Επιτρέψτε μου πρώτα να χρησιμοποιήσω τον όρο «Εκπαίδευση» αντί του όρου «Παιδεία». Στη Βουλή, προχθές, όλοι μιλούσαν για Παιδεία και εννοούσαν την Εκπαίδευση και μάλιστα μόνο τη δημόσια. Αλλο, όμως, Εκπαίδευση και άλλο Παιδεία. Σε διαφορετικές διαπιστώσεις καταλήγει κανείς όταν συζητάει για το ένα και σε διαφορετικές για το άλλο.
Η δεύτερη απορία μου αφορά τον λεγόμενο «εθνικό διάλογο». Επειδή πιστεύω ότι ο κατ’ εξοχήν εθνικός διάλογος διεξάγεται στην αίθουσα του Κοινοβουλίου, ιδίως όταν συζητούνται τα νομοσχέδια μεταξύ των αντιπροσώπων του έθνους και μάλιστα με νωπή εντολή, διερωτώμαι ειλικρινά τι μπορεί να είναι ένας άλλος «εθνικός διάλογος». Διάλογος π.χ. με τους εκπαιδευτικοόυς (δηλαδή με τη συνδικαλιστική τους οργάνωση) θα μπορούσε να είναι χρήσιμος, αλλά δεν είναι «εθνικός» και, εν πάση περιπτώσει, την εκπαιδευτική πολιτική, όπως και κάθε πολιτική, τη χαράσσει η κυβέρνηση με κοινοβουλευτικές διαδικασίες και με αποκλειστική ευθύνη. Αναφερόμαστε στην καλύτερη περίπτωση, μάλλον σπάνια. Στη χειρότερη και πιο συνηθισμένη ο εξωκοινοβουλευτικός «εθνικός διάλογος» καταλήγει σε συναλλαγή μεταξύ επιμέρους συμφερόντων.
Διάβασα στις εφημερίδες ότι τα δύο μεγάλα κόμματα (τουλάχιστον) συμφώνησαν στην ανάγκη ίδρυσης νέων πανεπιστημίων, μη κρατικών μεν, αλλά και μη ιδιωτικών και οπωσδήποτε μη κερδοσκοπικών. Ας αφήσουμε κατά μέρος το ζήτημα, πώς θα παρακαμθούν οι συνταγματικές απαγορεύσεις. Αν υπάρχει συναίνεση όλα γίνονται!
Ανακύπτει όμως το ερώτημα και η απορία: χρειαζόμαστε πραγματικά περισσότερα πανεπιστήμια, άρα περισσότερους φοιτητές και περισσότερα πτυχία; Ηδη το 85% των αποφοίτων Λυκείου κατορθώνει να εισαχθεί σε κάποια ανώτατη σχολή, ακόμα και με βαθμό απολυτηρίου κάτω από τη βάση (είναι το πολύ λογικό αποτέλεσμα του παράλογου συστήματος των βάσεων). Δεν είναι φυσικό και λογικό να υποθέσουμε ότι το υπολειπόμενο 15% δεν έχει το κέφι να παρακολουθήσει ανώτατες σπουδές, ότι το κέφι και οι ικανότητές τους στρέφονται ενδεχομένως προς άλλες κατευθύνσεις; Αν το ζητούμενο είναι να απορροφήσουμε όλους τους αποφοίτους της Μέσης Εκπαίδευσης στην Ανώτατη ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να καταργήσουμε τις πανελλήνιες εξετάσεις και να γίνονται δεκτοί στα πανεπιστήμια όλοι οι απόφοιτοι Λυκείου, κάτι ανάλογο με αυτό που πρότεινε ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Γιώργος Μπαμπινιώτης.
Υπάρχει το επιχείρημα ότι παρατηρείται μεγάλη ζήτηση Ανώτατης Παιδείας, που δεν μπορεί να καλύψει η εγχώρια προσφορά. Γι’ αυτό πολλοί απόφοιτοι αναγκάζονται και καταφεύγουν σε ξένα πανεπιστήμια. Το ζήτημα αυτό θέλει περισσότερη μελέτη. Μεγάλος αριθμός αποφοίτων Λυκείου αναζητούν ορισμένη ανώτατη εκπαίδευση σε κάποιο πανεπιστήμιο ευκαιρίας του εξωτερικού για να επανακάμψουν στην Ελλάδα είτε μέσω μετεγγραφής είτε με τη διαδικασία του ΔΙΚΑΤΣΑ. Μια ματιά στα αποτελέσματα των τελευταίων εξετάσεων του ΔΙΚΑΤΣΑ στην Παθολογία και στη Χειρουργική, είναι αρκετή για να βγάλουμε τα αναγκαία συμπεράσματα.
Δεν πιστεύουμε ότι «τα μη κρατικά, μη ιδιωτικά και μη κερδοσκοπικά» πανεπιστήμια θα είναι τα εγχώρια «πανεπιστήμια ευκαιρίας». Ομως, μεγάλο μέρος της ζήτησης που δεν καλύπτεται από την εγχώρια προσφορά αναζητάει στο εξωτερικό «πανεπιστήμιο ευκαιρίας».
