Ε ίναι κοινή η διαπίστωση ότι τα πανεπιστήμια δεν επιτελούν επαρκώς την αποστολή τους. Οι φωτεινές εξαιρέσεις το μόνο που κάνουν είναι να υπογραμμίζουν τις ανεπάρκειες του κανόνα. Το ζήτημα είναι κρίσιμο, γιατί η ποιότητα της εκπαίδευσης καθορίζει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο το επίπεδο πολιτισμικής ανάπτυξης, αλλά και την ικανότητα μιας χώρας στο πεδίο της οικονομίας. Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό θεωρείται η πιο σημαντική και παραγωγική απ’ όλες. Ολοι ομιλούν για την «κοινωνία της γνώσης», αλλά η Ελλάδα συνεχίζει να εμφανίζει εξόφθαλμα και απαράδεκτα ελλείμματα σ’ αυτόν τον τομέα.
Κατά συνέπεια, η μεταρρύθμιση με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας σπουδών είναι επιτακτική όσο ποτέ. Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει. H κοινή γνώμη έχει απαλλαγεί σε μεγάλο βαθμό από προκαταλήψεις και είναι έτοιμη να αποδεχθεί τολμηρές αλλαγές. Υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση θα ακολουθούσε με ευλάβεια πολιτική ανοικτών και συναινετικών διαδικασιών, με σκοπό τη διαμόρφωση ενός εθνικού ριζοσπαστικού σχεδίου για την εκπαίδευση, το οποίο θα υπερβαίνει τον ορίζοντα και τις σκοπιμότητες της παρούσας κυβέρνησης. Ενα σχέδιο, το οποίο θα σπάσει αγκυλώσεις, θα εμπεδώσει μία άλλη νοοτροπία, θα αναβαθμίσει την εκπαιδευτική διαδικασία και βεβαίως θα θεσμοθετήσει έναν αξιόπιστο μηχανισμό συστηματικής αξιολόγησης καθηγητών και φοιτητών.
Είναι αλήθεια ότι αρχικά δρομολογήθηκε ένας εθνικός διάλογος, ο οποίος σύντομα εκφυλίσθηκε – είναι αλήθεια όχι τόσο λόγω κυβερνητικής ευθύνης. Αντί να λάβουν το μήνυμα και να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί, η υπουργός και οι συνεργάτες της όχι μόνο προσπάθησαν να επιβάλουν τη δική τους γραμμή, αλλά και χειρίσθηκαν την υπόθεση με τη γνωστή αλαζονεία της εξουσίας και την επίσης γνωστή μικροπολιτική πονηριά. Δεν έλαβαν υπόψη τους ότι ο χώρος είναι εξαιρετικά ευαίσθητος, ότι δεν ανέχεται αυταρχισμούς και επίδειξη πυγμής. Οι φοιτητές έχουν την τάση να εκτονώνουν την ανασφάλεια όσον αφορά το επαγγελματικό τους μέλλον, καταπατώντας τα όρια. Εχουν ανάγκη να βιώσουν τη μοναδική εμπειρία συλλογικής «μέθης» και να δημιουργήσουν τα δικά τους γεγονότα.
Η έλλειψη πολιτικής ευαισθησίας και διορατικότητας είχε ως πρακτικό αποτέλεσμα την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων και την παράλυση των πανεπιστημίων, που τελικώς οδήγησε στην πρόσφατη άτακτη υποχώρηση της κ. Γιαννάκου. Το υπαρκτό πλέγμα των μικρομεσαίων συμφερόντων στα πανεπιστήμια δεν είχε από μόνο του το ηθικό και πολιτικό εκτόπισμα να επιβάλει τη στασιμότητα. Το καταφέρνει, όμως, με καραμπόλα. Για την ακρίβεια, με την πολύτιμη -κατ’ αντιδιαστολή- συμβολή του υπουργείου Παιδείας.
