Ο Τζο Τρίπι θεωρείται ο θεμελιωτής της ψηφιακής στρατηγικής στην πολιτική επικοινωνία, αφού ήταν ο πρώτος που 21 χρόνια πριν, το 2004, χρησιμοποίησε το Διαδίκτυο όχι ως μέσο προβολής, αλλά ως εργαλείο οργάνωσης, κινητοποίησης και χρηματοδότησης μιας πολιτικής εκστρατείας. Hταν ο επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του κυβερνήτη του Βερμόντ, Χάουαρντ Ντιν, στον δρόμο για το χρίσμα των Δημοκρατικών στις εκλογές του 2004. Μπορεί να έχασε, ωστόσο άλλαξε για πάντα τους όρους διεξαγωγής των εκλογικών εκστρατειών.
Σήμερα, εξακολουθεί να θεωρείται ένας από τους πλέον καταξιωμένους αναλυτές της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, ενώ συνεχίζει να παρεμβαίνει μέσω του podcast «That Trippi show». Πριν γίνει ευρύτερα γνωστός στις ΗΠΑ, είχε προλάβει να συνεργαστεί με τον Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές του 1993 και έκτοτε διατηρεί επαφή με τη χώρα μας. Παραμένει, ωστόσο, ιδιαίτερα απαισιόδοξος για την πολιτική και τον τρόπο που διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος στον δυτικό κόσμο και ασκεί δριμεία κριτική στον Τραμπ – ελπίζει ωστόσο στο ρήγμα της σχέσης του Αμερικανού προέδρου με τον δισεκατομμυριούχο Ελον Μασκ, ώστε να ευνοηθεί το Δημοκρατικό Κόμμα.
– Στη διάρκεια της καριέρας σας έχετε δει πολλά. Πώς θα περιγράφατε την κατάσταση της αμερικανικής δημοκρατίας σήμερα και τι είδους στρατηγική λειτουργεί σε ένα τόσο βαθιά πολωμένο περιβάλλον;
– Νομίζω σήμερα συμβαίνει η μεγαλύτερη αλλαγή στα 249 χρόνια της αμερικανικής ιστορίας. Αυτό που ζούμε δεν είναι μια αλλαγή στον άξονα Δεξιάς ή Αριστεράς. Εδώ έχουμε μια αυταρχική, απόλυτη εξουσία που αμφισβητεί το ίδιο το Σύνταγμα και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πράγματα στη δημοκρατία. Εχουμε την περίπτωση ενός ηγέτη που επιδιώκει να ασκήσει τη θέλησή του ανεξάρτητα από τις αποφάσεις των δικαστηρίων ή του Κογκρέσου. Ακόμη και το κόμμα του είναι πλήρως υποδουλωμένο σε αυτόν. Αρα μιλάμε για κάτι περισσότερο από μια απλή αναδιάταξη. Είναι μια πολύ επικίνδυνη στιγμή για τη δημοκρατία.
– Σε αυτή την περίοδο, λοιπόν, όπως περιγράφετε, που χαρακτηρίζεται από παραπληροφόρηση και μειωμένη εμπιστοσύνη στους θεσμούς, ισχύουν τα παραδοσιακά εργαλεία στην άσκηση πειθούς;
– Προφανώς έχουν αλλάξει ριζικά. Υπήρχε μια εποχή που στόχος ήταν να περάσεις κρυφά σε ένα δημοσιογράφο ή σε έναν εκδότη το δικό σου αφήγημα ή ένα κομμάτι κομματικής προπαγάνδας. Αυτό έχει πλέον τελειώσει. Γι’ αυτό και η δημοσιογραφία δεν μπορεί να παρακολουθήσει την ταχύτητα με την οποία παράγονται τα νέα. Ο καθένας αποφασίζει να αναπτύξει τη θεωρία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι έπειτα ένας ολόκληρος στρατός είναι εκεί για να πολλαπλασιάσει και να διαδώσει τα μηνύματα. Το κλειδί, λοιπόν, είναι το πώς θα ενσταλάξουμε μεγαλύτερη ευθύνη στους πολίτες, στους αναγνώστες και στους χρήστες. Να αναρωτιούνται: «Πού άκουσα αυτές τις πληροφορίες»; Να κάνουν τη δική τους έρευνα. Να βεβαιωθούν πριν τις διαδώσουν από πού τις διάβασαν, αν είναι ακριβείς ή όχι και από ποιους προήλθαν. Και νομίζω είναι καθήκον των κομμάτων, ειδικά του Δημοκρατικού Κόμματος, να αυξήσουν το επίπεδο ευθύνης των πολιτών απέναντι στην πληροφορία. Είναι ένα θέμα που δεν αφορά μόνο τη χώρα μας, αφορά κάθε φιλελεύθερη δημοκρατία όπου ο καθένας, για τους δικούς του λόγους, θα προσπαθήσει να προκαλέσει κάποια διαίρεση στο εσωτερικό.
