«Οι συνεδρίες αυτοκριτικής γίνονταν κάθε πρωί σ’ ένα δωμάτιο κοντά στην κουζίνα.
»Ακόμα κι αν θεωρούσα ότι όλα τα είχα κάνει σωστά, έπρεπε να βρω κάποιο παράπτωμα. Δεν μπορούσες να είσαι ικανοποιημένος με τον εαυτό σου, αυτό θα κινούσε υποψίες. Ελεγα λοιπόν ότι είχα προσθέσει μια πρέζα μπαχαρικών παραπάνω. Ή ότι ο Χότζα χρειάστηκε να περιμένει μισό λεπτό παραπάνω για το μεσημεριανό του. Ο χρόνος του Χότζα ήταν εξαιρετικά πολύτιμος, άρα η καθυστέρηση του μισού λεπτού αποτελούσε σοβαρή παράβαση. (…)
»Τα σφάλματά μας καταγράφονταν σε ειδικά τετράδια και αργότερα, μια φορά τον χρόνο, αξιολογούνταν αναλόγως. (…)
»Αν με εμπιστεύονταν; Οχι. Δεν εμπιστεύονταν κανέναν. Ο Σούλο Γκραντέτσι, ο επικεφαλής της ασφάλειας, είχε τον καθέναν από μας –κι εμένα και τους άλλους μάγειρες, σερβιτόρους, οδηγούς, σωματοφύλακες– υπό στενή παρακολούθηση είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο.
»Οποτε πήγαινα στη γενέτειρά μου να επισκεφτώ τη μητέρα μου, πάντα με ακολουθούσαν δύο πράκτορες της Σιγκουρίμι, των μυστικών υπηρεσιών. Με παρακολουθούσαν εντελώς ανοιχτά, κάθε μέρα τους έλεγα “καλημέρα” κι αυτοί μου ανταπέδιδαν τον χαιρετισμό.
»Αυτούς τους παρακολουθούσαν δύο άλλοι πράκτορες – και γι’ αυτούς ήξερα. Πόσοι πράκτορες ακολουθούσαν εκείνους τους δύο; Ιδέα δεν έχω. Αλλά σίγουρα υπήρχαν κάποιοι. (…)
»Κι όμως εγώ ήμουν μόνο ένας απλός μάγειρας. Πώς μπορούσαν άραγε να ελέγχουν τους άλλους;
»Μέχρι και σήμερα, αν με κοιτάξει κάποιος, αρχίζω να ιδρώνω. Σκέφτομαι ότι πιθανότατα κάτι ξέρει για μένα».
Ο Βιτόλντ Ζαμπλόβσκι συναντά στα Τίρανα έναν φοβισμένο άνθρωπο που του ζητάει να μην αναφέρει το όνομά του. Ο Πολωνός δημοσιογράφος και συγγραφέας τον καταγράφει με το καφκικό «Κύριο Κ». Ο Κύριος Κ ήταν κάποτε σεφ του Ενβέρ Χότζα, του κομμουνιστή δικτάτορα της Αλβανίας (1941-1985) και ο Ζαμπλόβσκι συμπεριέλαβε τη μαρτυρία του στο βιβλίο «Μαγειρεύοντας για έναν δικτάτορα» (μτφρ.: Μπεάτα Ζούλκιεβιτς, εκδ. Μεταίχμιο). Νομίζω ότι τα παραπάνω, κάπως εκτενή, αποσπάσματα ήταν αναγκαία προκειμένου να αποδοθεί η παράνοια που επικρατούσε στην κομμουνιστική Αλβανία. Οπως και το ακόλουθο:
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Χότζα ήταν πως ήταν διαβητικός. Υπέφερε πολλά χρόνια και δεν μπορούσε να καταναλώνει περισσότερες από χίλιες πεντακόσιες θερμίδες την ημέρα. Δεν μπορούσες να παρακάμψεις αυτόν τον κανόνα. Τα πάντα ζυγίζονταν όπως σε φαρμακείο. (…) Κατά τη γνώμη μου, εξαιτίας αυτής της δίαιτας, ο Χότζα πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πεινασμένος και γι’ αυτό ήταν συνήθως εκνευρισμένος. (…) Ηξερα πώς να του φτιάξω το κέφι. Πολύ συχνά καθόταν στο τραπέζι εκνευρισμένος και μετά σηκωνόταν και είχε κέφια, μέχρι που έλεγε και ανέκδοτα. Ποιος ξέρει πόσες ανθρώπινες ζωές είχα σώσει με αυτό τον τρόπο. (…)».
