Χθες, σε αυτήν εδώ τη στήλη, έγραψα για τον «σασμό» του Χαρίλαου Φλωράκη με τον συντοπίτη του Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ. Μετά ανέτρεξα στον επικήδειο που εκφώνησε ο φοβερός και τρομερός καπετάν Γιώτης στην κηδεία του ΕΔΕΣίτη αντάρτη Σεραφείμ. Και αναλογίστηκα, η ψυχή ενός ανθρώπου όπως του Χ. Φλωράκη, πόσο μπορεί να μαλακώσει; Ποιες είναι οι αντοχές της συνείδησής του στον απολογισμό που μοιραία γίνεται στον δρόμο προς το Επέκεινα; Πώς βλέπει ο ίδιος τα πεπραγμένα του, όταν απαλλαγεί από τις δουλείες της καθημερινής δράσης του και κυρίως ποια είναι τα όρια των αναθεωρήσεών του; Ακουμπούν και το ιστορικό και ιδεολογικό του γονιδίωμα; Απαντήσεις υπάρχουν και τις δίνει η ίδια η ζωή.
Ο Τάκης Λαζαρίδης, ο συγγραφέας του βιβλίου «Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι» (εκδ. Επίκεντρο), ήταν παιδί του Κόμματος, κυριολεκτικά. Οταν τον πατέρα του τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί, το ΚΚΕ ανέλαβε την ανατροφή του μικρού Τάκη (Φιλάρετος) και της αδελφής του Μαργαρίτας. Ενεπλάκη στην υπόθεση των ασυρμάτων Αργυριάδη – Βαβούδη και γλίτωσε το εκτελεστικό απόσπασμα στο παρά πέντε, λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Αποφυλακίστηκε το 1966. Γιατί τα γράφω αυτά; Για να δείξω πως δεν επρόκειτο για κάποιον άκαπνο αριστερό διανοούμενο, αλλά για έναν μπαρουτοκαπνισμένο άνθρωπο της κομμουνιστικής Αριστεράς. Κι όμως μέσα από την περισυλλογή της απομόνωσης πέρασε στην αντίπερα όχθη. Ο Αντώνης Καρκαγιάννης, συγκρατούμενος του Λαζαρίδη, σχολίαζε για το προαναφερθέν βιβλίο: «Θα ρωτήσετε έπειτα από αυτήν την καταλυτική κριτική τι μένει από την Αριστερά; Θα σας πω τη γνώμη μου ευθέως. Από την Αριστερά που γνωρίσαμε την παραδοσιακή, την επίσημη, δεν μένει τίποτα». («Καθημερινή» 25/5/2008).
Ο Χαρίλαος Φλωράκης δεν πήγε στο Αγιον Ορος από περιέργεια, όπως ισχυρίζονταν οι πούροι κομμουνιστές που ενοχλήθηκαν από αυτήν τη μετάβαση.
Και ο Γρηγόρης Φαράκος, κουβαλώντας τις πληγές των Δεκεμβριανών μαχών επάνω του, είπε πολλά ευθύς ως έπεσε το κομμουνιστικό καθεστώς στη Σοβιετική Ενωση. Απελευθερωμένος, πήρε πολύ προωθημένες θέσεις, είπε αλήθειες, αλλά κράτησε και πολλά μυστικά. Δεν πέρασε απέναντι, αλλά δεν παρέμεινε και μέσα. Αναθεώρησε πολλά στοιχεία της δικής του Ιστορίας και συνακόλουθα και του Κόμματος. Ομως δεν ταξίδεψε στο Αγιον Ορος όπως έκανε ο Χ. Φλωράκης το 1995. Εκεί δεν πήγε από περιέργεια, όπως ισχυρίζονταν οι πούροι κομμουνιστές που ενοχλήθηκαν από αυτήν τη μετάβαση, κυριολεκτική και μεταφορική. Ουδείς γνωρίζει τι συνειδησιακές ανάγκες ώθησαν τον καπετάν Γιώτη σε αυτό το ταξίδι-υπέρβαση. Ηταν το δέος μπροστά στην τελική Κρίση; Ηταν η ενδιάθετη παρηγορητική τάση να ξαλαφρώσει η ψυχή από τις αμαρτίες της; Ο καθένας δίνει την ερμηνεία του.
Αυτό που μετράει είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι προς το τέλος της ζωής τους, είδαν κάπως αλλιώς τη διαδρομή τους. Τελικά δε γνωρίζουμε αν ο Χαρίλαος Φλωράκης εξομολογήθηκε κιόλας στο Αγιον Ορος, όμως η επίσκεψή του από μόνη της ήταν μια εξομολόγηση. Ακόμα και τα πιο σκληρά μέταλλα, αντέχουν μέχρι κάποια θερμοκρασία.
