Aυτές τις μέρες στη Φινλανδία η πρώην πρωθυπουργός, Σάνα Μαρίν, κάνει περιοδεία για την προώθηση του βιβλίου της. Είναι σαν πάρτι με διάφορες προνομιούχες, απαστράπτουσες Σκανδιναβές (ή τουλάχιστον έτσι μου φαίνονται εμένα οι γηγενείς από το Αμβούργο και πάνω). Καθισμένη σε ακριβά ξύλινα έπιπλα συνομιλεί σχεδόν πάντα με κάποια γυναίκα δημοσιογράφο. Οι συζητήσεις αφορούν την ηγεσία, τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις και τον σεξισμό που αντιμετώπισε ως πρωθυπουργός.
Την ίδια ώρα, στην Ιρλανδία, μία ανεξάρτητη νομικός με αριστερές θέσεις και καταγωγή από βαθιά καθολική οικογένεια, η Κάθριν Κόνολι, ορκίζεται πρόεδρος, επιχειρώντας να θέσει στο επίκεντρο μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα. Στις βασικές στοχεύσεις της περιλαμβάνονται η εξασφάλιση αξιοπρεπούς κατοικίας για όλους και η προστασία του κλίματος. Επίσης, φαίνεται κάπως αδιανόητα κουλ για την ηλικία της (68) και σε πλήρη συντονισμό με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι νέοι Ευρωπαίοι. Κι αν αυτές σας φαίνονται πολύ προοδευτικές, έχω κι από την άλλη πλευρά.
Η Σανάε Τακαΐτσι, μία υπερσυντηρητική πολιτικός, θαυμάστρια της πρώην Βρετανίδας πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ, αναδείχθηκε τον Οκτώβριο ηγέτιδα του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού κόμματος Ιαπωνίας. Το κόμμα ευνοεί τις αγορές μέσω των πολιτικών του και, παράλληλα, επιχειρεί να αντιμετωπίσει τη γήρανση του πληθυσμού και να διατηρήσει την Ιαπωνία στην κορυφή της τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας. Η Τακαΐτσι κρίθηκε κατάλληλη, για να αναμετρηθεί με όλ’ αυτά. Κατέκτησε την πρωθυπουργία, όπως ήταν αναμενόμενο, με τη στήριξη της υπερσυντηρητικής πλειοψηφίας της Βουλής. Αφότου εξελέγη, δήλωσε πως δεν πιστεύει στην ξεκούραση. «Θα δουλέψω, θα δουλέψω, θα δουλέψω», είπε.
Κι αυτές είναι λίγες μόνο σκόρπιες πληροφορίες σχετικά με τις γυναίκες πολιτικούς που είναι ενεργές τώρα σε ηγετικό επίπεδο. Δεν αναφέρθηκα καν στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Κοινοβουλίου, ούτε στις απολύτως χαρισματικές αριστερές της Γερμανίας που κατόρθωσαν να ξαναβάλουν στον χάρτη ένα κόμμα (die Linke) που αρκετοί το είχαν ξεγραμμένο. Δεν είπα για το πολιτικό φαινόμενο Τζόρτζια Μελόνι, ούτε για τις δυναμικές γυναίκες που αρθρώνουν λόγο στα Βαλκάνια. Αλλο είναι εμένα το θέμα μου. Απ’ άκρη σ’ άκρη, τα ελληνικά πολιτικά κόμματα αποτυγχάνουν παταγωδώς να αναδείξουν γυναίκες, ενώ ο σεξισμός που υφίστανται όσες αναλαμβάνουν αρχηγικό ρόλο, όπως η πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, είναι φρικιαστικός.
Μια ματιά στα λεγόμενα προοδευτικά κόμματα της «μείζονος» αντιπολίτευσης αρκεί για να καταλάβουμε το μέγεθος του ανδρικού καφενείου που έχει στηθεί στη Χαριλάου Τρικούπη και σε άλλα παρόμοια σημεία «προοδευτικής» (κλαίω) σκέψης. Πραγματικά δεν μπορώ να βάλω αρκετά εισαγωγικά όταν χρησιμοποιώ τη λέξη «πρόοδος» για κόμματα που έχουν αποτύχει τόσο πολύ στο παιχνίδι μίας στοιχειώδους ανανέωσης. Δεν υπάρχουν γυναίκες στον κεντρώο και αριστερό χώρο; Καμιά δεν θέλει να βγει μπροστά να πει κάτι; Πολύ αμφιβάλλω. Προφανώς, εκεί μέσα τις τρώει η μαρμάγκα.
Οι γυναίκες που θέλουν να ηγηθούν κάποιου κόμματος φαίνεται να εξωθούνται προς την ίδρυση δικού τους κόμματος. Bουλευτές και απλοί χρήστες του διαδικτύου απευθύνονται στις βουλεύτριες με συγκατάβαση και πατερναλιστικό ύφος, όταν δεν τους προτείνουν ανοιχτά ν’ ασχοληθούν με την αναπαραγωγή ή τα νύχια.
Αδύνατο να μην παρατηρήσει κανείς πως η «ανανέωση» στη χώρα είναι η ανακύκλωση, ενώ οι νέες, δυναμικές κοπέλες που ενδιαφέρονται για την πολιτική κάποια στιγμή κουράζονται να χειροκροτούν από το πλάι και αποχωρούν στρεφόμενες σε πιο ουσιώδεις δραστηριότητες. Ακόμα και οι γυναίκες που έφτασαν ψηλά, μεταξύ άλλων λόγω της βοήθειας του επιθέτου τους, υπέστησαν συστηματικό σεξισμό και αποκλεισμό από αξιώματα.
Ακόμη και η αισθητική της συντριπτικής πλειονότητας των κομμάτων έχει κάτι εξουθενωτικά ανδρικό. Λίγοι άνδρες πολιτικοί, αριστερά και δεξιά, εκπέμπουν μία ακομπλεξάριστη αίσθηση αναφορικά με τις δυναμικές γυναίκες – συχνά εξαιτίας της καλοδεχούμενης, αθέατης εργασίας που έχουν κάνει σύζυγοι, κόρες, γιοι και ανίψια εκπαιδεύοντας τον πολιτικό. Εν τω μεταξύ, ο σεξισμός μεταξύ των ίδιων των γυναικών είναι σε αηδιαστικά για την εποχή επίπεδα. Εμείς οι ίδιες βρίσκουμε εκλεπτυσμένες δικαιολογίες, για να μη στηρίξουμε η μία την άλλη. Σε κάθε περίπτωση: τι ανέμπνευστη εικόνα είναι αυτή που εκπέμπει το πολιτικό σύστημα σε κάθε επίπεδο; Οταν ξεφυλλίζω τις σελίδες της εγχώριας πολιτικής επικαιρότητας αναρωτιέμαι: από πότε είναι αυτή η εφημερίδα;
