Γίνεται να είσαι καλοπροαίρετος αλλά και δηκτικός; Να είσαι ξεκάθαρος, αλλά παράλληλα να υπονοείς εντέχνως όσα χρειάζεται να υπονοηθούν; Γίνεται να παραμένεις αντικειμενικός και να εστιάζεις στην ουσία, χωρίς να γίνεσαι βαρετός και διεκπεραιωτικά γραφειοκρατικός στην πορεία; Η δουλειά της Μιλένας Αποστολάκη στην Εξεταστική Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ αποδεικνύει ότι γίνεται. Η βουλευτής βλέπει το τελευταίο διάστημα τη δημοτικότητα και την προβολή της να αυξάνονται επειδή συνδυάζει αυτά που στην πολιτική δύσκολα συνδυάζονται: τη σοβαρότητα με την επικοινωνιακή δεινότητα και τον θεσμικό επαγγελματισμό με την ευελιξία. Στην Επιτροπή, η Αποστολάκη αντιμετωπίζει τους μάρτυρες όπως πρέπει: διεισδυτικά αλλά και επιφυλακτικά· αυστηρά αλλά με επίγνωση του στάτους τους ως μαρτύρων. Το αν θα γίνουν οι μάρτυρες, στη συνέχεια, κατηγορούμενοι, είναι άλλη υπόθεση. Τι μπορούν να συναγάγουν με αυτόν τον τρόπο οι πολίτες από το υλικό της εξέτασης; Τον βαθμό υπευθυνότητας και ανευθυνότητας των εμπλεκομένων στο σκάνδαλο, την έκταση του σκανδάλου, τον εν πολλοίς κομματικό χαρακτήρα του, αλλά και το ηθικό υπόβαθρο των μαρτύρων. Γι’ αυτό είναι τόσο επιτυχημένη η παρουσία της Αποστολάκη στην Εξεταστική Επιτροπή: εκμαιεύει κομψά από τους μάρτυρες την αλήθεια (όση διαθέτουν) και τους αφήνει να εκτεθούν μόνοι τους. Τους «σκοτώνει» με καλοσύνη.
Μαιευτική
Το γεγονός ότι οι «συνεδρίες» της Αποστολάκη με τους μάρτυρες έγιναν αφορμή για θερμά συγχαρητήρια προς την πολιτικό έχει να κάνει με το ότι η βουλευτής δεν προσπαθεί να πρωταγωνιστήσει σε αυτές. Η Καλλιόπη Σεμερτζίδου, για παράδειγμα, πρόδωσε με αφοπλιστική αφέλεια την κουτοπονηριά και την αναξιοπιστία της (πρόκειται για τη μάρτυρα που δεν θυμάται αν έχει κερδίσει ποσά σε τυχερά παιχνίδια) επειδή η Μιλένα Αποστολάκη, αντί να της επιτεθεί, την αντιμετώπισε φλεγματικά. Την έκανε να αισθανθεί αρκετά ασφαλής ώστε να προσφέρει εκουσίως τα πειστήρια της ασοβαρότητάς της ως μάρτυρα. Η επίθεση, άλλωστε, εμπνέει άμυνα – την άμυνα που είδαμε να υψώνουν και αυτή η μάρτυρας αλλά και άλλοι απέναντι στη μαινόμενη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Και τι προέκυψε από τις καταθέσεις των αμυνομένων; Viral στιγμές όχι των εκτιθέμενων μαρτύρων, αλλά της δοξαζόμενης διά της επιθετικότητάς της Κωνσταντοπούλου. Το να αποκαλείς τους μάρτυρες οικονομικούς εγκληματίες και μαφιόζους φέρνει, βέβαια, πολλά χειροκροτήματα, αλλά δεν προσθέτει τίποτα παραγωγικό στην εξέταση. Αντιθέτως, της αφαιρεί το κύρος της και την παραδίδει στον γενικότερο αντιπολιτικό βόρβορο του Διαδικτύου, όπου όλοι ασχημονούν εις βάρος όλων κι όλα ξεχνιούνται μέσα σε ένα βράδυ. Το βαθύτερο νόημα των επιδόσεων της βουλευτού του ΠΑΣΟΚ γίνεται σαφές και συγκριτικά, λοιπόν: για να κάνεις αίσθηση, δεν είναι ανάγκη να υιοθετήσεις τις πρακτικές των λαϊκιστών.
Ενα βήμα μπρος, ένα βήμα πίσω
Κάνοντας σωστά και επιδέξια τη δουλειά της, η Μιλένα Αποστολάκη φανέρωσε στο κόμμα της αυτό που το κόμμα δυσκολεύεται εδώ και χρόνια να κατανοήσει: η κυριολεκτική επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στη δόξα δεν θα επιτευχθεί με τη νοερή επιστροφή του στο ένδοξο παρελθόν του. Η γλώσσα των ’80s, η «κομματίλα» και το φόβητρο της κακιάς Δεξιάς μόνο μέχρι ένα σημείο μπορούν να βοηθήσουν· έπειτα γίνονται μπανάλ, παραπέμπουν σε κακά γηρατειά και δρουν απωθητικά. Για να είσαι πολιτικά ενδιαφέρων, αρκεί να είσαι επίκαιρος, ουσιαστικός και σαφής, όπως είναι η Αποστολάκη στην Εξεταστική. Εκεί όμως που πήγε να ξεχωρίσει από την παράταξή της και να της δώσει το καλό παράδειγμα, η βουλευτής βιάστηκε να γυρίσει στην πνιγηρή ασφάλειά της: βρήκε πονηρή την ερώτηση αν είναι υπέρ ή κατά των μπλόκων των αγροτών και αρνήθηκε να την «αποδεχθεί». Επιπλέον, έψεξε τον δημοσιογράφο που τη διατύπωσε, αναφέροντάς του κάτι ακατάληπτο περί «χωροφύλακα». Το σφάλμα είναι διπλό: απηχεί αφενός την παλαιοπολιτική απροθυμία της Αποστολάκη να πάρει συγκεκριμένη θέση απέναντι σε μια ισχυρή εκλογική πελατεία και αφετέρου την αδυναμία της να καταλάβει πως όσο πιο άβολη είναι μια ερώτηση, τόσο πιο επιτακτική είναι η ανάγκη να απαντηθεί χωρίς υπεκφυγές.
