Είναι πολύ σημαντικό να φέρουμε τη Διασπορά πιο κοντά στην Ελλάδα. Το έχουμε ανάγκη. Πρέπει όμως να σκεφθούμε πρακτικά και να λειτουργήσουμε με σχέδιο. Και η Διασπορά και εμείς έχουμε χορτάσει από τα μεγάλα λόγια κάθε κυβέρνησης, που σπανίως καταλήγουν σε απτό αποτέλεσμα.
Πριν από λίγο καιρό, Ελληνες φίλοι στη Βοστώνη μου θύμισαν την ύπαρξη ενός σημαντικού προγράμματος που έχει συνεισφέρει πολλά στη σύσφιγξη των δεσμών του Ισραήλ με την εβραϊκή Διασπορά, κυρίως της Αμερικής αλλά και πάρα πολλών άλλων χωρών. Ονομάζεται Birthright και έχει ως στόχο να φέρνει κάθε χρόνο στο Ισραήλ για δέκα ημέρες αρκετές χιλιάδες νέους ηλικίας 18 έως 26 ετών. Το ταξίδι παρέχεται δωρεάν χάρη στη συνεισφορά σημαντικών χορηγών από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και του κράτους. Τα τελευταία 30 χρόνια που λειτουργεί το πρόγραμμα, 900.000 νέοι εβραϊκού θρησκεύματος έχουν επισκεφθεί με αυτόν τον τρόπο το Ισραήλ. Επισκέπτονται ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία, πηγαίνουν σε διάφορες πόλεις και –το κυριότερο– περνούν πολύ χρόνο με συνομηλίκους τους, είτε στο πλαίσιο κάποιων στρατιωτικών μονάδων είτε στα πανεπιστήμια. Το Birthright θεωρείται γενικά ένας εξαιρετικά επιτυχημένος θεσμός, σε παγκόσμιο επίπεδο. Αλλά και ο πιο κρίσιμος κρίκος ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Διασπορά του.
Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε κάτι αντίστοιχο για νέους ελληνικής καταγωγής; Ασφαλώς. Εύποροι Ελληνες και ιδρύματα έχουν τη δυνατότητα να το στηρίξουν οικονομικά. Η πολιτική μας ηγεσία, ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης, θα το στήριζε. Η Ελλάδα είναι μια πολύ ελκυστική χώρα που έχει την ικανότητα να μαγεύει τους πάντες, ιδιαίτερα όμως όσους νιώθουν –σε κάποιο βαθμό– Ελληνες. Θα δημιουργούσαμε πολύτιμους συμμάχους σε πολλές χώρες. Μέσα από τις επισκέψεις τους σε ακριτικά νησιά θα καταλάβαιναν από πρώτο χέρι τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε μια πολύ δύσκολη γειτονιά. Οι δικοί μας νέοι θα κέρδιζαν από τη συναναστροφή μαζί τους και σίγουρα θα προέκυπταν φιλίες και συνεργασίες σε πολλούς τομείς.
Υπάρχουν σχετικές πρωτοβουλίες, όπως το πρόγραμμα Heritage Greece που φέρνει κάθε καλοκαίρι Ελληνοαμερικανούς φοιτητές στη Θεσσαλονίκη ή το College Year in Athens που φέρνει πολλούς Αμερικανούς στην Ελλάδα για ένα χρόνο, ανάμεσά τους και πολλά παιδιά Ελληνοαμερικανών. Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο μου έδωσε, άλλωστε, μια συνομιλία με έναν Ελληνοαμερικανό που σήμερα δίνει μάχες για τον ελληνισμό στις ΗΠΑ, ο οποίος μου εξομολογήθηκε ότι μέχρι να περάσει αρκετό χρόνο εδώ με ένα τέτοιο πρόγραμμα, η Ελλάδα ήταν γι’ αυτόν οι λεμονάτες πατάτες με ρίγανη της γιαγιάς του και το φεστιβάλ της ενορίας του. «Λάτρεψα την πραγματική Ελλάδα που γνώρισα και από τότε είμαι ταγμένος να τη βοηθάω», μου είπε και μου θύμισε πόσο σημαντικό είναι να κρατήσουμε αυτή τη «φλόγα» της αγάπης για τη χώρα των προγόνων των παιδιών της Διασποράς αναμμένη. Γιατί αν την αφήσουμε αφρόντιστη, θα σβήσει.
