Ο ήλιος, ακόμη δυνατός, λούζει λοξά τη μικρή αθηναϊκή πλατεία. Απόγευμα Κυριακής. Σε τρία τραπεζάκια απλώνεται η παρέα. «Είσαι ο αδελφός της Μαρίας, ο παιδίατρος;», ρωτάει τον διπλανό η νεότερη της ομήγυρης. «Ναι», της απαντάει. «Δεν είναι ακόμη σε έξαρση οι ιώσεις, ε; Ομως τον χειμώνα έχουμε πολλές λοιμώξεις…», θέλει να μάθει. «Λοιμώξεις έχουμε, παιδιά δεν έχουμε», αποκρίνεται αυτός και οι χαλαρές κουβέντες κόβονται στη στιγμή. Τα βλέμματα αδειάζουν. «Μικρά νησιά χωρίς παιδιά, το ξέραμε. Αλλά παιδίατροι χωρίς παιδιά;», απορεί.
Και αμέσως φουντώνει η συζήτηση για το δημογραφικό. Ομως θαρρείς με μια φλόγα χωρίς θερμότητα. Κάθε χρόνο, λένε, περί τα 700 σχολεία βάζουν λουκέτο. Μια ολόκληρη τάξη χάνεται κατ’ έτος σε κάθε δημοτικό σχολείο. Ολα μαζί, σε 6-7 χρόνια απώλεσαν 110.000 μαθητές… Συναγωνίζονται ποιος θα πρωτο-παραθέσει τα δυσοίωνα στοιχεία. «Πέρυσι είχαμε 69.000 γεννήσεις και 129.000 θανάτους. Μέσα σε 15 χρόνια οι θάνατοι ξεπέρασαν κατά μισό εκατομμύριο τις γεννήσεις», καταλήγει ο παιδίατρος και αναρριγεί.
Τα εικαζόμενα αίτια ανεβαίνουν γρήγορα στον αφρό. Δεν υπήρξε για δεκαετίες η παραμικρή διορατικότητα. Και η ανυπαρξία δημογραφικής πολιτικής παγίωσε την υπογεννητικότητα. Τα επιδόματα, τα vouchers για σταθμούς, τα σχολικά γεύματα, το «Σπίτι μου» δεν αρκούν για ν’ αναστρέφουν το βέλος. Χρειάζονται κι άλλα, αμειβόμενες γονικές άδειες, εγγυήσεις εργασίας, παιδική μέριμνα, εθνικό και προσωπικό όραμα, νέες προσεγγίσεις σε έναν κόσμο πια ριζικά διαφορετικό, παγιδευμένο στην αβεβαιότητα, αλλά και με νέα οικογενειακά σχήματα, διαδεδομένη την κουλτούρα της ατεκνίας, δραστήρια ζωή στο ψηφιακό σύμπαν.
Κάποιος αναφέρει το βιβλίο της Π. Ντ. Τζέιμς «Τα παιδιά των Ανθρώπων», την ιστορία ενός κόσμου με μηδενικές γεννήσεις. Και για λίγες στιγμές, η σκοτεινή του εικόνα μοιάζει σχεδόν απτή.
Επειτα, στα γύρω στενά αρχίζει να βουίζει η βραδινή έξαψη της γειτονιάς. Για ορισμένους λειτουργεί σαν βαλβίδα αποσυμπίεσης – το μέγα πλήθος των ανθρώπων είναι εδώ. Για άλλους, σαν συναγερμός: ο χρόνος αφαιρεί νέο αίμα. Θα είναι πιο «λίγη» η χώρα «αν δεν στηριχθούν να τεκνοποιήσουν οι νέοι, δεν μειωθούν οι θάνατοι, δεν συγκρατηθεί το brain drain, δεν ενσωματωθούν μετανάστες, δεν παραμείνει σε ένα μέρος της ενεργή η τρίτη ηλικία…». Πέρα στον ουρανό ροδίζει η αντιφεγγιά της πολιτείας. Χιλιάδες υπάρξεις πλέκουν ακόμη την ύλη της συνέχειας. Για πόσο;
