Σε τακτά διαστήματα οι Τουρκοκύπριοι εκδηλώνουν τη στήριξή τους προς την επίλυση του Κυπριακού με βάση τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, θέτοντας προ των ευθυνών τους την κυβέρνηση της Κύπρου, την Ελλάδα και την Τουρκία. Τα τελευταία χρόνια, η προοπτική τέτοιας λύσης φαινόταν αδύνατη, καθώς η Τουρκία και οι εκλεκτοί της στα Κατεχόμενα πίεζαν για διχοτόμηση, με δύο ανεξάρτητα κράτη στο νησί, ενάντια σε αποφάσεις και ψηφίσματα του ΟΗΕ, ενάντια στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται εδώ και δεκαετίες. Η εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων, με μεγάλη πλειοψηφία (62,76%) από τον πρώτο γύρο των εκλογών την προηγούμενη Κυριακή, ανοίγει αναπάντεχα μια πιθανότητα για επανένωση μέσω ομοσπονδίας. Είναι ο τρίτος Τουρκοκύπριος ηγέτης που προέρχεται από την Κεντροαριστερά, μετά τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ (2005) και τον Μουσταφά Ακιντζί (2015), οι οποίοι ήταν οι πρώτοι που στήριζαν τέτοια λύση, αφού από την εισβολή της Τουρκίας οι πολιτικοί της Κεντροδεξιάς υποστηρίζουν την οριστική διχοτόμηση και την πλήρη ευθυγράμμιση με την Τουρκία. Η εντυπωσιακή επικράτηση του Ερχιουρμάν ίσως να οφείλεται και στο ότι ο προκάτοχος και αντίπαλός του, Ερσίν Τατάρ, εξελέγη πριν από πέντε χρόνια χάρη σε πρωτοφανή κινητοποίηση της τουρκικής κυβέρνησης και ήταν ο πιο φανατικός υποστηρικτής της διχοτόμησης. Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Ερχιουρμάν εστίασε στην ανάγκη οι Τουρκοκύπριοι να έχουν τον «δικό τους λόγο».
Στην Ελλάδα και στην Κύπρο μπορεί πολλοί να θεωρούν πως η τουρκοκυπριακή κοινότητα και η Τουρκία είναι ένα και το αυτό, καθώς η σημερινή κατάσταση εξελίχθηκε μέσα από στενότατη συνεργασία και συνύπαρξη των δύο. Ομως, οι Τουρκοκύπριοι έχουν δική τους ταυτότητα, δικές τους συνήθειες, δική τους κοσμική παράδοση, η οποία δεν ταιριάζει με τον ισλαμοεθνικισμό που προωθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μπορεί οι Τουρκοκύπριοι να έχουν ανάγκη την Τουρκία σε όλους τους κρίσιμους τομείς (ασφάλεια, οικονομία κ.ά.), ωστόσο οι διαφορές τους είναι ουσιαστικές, κυρίως όσον αφορά ζητήματα δικαιωμάτων και θρησκείας. Γι’ αυτό η πλειοψηφία ψήφισε υπέρ του σχεδίου Ανάν το 2004, γι’ αυτό εξέλεξε τον Ταλάτ, γι’ αυτό εκδήλωσε την απογοήτευσή της για την έλλειψη προόδου, καταψηφίζοντάς τον στις επόμενες εκλογές. Εδώ δεν χρειάζεται να μπούμε σε όλες τις λεπτομέρειες του κυπριακού ζητήματος και των ευθυνών για τη συνεχόμενη κατοχή και διχοτόμηση εδώ και 51 χρόνια. Είναι ώρα να εκτιμηθούν προοπτικές για πρόοδο, αλλά και κίνδυνοι.
Οι Τουρκοκύπριοι έχουν δική τους ταυτότητα, δικές τους συνήθειες, δική τους κοσμική παράδοση, η οποία δεν ταιριάζει με τον ισλαμοεθνικισμό που προωθεί ο Ερντογάν.
Ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης συνεχάρη τον Ερχιουρμάν, «με σεβασμό στην ετυμηγορία των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας στη βάση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας στις κατεχόμενες περιοχές μας». Αναμένεται οι δυο τους να συναντηθούν με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, πριν από το τέλος του έτους. Ο Ερντογάν, επίσης, συνεχάρη τον Ερχιουρμάν, ενώ ο κυβερνητικός εταίρος του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, κάλεσε τους Τουρκοκυπρίους να ψηφίσουν υπέρ της ένωσης της Β. Κύπρου με την Τουρκία. Εκεί φαίνεται πως η «χαλαρή» προεκλογική διάθεση της Τουρκίας ίσως να μη σημαίνει και εύκολη θητεία του Ερχιουρμάν. Εξάλλου, τα Κατεχόμενα θα συνεχίσουν να διοικούνται από κεντροδεξιά κόμματα, τουλάχιστον έως τις επόμενες εκλογές, το 2027. Επίσης, ο Ερχιουρμάν θα συναντηθεί σύντομα με τον Ερντογάν στην Τουρκία. Εκεί θα φανεί πώς θα εξελιχθεί η θητεία του.
Μεταξύ των προϋποθέσεων που ο Ερχιουρμάν θέτει για επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων είναι ο ορατός χρόνος κατάληξης της διαδικασίας, και οι Τουρκοκύπριοι να μη βρεθούν στο σημερινό status quo εάν οι Ελληνοκύπριοι αποσυρθούν από αυτήν. Η πορεία δεν θα είναι εύκολη, αλλά εάν υπάρχει η βούληση, σήμερα διαφαίνεται μια –ισχνή, έστω– ελπίδα επανένωσης.
