηκε και δεν λειτουργεί σήμερα ως στρατιωτική οργάνωση στη Γάζα. Ομως, διατηρεί πολλές ομάδες τρομοκρατών και θα συνεχίσουν να επιτίθενται σε κάθε Ισραηλινό στρατιώτη, όσο μπορούν. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα δεν λειτουργούν ως οργάνωση και όλοι οι ηγέτες και οι διοικητές τους σκοτώθηκαν. Η οργάνωση κατέρρευσε. Και γι’ αυτό πιστεύουμε ότι όλοι οι στρατιωτικοί στόχοι επιτεύχθηκαν. Πλέον, ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε είναι μέσω της πολιτικής και της διπλωματίας και αυτό είναι κάτι που ο Νετανιάχου δεν δέχεται και δεν καταλαβαίνει. Από την πλευρά μας, προσπαθούμε να πείσουμε τον Νετανιάχου με κάθε δυνατό τρόπο να δει τη στρατιωτική πραγματικότητα, αλλά δεν ακούει.
Οι στόχοι του είναι πολιτικοί, και το μόνο που θέλει είναι να παραμείνει στην εξουσία. Δεν τον ενδιαφέρει το μέλλον του Ισραήλ, δεν τον ενδιαφέρει η δημοκρατία μας και δεν τον ενδιαφέρει η ασφάλειά μας. Και γι’ αυτό απευθυνόμαστε στη διεθνή κοινότητα. Σήμερα, με άλλα 600 άτομα ζητάμε από τον Αμερικανό πρόεδρο να ηγηθεί, όχι να επιβληθεί. Να οδηγήσει την περιοχή σε ένα καλύτερο μέλλον. Στην επιστολή μας εξηγούμε ότι πλέον δεν είναι μια περιορισμένη σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, αλλά μια περιφερειακή σύγκρουση που, αν δεν την τερματίσουμε με διπλωματία και πολιτικό ταλέντο, θα επεκταθεί και θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη διεθνή κοινότητα, είτε στην οικονομία είτε στη σταθερότητα.
Δεν υπάρχει δικαιολογία – Δεν είναι γενοκτονία, γιατί δεν υπάρχει πρόθεση να εξαλειφθεί ο παλαιστινιακός λαός. Αλλά είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή. Είναι δική μας ευθύνη να το σταματήσουμε και δεν υπάρχει τρόπος να το δικαιολογήσουμε.
– Διαπράττει το Ισραήλ γενοκτονία, όπως το κατηγορούν πολλές δυτικές κοινωνίες;
– Οχι, δεν το πιστεύω. Δεν είναι γενοκτονία, γιατί δεν υπάρχει πρόθεση να εξαλειφθεί ο παλαιστινιακός λαός. Αλλά ακόμα και χωρίς πρόθεση, είναι μια ανθρωπιστική καταστροφή. Και παρότι δεν είναι γενοκτονία, είναι δική μας ευθύνη να το σταματήσουμε και δεν υπάρχει τρόπος να το δικαιολογήσουμε. Οχι μόνο εξαιτίας αυτού που κάνουμε στη Γάζα, δηλαδή τη δολοφονία αμάχων και αθώων παιδιών και γυναικών, αλλά κυρίως επειδή δεν υπάρχει πολιτικός στόχος. Αντίθετα, με αυτήν την κατάσταση θα χάσουμε την ταυτότητα μας ως εβραϊκό δημοκρατικό κράτος και θα αντιμετωπίσουμε πολύ χειρότερους εχθρούς αν επικρατήσει το χάος.
– Από την άλλη, το Ισραήλ φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τη διπλωματία και να μιλάει μόνο με στρατιωτική δύναμη. Γιατί η διπλωματία δεν είναι λύση σήμερα για την κυβέρνηση του Νετανιάχου;
– Η δημοκρατία μας βασίζεται σε κυβερνήσεις συνασπισμού (λόγω της απλής αναλογικής) και ο Νετανιάχου δημιούργησε ένα συνασπισμό ο οποίος καθοδηγείται από μια πολύ μικρή μειοψηφία, πιθανώς το 10%-12% του ισραηλινού λαού, που πιστεύει στην εβραϊκή υπεροχή και στον ρατσισμό. Αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτή η γη είναι ιερή και δεν έχουμε το δικαίωμα να τη δώσουμε σε κανέναν. Και είναι έτοιμοι να τους σκοτώσουν όλους για να το επιτύχουν. Αλλά αυτή είναι μια μικρή μειοψηφία. Ωστόσο, λόγω του συστήματος που απαιτεί κυβερνήσεις συνεργασίας, ελέγχουν την κυβέρνησή μας. Ο Νετανιάχου παραδόθηκε για να παραμείνει στην εξουσία, αφήνοντάς τους να οδηγήσουν το Ισραήλ σε αδιέξοδο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σφαγή της 7ης Οκτωβρίου δημιούργησε μια σημαντική επίδραση στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τους εχθρούς μας. Σήμερα, οι περισσότεροι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι όλοι οι Παλαιστίνιοι είναι Χαμάς και οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι πιστεύουν ότι όλοι οι Ισραηλινοί είναι Σμότριτς και Μπεν-Γκβιρ (σ.σ. ηγέτες μικρών κομμάτων της άκρας Δεξιάς που ελέγχουν αθροιστικά τις 20 από τις 67 έδρες του κυβερνητικού συνασπισμού) και υποστηρικτές της εβραϊκής υπεροχής, κάτι που είναι εντελώς λάθος.