Αυταρχική εξουσία – Σήμερα συμβαίνει η μεγαλύτερη αλλαγή στα 249 χρόνια της αμερικανικής ιστορίας. Αυτό που ζούμε δεν είναι μια αλλαγή στον άξονα Δεξιάς ή Αριστεράς. Εδώ έχουμε μια αυταρχική, απόλυτη εξουσία που αμφισβητεί το ίδιο το Σύνταγμα.
– Εσείς θεωρείστε από όλους ο θεμελιωτής των ψηφιακών εκστρατειών στην πολιτική, από την περίοδο που συνεργαστήκατε με τον Χάουαρντ Ντιν το 2004. Πιστεύετε πως ο τρόπος με τον οποίο εξελίχθηκε το ψηφιακό τοπίο μάς έφερε σε καλύτερη ή σε χειρότερη θέση;
– Είμαστε σε πολύ χειρότερη θέση. Το είχα γράψει στο βιβλίο μου ήδη από το 2004. Δεν ξέρουμε ποιος χρησιμοποιεί την τεχνολογία, εάν το κάνει με καλές ή κακές προθέσεις. Και είχα πει πως εάν οι έχοντες καλή πρόθεση δεν προστατεύσουν την τεχνολογία από όσους την επιβουλεύονται, τότε οι τελευταίοι θα την καταλάβουν. Είτε πρόκειται για μια εταιρεία, για κάποιους που ζητούν περισσότερα «κλικ», είτε για τον Πούτιν, είτε για κάποια πολιτική δύναμη. Και το χειρότερο είναι πως πλέον δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με ανθρώπους, αλλά με bots και με αλγορίθμους που παίζουν το παιχνίδι. Λέω συχνά, πάντως, πως τα όσα έχουν συμβεί στην Ελλάδα, όπου η χρήση της τεχνολογίας δημιουργεί μια καλύτερη, ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ της κυβέρνησης και των πολιτών, καταπολεμώντας τη γραφειοκρατία, είναι ένας τρόπος εκσυγχρονισμού του τοπίου.
– Ο Ελον Μασκ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να δημιουργήσει ένα πολιτικό κόμμα στις ΗΠΑ. Θεωρείτε πως ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου μπορεί να ανατρέψει το αμερικανικό πολιτικό σύστημα;
– Πρόκειται για έναν απρόβλεπτο, επικίνδυνο τύπο. Δεν νομίζω πως οι δημοκρατικοί πολίτες των ΗΠΑ θα ψηφίσουν ένα τέτοιο κόμμα. Είτε μιλάμε για τους Δημοκρατικούς, τους ανεξάρτητους, ή ακόμη και το 20% των Ρεπουμπλικανών, που αρχίζουν να ανησυχούν για το πόσο αντιδημοκρατικός είναι ο Τραμπ. Το πιο πιθανό είναι να δημιουργήσει ένα σχίσμα, ένα χάσμα μεταξύ των υποστηρικτών του Τραμπ. Οπότε αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει ευεργετικά για τους Δημοκρατικούς το 2026, στις ενδιάμεσες εκλογές. Δεν θα μπορούσε να κερδίσει κάτι, ούτε να εκλέξει κάποιον υποψήφιο, ωστόσο θα διχάσει τη ρεπουμπλικανική ψήφο. Κι αυτό θα άλλαζε τη δυναμική των ενδιάμεσων εκλογών, επιτρέποντας στους Δημοκρατικούς να εκλέξουν περισσότερους υποψηφίους το 2026.
