Πρόσφατα, υψηλόβαθμο στέλεχος του ελληνικού υπουργείου Παιδείας βρέθηκε στην Ολλανδία για ένα συνέδριο, παρουσία εκπροσώπων διεθνών οργανισμών και κρατών. «Ζήλεψα τη χαρά των εκπαιδευτικών, την όρεξή τους να ακούσουν, να συμμετάσχουν στον διάλογο», μου εξομολογήθηκε.
Στην απορία μου μήπως διέκρινε στοιχεία συμπεριφοράς… κλακαδόρων των πολιτικών, γέλασε. «Οχι, όχι. Χειροκροτούσαν εύστοχα, σε πράγματα που αναδεικνύουν τα καλά της εκπαίδευσης. Ηταν μια παρέα από 167 χώρες», απάντησε, και ήταν σαφές πως υπονοούσε τη συνήθη γκρίνια και το «όλα τα κάνει λάθος το υπουργείο» των Ελλήνων εκπαιδευτικών. Τι λείπει, λοιπόν, για να είναι χαρούμενοι και να μην γκρινιάζουν οι Ελληνες εκπαιδευτικοί; Οι καλύτεροι μισθοί; Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος ΔΙΑΣ, οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί που μισθοδοτούνται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι 71.095, ενώ στη δευτεροβάθμια είναι 65.041. Υπάρχουν άλλοι περίπου 40.000 αναπληρωτές. Ο «καθαρός» μισθός για έναν εκπαιδευτικό κοντά στη σύνταξη προσεγγίζει τα 1.500 ευρώ και για έναν νεοδιόριστο τα 900 ευρώ.
Στην τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ («Εκπαίδευση με μια ματιά, 2025), η Ελλάδα κατακτά για πρώτη φορά την τελευταία θέση στους μισθούς των εκπαιδευτικών, μεταξύ όλων των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ. Την τελευταία τριάδα συμπληρώνουν η Χιλή και η Λετονία. Τα ποσά υπολογίζονται από τον ΟΟΣΑ με βάση την αγοραστική δύναμη των απολαβών και, προφανώς, οι μισθοί των Ελλήνων εκπαιδευτικών (καθότι η Ελλάδα είναι τελευταία) υπολείπονται των συναδέλφων τους σε χώρες που έχουν αρκετά χαμηλότερο κόστος ζωής από εμάς.
Εάν δώσεις καλύτερους μισθούς, όμως, θα αλλάξεις την εκπαίδευση; Το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα, καθώς το διακύβευμα εξαρτάται από πλήθος παραμέτρων. Για παράδειγμα, μετράει ο αριθμός των μαθητών σε κάθε τάξη; Επίσης, κρίσιμες είναι η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών (άρα τι δουλειά γίνεται στα ΑΕΙ) και η αξιολόγησή τους (άρα τι δουλειά κάνουν οι ίδιοι). Επίσης, το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το πρόγραμμα σπουδών, τα βιβλία, αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον. Ποτέ δεν έγινε ουσιαστική συζήτηση γι’ αυτά, μάλλον γιατί το πολιτικό σύστημα δεν την επιθυμεί.
Ωστόσο, εάν το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα, γιατί η κυβέρνηση δεν ρωτάει την ομόλογή της ολλανδική για το τι έπραξε; Η Ολλανδία είναι τρίτη στον σχετικό πίνακα του ΟΟΣΑ με τις αμοιβές των εκπαιδευτικών.