– Επομένως η ακροδεξιά συμμαχία με τον Σμότριτς και τον Μπεν-Γκβιρ οδηγεί το Ισραήλ σε στρατηγικά λάθη;
– Οχι απλώς σε λάθη, αλλά σε ένα φρικτό μέλλον.
– Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, Εγιάλ Ζαμίρ, προειδοποίησε για τις επιπλοκές που θα προκαλέσει μια πλήρης κατοχή της Γάζας. Συμφωνείτε με την εκτίμησή του;
– Αυτό που είπε είναι ότι όσα μπορούσαμε να επιτύχουμε με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης τα έχουμε επιτύχει. Αυτή είναι η στιγμή για την αξιοποίηση της πολιτικής και της διπλωματίας, αλλά οι υπουργοί τού επιτέθηκαν αντί να καταλάβουν το μήνυμα.
– Αρα οι πολιτικοί δεν ακούν τις εκτιμήσεις του στρατού;
– Ακριβώς. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα σε στρατιωτικά θέματα και δεν ακούν επειδή δεν τους νοιάζει.
– Κατά τη γνώμη σας, ο Νετανιάχου θυσιάζει τους ομήρους για χάρη της πολιτικής του επιβίωσης;
– Ναι. Είναι έτοιμος να θυσιάσει τους ομήρους και είναι έτοιμος να θυσιάσει και τη δημοκρατία μας. Επίσης, θυσιάζει και την ασφάλειά μας, γιατί αν δεν τερματίσουμε αυτόν τον πόλεμο, θα γίνεται όλο και πιο βίαιος μέρα με την ημέρα. Επιπροσθέτως, θέτουμε σε κίνδυνο την ειρήνη μας με την Αίγυπτο και την Ιορδανία, επειδή ο αραβικός λαός απαιτεί κάτι να γίνει στη Γάζα. Το παλαιστινιακό ζήτημα ενώνει όλους τους μουσουλμάνους, ειδικά όταν βλέπουν δεκάδες χιλιάδες αθώους ανθρώπους να πεθαίνουν στη Γάζα. Οπότε, ναι, θα οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο πόλεμο και θα επιστρέψουμε στη δεκαετία του ’50.
Ατέρμονος πόλεμος – Το παλαιστινιακό ζήτημα ενώνει όλους τους μουσουλμάνους, ειδικά όταν βλέπουν δεκάδες χιλιάδες αθώους ανθρώπους να πεθαίνουν στη Γάζα. Θα οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο πόλεμο και θα επιστρέψουμε στη δεκαετία του ’50.
– Φοβάστε έναν «θρησκευτικό πόλεμο»;
– Ναι, και για αυτό υποστηρίζω τη γαλλο-σαουδαραβική πρωτοβουλία, που σημαίνει ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε την Παλαιστίνη ως κράτος και οι Παλαιστίνιοι αξίζουν αυτοδιάθεση. Και η πραγματικότητα των «δύο κρατών» είναι η μόνη βιώσιμη πραγματικότητα στην οποία εμείς, το Ισραήλ, θα διατηρήσουμε τη δημοκρατική ταυτότητά μας και θα αυξήσουμε την ασφάλειά μας.
– Είναι ακόμα εφικτή η λύση των «δύο κρατών»;
– Ναι. Είναι η μόνη βιώσιμη λύση. Αν με ρωτάτε, θα είναι εφικτή αύριο; Η απάντηση είναι «όχι», και θα είναι μια πολύ δύσκολη διαδικασία με σκαμπανεβάσματα και πολλοί άνθρωποι στο Ισραήλ θα κάνουν τα πάντα για να την εμποδίσουν, το ίδιο και Παλαιστίνιοι, αλλά πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να συμβεί και είναι καιρός να καταλάβουμε ποιο πρέπει να είναι το μέλλον.
