Επισκιάστηκε το γεγονός από την παράσταση στο «Παλλάς». Ποιο ήταν το γεγονός; Παραδόθηκε στους φοιτητές μια υποδειγματική βιβλιοθήκη στον χώρο που ήταν το «στέκι του Βιολογικού». Μια κατάληψη που κράτησε 34 ολόκληρα χρόνια, ενδεικτική ενός κοινωνικού και πολιτικού μιθριδατισμού, αποτελεί ένα παρελθόν που ουδείς πλέον θα θέλει να θυμάται. Το παιχνίδι το πήρε πάνω του ένας άνθρωπος. Ο τότε πρύτανης του ΑΠΘ και νυν υφυπουργός Παιδείας Νίκος Παπαϊωάννου. Βεβαίως υπήρχε η πολιτική βούληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να εκκενωθούν οι καταληφθέντες χώροι, αλλά το να σπάσει μια «παράδοση» που συντηρήθηκε επί μιάμιση γενιά είχε υψηλό βαθμό δυσκολίας και κινδύνων. Ελπίζω να θυμάται ο αναγνώστης τις συγκρούσεις μεταξύ των καταληψιών και των ομοϊδεατών τους με τα ΜΑΤ, που περιφρουρούσαν αρχικά την εκκένωση και στη συνέχεια τις εργασίες αποκατάστασης του χώρου. Οπως ελπίζω να θυμάται και τις απειλές που δεχόταν ο τότε πρύτανης του ΑΠΘ.
Αν θελήσω να φανώ λίγο υπερβολικός, θα ισχυριστώ ότι αυτό που συνέβη προχθές στον ισόγειο χώρο του κτιρίου της Βιολογίας ήταν μια μικρή «μεταπολίτευση». Οταν σπάζεις ένα απόστημα 34 ετών, όταν διεξάγεις μια μάχη με μια νοσηρή μεν, αλλά κρατούσα νοοτροπία και κερδίζεις αυτή τη μάχη, όταν ο χώρος της αναμέτρησης είναι προνομιακός για την άλλη πλευρά, διότι αυτό ήταν το κλίμα της μεταπολίτευσης, τότε αυτή η νίκη αφορά πλέον την επικράτηση του αυτονόητου και της λογικής. Και αυτό διότι σε κάποιους κοινωνικούς χώρους, όπως τα πανεπιστήμια, δεν υπάρχει αυτονόητο και η λογική τίθεται κάθε φορά υπό διαπραγμάτευση. Συνεπώς, αυτή η μεταμόρφωση του συγκεκριμένου χώρου, αυτή η αναμόρφωσή του και η απόδοσή του στους φοιτητές και στην κοινωνία, έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας μικρής, αλλά συνάμα μεγάλης τομής. Αυτό θα το κατανοήσουμε πλήρως αν δούμε όλη τη διαδρομή του έργου. Πώς ξεκίνησε και πώς κατέληξε.
Σε κάποιους κοινωνικούς χώρους, όπως τα πανεπιστήμια, δεν υπάρχει αυτονόητο και η λογική τίθεται κάθε φορά υπό διαπραγμάτευση.
Συγχρόνως, από το συγκεκριμένο γεγονός προκύπτει ένα συμπέρασμα. Οι εκκενώσεις των κατειλημμένων χώρων κατοχυρώνονται πολιτικά και επισφραγίζονται κοινωνικά όταν αποδίδονται στη συνέχεια προς χρήση στους πολίτες. Μόνον τότε, μόνον όταν ένα ρημαγμένο οίκημα αναδιαμορφωθεί και καταστεί λειτουργικό, η ανακατάληψή του θα είναι πρακτικά αδύνατη και κοινωνικά αποκρουστική. Πολύ δε περισσότερο αυτό αφορά χώρους που βρίσκονται μέσα σε πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις. Αυτό που συνέβη με το «στέκι του Βιολογικού» στο ΑΠΘ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρότυπο, έναν οδηγό δράσης και για άλλους πρυτάνεις. Αλλά προς τούτο απαιτείται σχέδιο και προπάντων θάρρος. Δεν είναι μόνον οι κατεστημένες παραβατικές συμπεριφορές, είναι κυρίως η ιδεολογική και πολιτική κάλυψή τους από μηχανισμούς διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο επιβάλλεται η εκκένωση να συνδυάζεται με την άμεση αναδιαμόρφωση.
Βέβαια, όπως είπε ο Ν. Παπαϊωάννου, «δεν θα έπρεπε να χρειάζονται μάχες για να κτιστεί μια βιβλιοθήκη».