– Κλείνετε σχεδόν 50 χρόνια στην πολιτική. Θεωρείτε πως οι προεκλογικές καμπάνιες έχουν τη δυνατότητα να εμπνεύσουν και να ενώσουν ή πιστεύετε πως η εποχή της ελπίδας στην πολιτική έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί;
– Νομίζω έχει παρέλθει γιατί πλέον έχουμε μάθει στην πολιτική όπου η προπαγάνδα και ο διχασμός κυριαρχούν και ο ένας μισεί τον άλλον. Θεωρώ όμως ότι στο μέλλον θα αναδυθεί ένας ηγέτης που θα έχει θετικό όραμα, θα εμπνεύσει. Που θα πει πώς θα διορθώσουμε τα προβλήματά μας συνεργαζόμενοι. Το πρώτο μέρος αυτού του βήματος είναι η εφευρετικότητα. Να εμπνευστούμε από τον Περικλή, από τον τρόπο που συνδεόταν με την κοινότητα.
Το ελληνικό μοντέλο – Είναι αξιέπαινο αυτό που έχει πετύχει η ελληνική κυβέρνηση, να χρησιμοποιείς την τεχνολογία για να επαναφέρεις την εμπιστοσύνη στους θεσμούς του κράτους. Και θεωρώ πως κάθε δημοκρατικό κόμμα πρέπει να
αντιγράψει αυτό το μοντέλο.
Χρειάζεται η οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και της κυβέρνησης. Θα είναι μεγάλο βήμα προς το μέλλον, εάν θέλουμε μια ζωντανή δημοκρατία, όπου οι άνθρωποι πιστεύουν στην κυβέρνηση και στην ικανότητα να λύνει και να διορθώνει προβλήματα. Νομίζω είναι αξιέπαινο αυτό που έχει πετύχει η ελληνική κυβέρνηση, να χρησιμοποιείς την τεχνολογία για να επαναφέρεις την εμπιστοσύνη στους θεσμούς του κράτους. Και θεωρώ πως κάθε δημοκρατικό κόμμα πρέπει να αντιγράψει αυτό το μοντέλο.
– Η σχέση σας με τη χώρα μας πάει πολλά χρόνια πίσω, από την προεκλογική εκστρατεία του 1993. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την Ελλάδα; Παρακολουθείτε την εγχώρια πολιτική σκηνή;
– Αγαπάω κάθε στιγμή της ενασχόλησής μου με την Ελλάδα, από την αρχή της εμπλοκής μου στα πολιτικά πράγματα. Και προφανώς παρακολουθώ τι συμβαίνει. Ημουν εκεί το 1993, συμβουλεύοντας τον Ανδρέα Παπανδρέου στις εκλογές απέναντι στον πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού. Ημουν στην Αθήνα όταν ήρθε ο Ομπάμα, συμβούλευα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και είμαι εντυπωσιασμένος από τις αλλαγές που έγιναν στη χώρα σας.
Από μια περίοδο που είχε χαθεί η πίστη στη δημοκρατία και στους θεσμούς της μέχρι τώρα, που τα πράγματα έχουν βελτιωθεί πολύ. Και πάντα λέω πως έχουμε πολλά να μάθουμε από την Ελλάδα. Παρακολουθώ και τον υπουργό Οικονομικών, τον κ. Πιερρακάκη, και τις αλλαγές που έκανε στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση – μπορεί να έχουμε ιδεολογικές διαφορές, ωστόσο υπάρχουν πολλά να διδαχθούμε από τα διάφορα εργαλεία που χρησιμοποιεί κανείς στη δημοκρατία για να πετύχει την αλλαγή.
