Με όχημα τα εργαστήρια δεξιοτήτων σε δημοτικά και γυμνάσια, σήμερα εφαρμόζεται μια σειρά δράσεων, στο πλαίσιο των οποίων «ο μαθητής καλλιεργεί τις δεξιότητες 21ου αιώνα – δεξιότητες ζωής, ήπιες δεξιότητες, ψηφιακές δεξιότητες», όπως ορίζει το υπουργείο Παιδείας. Τα εργαστήρια είναι οργανωμένα σε θεματικές ενότητες όπως υγιεινή διατροφή, οδική ασφάλεια, ψυχική και συναισθηματική υγεία – πρόληψη, σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, φυσικές καταστροφές και πολιτική προστασία, προστασία του περιβάλλοντος, ανθρώπινα δικαιώματα, εθελοντισμός, αλληλοσεβασμός – διαφορετικότητα, STEM – εκπαιδευτική ρομποτική, επιχειρηματικότητα, αγωγή σταδιοδρομίας/γνωριμία με τα επαγγέλματα.
Η πρόθεση ορθή, αλλά πλέον η πραγματικότητα δείχνει ότι το σχολείο έχει μετατραπεί σε δεξαμενή προγραμμάτων και δράσεων με θολά εκπαιδευτικά αποτέλεσμα. Πώς να υπάρχουν άλλωστε αποτελέσματα όταν η οργάνωση των εργαστηρίων γίνεται χωρίς βάθος; Εκτός από τους μαθητές του νηπιαγωγείου και της Α΄ και Β΄ Δημοτικού, όπου δεν έχουν εισαχθεί τα «βαριά» μαθήματα (Φυσική, Μαθηματικά, Ιστορία), και άρα υπάρχει χρόνος για την καλλιέργεια δεξιοτήτων (οι τάξεις αυτές «κάνουν» εργαστήρια δεξιοτήτων τρεις ώρες την εβδομάδα), οι μαθητές της Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού έχουν δύο ώρες και οι μαθητές της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού και του γυμνασίου κάνουν μία ώρα την εβδομάδα. Τι να… φτουρήσει από ένα μονόωρο μάθημα; Πόσο να εμπλακούν και να αφομοιώσουν γνώσεις και ερεθίσματα μέσα σε τόσο λίγο χρόνο και με αργή επαναληπτικότητα; «Οι μαθητές συχνά γίνονται δέκτες ενός κατακερματισμένου μωσαϊκού εμπειριών που σπάνια έχουν συνέχεια ή ουσιαστικό βάθος. Το αποτέλεσμα είναι μια εκπαίδευση που χάνει τη συνοχή της και έναν παιδαγωγικό προσανατολισμό που θολώνει», λέει ο Τηλέμαχος Κουντούρης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Διευθυντών Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Η λύση, βέβαια, δεν είναι να εξοβελίσουμε τα εργαστήρια δεξιοτήτων από το ωρολόγιο πρόγραμμα. Ωστόσο, και μέσω αυτών ανακύπτει το πρόβλημα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που λειτουργεί μονολιθικά, με κύριο στόχο την ολοκλήρωση μιας υποχρεωτικής διδακτέας ύλης στα βασικά μαθήματα. Εδώ και δεκαετίες, οι βασικές γνώσεις που πρέπει να παίρνει ένας μαθητής από το σχολείο έχουν παραμείνει απαράλλαχτες και «απαιτούν» τον πρώτο λόγο στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Με αποτύπωμα βαρύ και αναχρονιστικό σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα.
